Gülce/TOKMAK

Şairin kendini veya yakınlarını-dostlarını taşlamasına-hicvetmesine biz bu yeni edebi akımımızda ’TOKMAK’ adını verdik.

Ancak, TOKMAK’ın şekil ve kafiye özellikleri bakımından şiirin diğer türlerinden ayrılan özellikleri de vardır.

GENEL YAPISI:
-Hece vezni ile yazılmaktadır.
-Artan veya azalan hece dizini bulunmaktadır. Bu artış veya azalışa göre de ’söylem’ artmakta veya azalmaktadır.
-Batı Edebiyatının ’sone’ si ile Türk Edebiyatının ’koşma’-’türkü’ türü arasında yeni oluşturulmuş bir terkip niteliğindedir. Ancak her kuplenin son mısrası hem şekil hem de söylem olarak bağımsız olabilmektedir.

*

’TOKMAK’ IN ŞEMASI:

-(4+4+5=13 Hece) -a
-(4+4+5=13 Hece) -b
-(4+4+5=13 Hece) -a
-(4+4+5=13 Hece) -b

-(4+4+5=13 Hece) -b
-(4+4+5=13 Hece) -b
....................................................(4+4+5=13 Hece) -b



-(6+6=12 Hece) -c
-(6+6=12 Hece) -d
-(6+6=12 Hece) -c
-(6+6=12 Hece) -d

-(6+6=12 Hece) -e
-(6+6=12 Hece) -e
................................................(6+6=12 Hece) -e

*

-(6+5=11 Hece) -f
-(6+5=11 Hece) -g
-(6+5=11 Hece) -f
-(6+5=11 hece) -g

-(6+5=11 Hece) -h
-(6+5=11 Hece) -h
............................................(8+5=11 Hece) -h



-(5+5=10 Hece) -ı
-(5+5=10 Hece) -k
-(5+5=10 Hece) -ı
-(5+5=10 Hece) -k

-(5+5=10 Hece) -m
-(545=10 Hece) -m
.......................................(5+5=10 Hece) .......m

*
-(4+5=9 Hece) -n
-(4+5=9 Hece) -o
-(4+5=9 Hece) -n
-(4+5=9 Hece) -o

-(4+5=9 Hece) -p
-(4+5=9 Hece) -p
...............................(4+5=9 Hece) ........p

Yâr dedim yaradan yoluna serde
İblisin kolunda harap olmadım.
Riyayı gözüme çekmedim perde,
Peçenin gizinde kaba dolmadım.

Sırtlanın ilinde Yunus’dur adım
Münafık dilinde kılçıktır tadım
....................Dost isen bir adım ben iki adım..



Mana çıkını derin sözlerim
Aşa menzili kutbî dolana.
Noksanı olan dostu gizlerim
Alçak ayıbı yüze çalana.

Gönül kapının eşiği olur
Elest bezm-i nin beşiği olur
......................Leylâ’ya yanan aşığı olur.


Toprak döşeğim yastığım taş
Çile kuyusu akan terim.
Söner yıldızım dağılır baş
Hak’tan gelene düğün derim.

Elbet solacak ay yüz bir gün
Açılır yer gök karışır tin
.................Dirilir gülde gülce gelin..


Refika Doğan - Ekim 2008







Elest bezm-i: Tanrı’nın kullarına ’Ben Tanrı’nız değil miyim? ’ diye sorduğu soruya Elest,
Bu sorunun sorulduğu meclise de ’ Elest Bezm-i ’ denir.