ÇETE EMİR AYŞE KİMDİR

Çete Emir Ayşe (Doğum tarihi. 1894, İmamköy, Efeler, Aydın - vefatı. 1967 İmamköy, Efeler, Aydın), Çete Ayşe ya da Efe Ayşe olarak da tanınır.

Türk Kurtuluş Savaşı döneminde İstiklal Madalyası verilen Türk kadın asker.

Kayacık köyünden olan kocası Mustafa ile 1910 yılında evlenmiş ve iki kızı olmuştur. Çanakkale cephesinde asker olan eşinin 1915 yılında cephede çatışarak ölmesi üzerine, evliliği nedeni ile ayrıldığı Aydın’daki köyüne (İmamköy’e) tekrar yerleşmiştir.

Yunanların 1919 yılında, Aydın’ı ilk işgal etmeleri üzerine Aydın Savunması’nda rol almak üzere Yörük Ali Efe grubuna katılmış ve Malgaç Baskını’nda yer almıştır. Aydın’ın Yunanlar tarafından ilk işgali efelerin yardımıyla bertaraf edilmiştir. Bu ilk işgal Çete Ayşe tarafından şöyle anlatılıyor.

"Yunan kuvvetleri Aydın’a geldiğinde İmamköyü’nde idim... On beş gün evvel düşman Nazilli’ye vardı... Dayanamadım martin tüfeğimi aldım çıktım."

Yunanların, Aydın’ı ikinci işgali üzerine Köşk cephesinde de mücadele etmiştir. Yunan kuvvetlerinin Aydın’dan Anadolu’nun iç kesimine girmesini önlemek için mücadele etmiş, 7 Eylül 1919 ’a (Aydın’ın kurtuluşuna) kadar Yunanlarla Millî Mücadele’nin sonuna kadar savaşmıştır. Çete Ayşe millî mücadele ile ilgili düşüncelerini de şöyle dile getirmiştir.

"Bazı kadınların içinde bir pehlivan; bazı erkeklerin içinde de, korkaklıklarından dolayı, bir kadın gizlidir. Kemer belindir, çizme ayağın börk başındır. Mademki burası bizim vatanımız; biz de bu vatanın olmalıyız."

1933 yılında Aydın’da Mustafa Kemal Paşa tarafından kendisine (istasyon meydanında) İstiklâl Madalyası verilmiştir. Çete Ayşe bu anısını şöyle dile getirmiştir.

"O günlerden iki hatıram kaldı. Biri kadınlığımla verdiğim savaş, öteki de rahmetli Atatürk’ün göğsüme taktığı İstiklal Madalyasıdır."

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanından sonra köyünde yaşamını sürdürmüş, 1967 yılında vefat etmiştir.

İmam köy Efeler Aydın ilinden
Çete Emir Ayşe de kahramandır
Ya Allah bismillah düşmez dilinden
Çete Emir Ayşe de kahramandır

Doydu ki; Yunanlı Aydın’a girmiş
Martin tüfeğini almış kuşanmış
Mehmetçikler ile cepheye koşmuş
Çete Emir Ayşe de kahramandır

Emir Ayşe sardı kemer belinde
Çizme ayağında börk de başında
Uğrunda ölürüm ben vatanında
Çete Emir Ayşe de kahramandır

Bizler bu vatana can vermeliyiz
Vatan uğruna al kan vermeliyiz
Bacı kardeş şehit de olmalıyız
Çete Emir Ayşe de kahramandır

Genç Türk Yunanlıyı cephede vurdu
Kahramanlar gibi o gün savaştı
Atatürk; Gazilik ünvanı verdi
Çete Emir Ayşe de kahramandır

Muzaffer Önler / Elazığ