"Karaman AYRANCI’nın KÖYLERİ Hakkında Kısa Kısa Bilgiler."
22 köy 4 mahalle den oluşan AYRANCI İLÇESİ
KARAMAN İLİNE BAĞLIDIR
____________________________________________________
Daha Önce Konya Ereğli Ayrancı Nahiyesi İken,
Karaman’ın il yapılmasıyla Ayrancı da İlçe olarak Karaman’a bağlanmıştır.
Karaman, İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan ilin adıdır. 1989 yılında Orta Anadolunun gelişmesi maksadıyla alınan kararla
Konya ilinden ayrılarak il olmuştur.
21 Haziran 1989 Çarşamba günü
Karaman Türkiye’nin 70. İli olma hüviyetine kavuşmuştur..
_______________________________________________________

Alfabetik Sıraya Göre Köylerimizin Kısa Bilgiler Şöyle olup
Alfabetik sıraya göre yazılmıştır.
Bilgilerinize Arz Ederim.

AĞIZBOĞAZ KÖYÜ : Ayrancı’dan Ereğliye girişe "ağız" Böğecik’e geçişe de "Boğaz" denilmesi sebebiyle iki ismin birleşmesinden adını almıştır. Ağızboğaz koyun sütü ve yoğurdu ile çevrede meşhurdur. Ayrıca Muharrem hocanın yetiştirdiği bıldırcınların da eti lezziz ve yumurtası sağlık deposudur.

AKPINAR KÖYÜ : 1968 yılından Çat köyünden ayrılan bir grup halk Andı Kara Mahallesi ile birleşerek köyü kurmuştur. Bulunduğ yerde beyaz bir taşın içinde akan sudan dolayı buraya Akpınar adı verilmiştir. Aslen Divle halkındandır

AMBAR KÖYÜ : Merkez Divle köyünün çiftliği olarak kullanıldığı sıralarda Divle’ye çok uzak olduğu için topraktan kaldırılan mahsülü Divle’ye götürmek zor olacağından burada sarnıç şeklinde taştan yapılmış yereğe toprağı kazıp içine mahsülü koyarlarmış. Buğdayın burada depolanması sebebiyle köy adını almıştır.

Köyün kuzeyinde yer alan Akgöl, Düden ve Orta Göl koruma altına alınarak birinci derece sit alanı ilan edilmiştir. Akgöl güney sınırında Hititlerden kalma oyma mezarlar bulunmaktadır. Ayrıca arkeolojinin en değerli eserlerinden İskenderiye Lahdi bu köy hudutlarında çıkarılarak İstanbul Arkeoloji Müzesine taşınmış ve hala sergilenmektedir.

Eskiden köyün antik ismi Sidemara olarak bilinmekteydi. Önemli bir yerleşim merkezi ve az bilinen yeraltı şehirleri ile Ayrancı’nın en önemli köylerindendir.
Ayrancının en önemli tarihi eserin bulunduğu .
Ambar köyünden çıkartılan Sidemara lahti"dir ve bu eser
İstanbulda bulunan Arkeoleji ve etnekrofya müzesinde
tüm dünyaya serğilenmekte dünyanın benzerleri arasında en büyüğü ve en ağır olanıdır..

Önceleri ismi Asar-ı Hisar (Kaleler Şehri) daha sonra Anbar Arası, en sonra da Ambar’dır.

BERENDİ KÖYÜ : 1819 tarihinde Tarsus Pir Ömerli Mahallesinden aşiret olarak gelen halkı eski köy adı ile bölgeye yerleşmiş ve sonradan vadinin içine göç etmişlerdir. Dağın bu kısmına geçmelerine "Beriye indi" denilmesinden dolayı zamanla Berendi denilmiştir. Kızlar Asarı denilen kale kalıntısı ve ören mevkisinde yeraltı şehri bulunmaktadır. Ayrıca Galip DEMİRCAN tarafından yapılan Gök Harman Mevkiindeki misafirhane dışarıdan gelen yerli ve yabancı turistleri cezbetmektedir. Ulu Dere özellikle doğal güzellikleri ile görülmeye değerdir. Şelaleri ile bir tabiat harikasıdır.

Köyde ulaşım eşeklerle sağlandığı için "Berendi’ye Eşek Olma" tabiri yaygın olarak kullanılır.

BÖĞECİK KÖYÜ : Burada yetişen boya otunun yaygın olarak kullanılması sebebiyle önceleri Boyacı olan adı ağız değişikliği sebebiyle Böğecik halini almıştır. Köyün Ereğli’ye yakınlığı sebebiyle ulaşımı oldukça kolaydır.

BUĞDAYLI KÖYÜ : Eskiden,civarlara nazaran daha çok buğday yetişmesinden dolayı Buğdaylı ismini almıştır.Köy komple sit alanıdır.Dere kenarı olduğu için çevresi yeşildir.Pek çok tarihi eser ve kilise kalıntısı artı mağra lar bulunmaktadır.

BÜYÜKKORAŞ KÖYÜ : Eski ismi Kureş iken daha sonra Koraş olarak söylenmeye başlamıştır. Otantik kent Taşkale’ye çok yakın oluşundan dolayı buradan etkilenmeler oldukça çoktur. Büyükkoraş suyu buradan İbralaya iner oradan bir kanalla Ambar Düden’e gelirmiş eskiden

ÇAT KÖYÜ : Köy halkının bir kısmı Üç Harman ve bir kısmı da Mersin’den gelmiştir. iki derenin birleştiği yere kurulduğundan dolayı Çat adını almıştır. Köyün güney kısmında kalesi bulunmaktadır. İçi oyulmuş bir ev şeklindir.

DOKUZYOL (orzala) KÖYÜ : Karaman iline gidiş istikametine göre yolun sol tarafında bulunan Dokuzyol köyü şirin ve dünyada barajı olup da suyu olmayan tek yerleşim birimidir. Ayrancı’ya 9. km uzaklıktadır.

HÜYÜKBURUN KÖYÜ : Köyün bulunduğu yer hüyük ve istasyon mevkiinde ise dağın burnu uzanmaktadır. Adı buradan gelir. Burası da Divle Sancağının çiftliği olarak kullanılmıştır. Köy halkı aslen Divle sancağı Başlamışlı mevkiinden buraya gelip yerleşmişlerdir. Ayrancı’nın en önemli ve renkli siması Yakup DEMİRER bu köydendir.

KALE KÖYÜ : Sidemara Kralı burada oğlunun yaşaması için bir kale yapmış ve köyü üst kısımda küçük odalar olmuştur. Köy adını buradan alır. Köyün bir tarafında mermer madeni olduğu için burası kesilerek İstanbul’a götürülmüştür. Romalılar zamanında da burada mermer ocakları isletilmiştir.

KAVUKLAR KÖYÜ : Köy içerisinde bulunan ve koruma altına alınmış olan tarihi mezarların taşlarının kavuklarla süslü olması sebebiyle köy bu ismini almıştır. Ayrancı ilçe merkezine 21.km. uzaklıktadır

KARAAĞAÇ KÖYÜ : Etrafında bulunan Karaağaçların çokluğundan dolayı köy bu ismi almıştır. Yeraltısularına sahip köy eski bir yerleşim merkezidir

KAVAKÖZÜ KÖYÜ : 1967-68 yıllarında iskan amacıyla verilen para yardımı ile kurulmuştur. Köyün alt kısmında bulunan vadide çokça bulunan kavaklardan dolayı adı Kavaközü’dür. Ayrancı’ya 25. km. uzaklıktadır. İçimi hoş suları vardır.

KAYAÖNÜ KÖYÜ : Aşiret yörükleri kaya dibine yerleşerek köyü kurduklarından dolayı Kayaönü adını aldığı sanılmaktadır. Sarnıç Tepesi, Çesni Yerde, Mahra mevkileri bulunmaktadır.

KÜÇÜKKORAŞ KÖYÜ :
Eski Kureş kabilelerinden dolayı adına koraş denildiği söylenmektedir.
Büyükkoraş’a nisbet daha küçük olmasından dolayı Küçükkoraş adını almıştır. Ayrancıya 30 km. uzaklıktadır.

KIRAMAN KÖYÜ : Bizanslılar zamanından kalma mağaralardan meydana gelen kalesi vardır. Halkının Mersin civarından geldiği söylenir. Kalesi taşlara oyularak ev şekli verilmiştir. İsminin nereden geldiği bilinmemektedir. ancak Karamanla benzerliği açıktır.Köy halkının bir kısmı da Divle den göç ederek yerleşmiştir
Ayrancının bütün köylerinin zaten birbiriyle akraba bağlılığı vardır.

MELİKLİ KÖYÜ : Erdemli ve Keşli aşireti yörükleri gelerek buraya yerleşmişlerdir. Daha önce Melik adında bir Beyin yaşadığından dolayı köye bu ad verilmiştir. Ayrancı’ya 25. km. uzaklıktadır. Halk uzak doğu insanlarını anımsatır. Erken yaşta evlenmeleri ile bilinirler.

PINARKAYA KÖYÜ : Kuruluşu çok eskilere dayanan Pınarkaya köyü, eski yeraltı şehrine(kalesine) sahiptir. Ambar kalesine benzemektedir. Ağzı kapalıdır. İlk önce Diana Şehri daha sonran Divaz adını almış olan köyü 1965 yılında Pınarkaya olmuştur. Ayrancı ilçesine 30 km. uzaklıktadır.

SARAY KÖYÜ : Ayrancı ilçesine en yakın köy olan Saray, içi oyulmuş 500 metre uzunluğunda ortası salon içi karşılıklı odalarla, içinde ayrıca su kuyusu bulunan yeraltı şehiri ile bilinmektedir. İsminin buradan gelmiş olabileceği zannedilmektedir.Ayrıca Saraylı Vehbi Çavuş"a ait haldın tesisleride ziyaret edilebilecek yerlerdendir.

ÜÇHARMAN ( DİVLE ) KÖYÜ :Eski ismi Devle’dir. Sonradan isim değişikliğine uğrayarak Divle olmuştur. Divle, ilk önce Sancak sonra Sultaniye daha sonra Osmaniye Divle olmuştur. Tatarların Ayrancı’ya gelmesinden sonra eski önemini yitirmiştir.

Tarihi eserleri : Köyün ortasında geçen akarın meydana getirdiği iki tarafı birbirine bağlayan, Karamanoğulları tarafından yapılan köprü 52 metre uzunluğunda ve eni 4 metredir.Köprü üç gözlüdür. orta gözü büyük olup köprü gözlerinin yapımı ve çatısı ilgi çekicidir. Köyün aynı tipli bir kaç köprüsü vardır. Bir tanesi baraj içinde kalarak yıkılmıştır.

Suyun akışına göre köyün sağ tarafında meşhur Divle kalesi vardır. Bu muazzam kalenin İsa’nın havarilerinden Saint Paul’un hristiyanlığa çevirdiği ilk hırıstiyanlar tarafından oyulduğu sanılmaktadır. Divle Kalesi Selçuklular, Karamanoğulları ve Osmanlılar zamanında daima faal ve oturulur durumda kalmıştır.

Köy okulunun güneyinde, kayaların üzerinde bir kilise kalıntısı bulunmaktadır. Bu kilise taşlarının okul yapımında kullanıldığı söylenir.

Divle obruğu, Türkiye’nin her yerinde bilinen ve aranan peynirine nefis tadı veren bir tabiat harikasıdır. Doğal buzhane olarak çukur bir dağ arasında yer alır.
Dağın 36 metre derinliğindedir. Bir ara genişletilmesi düşünülmüşse de, uzmanlar genişletilmesi için yapılacak suni müdahalelerin obruğun doğal özelliğini bozabileceğinden bahisle karşı çıkmışlardır.
Daha sonra Köyün adı tekrar değiştirilerek bu günkü ismi olan ÜçHarman olarak bilinsede Bütün ayrancı DİVLE KÖYÜ olarak lanse eder.
Divle Osmanlı döneminde Anadolu da çok önemli bir sancaktı.
Karamanoğlu dönemi ve selçuklu döneminde de önemini koruduğu gibi
günümüzde de DİVLE KÖYÜMÜZ ÖNEMİNDEN HİÇ DEĞER YİTİRMEMİŞTİR.
Çünkü Ayrancının 22 köyü dört mahallesin de de Divleden göç eden insanlar yaşar.Divleden göç edilmenin sebebine gelince Ayrancı Barajının yapılması sonucunda Göç zorunlu kılınmıştır.

YARIKKUYU KÖYÜ: Köyün doğusunda büyük bir taş yarığı ve onun altında bulunan su kuyusundan ismini almaktadır. Antalya tarafından gelen Sarıkeçili yörükleri burada yaşarlar. Köyün doğusunda ören mevkiinde derin bir kuyu çıkmıştır. Fakat hangi kavme ait olduğu bilinmemektedir.

Karaman Ayrancımızın da 22 köy 4 mahalle bulunmaktadır
dört mahalle nin ikisi,Musa köyü ve Ulu Köy nufus azlığı ve Merkez İlçeye yakınlığı sebebiyle Mahalle yapılmıştır.
1- DEDE MAHALLESİ
2 - MUSA MAHALLESİ
3 - ULU MAHALLESİ
4 - YENİ MAHALLESİ

MUSA KÖYÜ MAHALLESİ
Köyümüz tarım ve hayvancılıkla uğraşmakta olup yaklaşık 40 hanedir
Nufusu ise 100 kişi civarındadır. Belli başlı dağları Kiraz Dağı
Kale Dağı,İncebel Dağı Yurtluk Bucağı ve Çukur Ovası vardır.

ULU KÖYÜ MAHALLESİ
Bu köyümüz de küçük bir köy olup nufus azlığı ve ayrancı ya yakınlığı
nedeniyle mahalle statüsüne düşürülmüştür.
Saray köyü ile sınırdır Meşhur Susanbar dağı vardır Baharın müjdecisi NEVRUZ ÇİÇEKLERİNİN Bol açtığı bir dağdır.ANADOLU da Nevruz Çiçeğinin bir adı da
Susanbar olarak bilinmektedir. İncebel dağı diğer dağ adıdır.
Ayrıca KURTULUŞ SAVAŞINDA Dokuz Parmak Hacı ve Bekir Boztaş
İsimli Şahsiyetler Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK ile yan yana Muharebe etmişlerdir.

Ayrancı İlçemize Kültür Hizmeti olarak Bu MEHTİYE mizi
Armağan ediyorum.
Umarım Gelecek Nesillerimiz için bir IŞIK olacaktır.
Saygılarımla Resul Civcik
Tarih:21 Kasım 2017

Bilgileri Derleyen:Amatör Fotoğraf Sanatçısı Şair Resul Civcik

AYRANCI NIN AYRANI "Ayrancı Türkü’sü"

Ayrancının ayranı
Gezen olur seyrani
Güzelliği mevlâdan;
Bayrağının hayranı
.......... Nakarat.......
Amman amman kaçta gel
Kucakların açta gel
Ayracımız çok güzel
Nerde isen uçta gel
........................................
Kavuklar kale Ambar
Böğecik te düden var
Hüyükburun Orzala;
Goyun guzu güden var

Kıraman yolları dar
Divle köy obruğu var
Biraz daha ilerde;
Melikli Çat köyü yar

Koraş köye varalım
Divaz köyü soralım
Karanlıklar çökmeden;
Kavaköz de duralım

Buğdaylının bağları
İnönüde çağları
Yarıkkuyu çok güzel;
Kayaönü dağları

Akpınardan geçilir
Berendi hoş seçilir
Ulu dere kanyondan;
Soğuk sular içilir

Ağızboğaz gözümdür
Bütün köyler özümdür
Akgöl eğer yaşarsa;
Kuraklığa çözümdür

Karaağaç duyumuz
Güzel olur huyumuz
Misafiri hoş tutar;
Musa Ulu köyümüz

Ara sıra sel gelir
Poyraz eser yel gelir
Ereğli Karaman dan;
Ayrancı’ya yol gelir

Bizim burda yok benlik
Genişlik bol var enlik
Mayıs’ın ilk haftası;
Hıdrellez olur şenlik

Resuli’n sol şakıyor
Gözelleme yakıyor
Dağda karlar erimiş
Saray köyden akıyor
.........27.02.2020
Resul Civcik"Ozan Resuli"Ayrancı/Karaman
Fotoğraf Sinan Çınar
....................................................................

AYRANCI NIN AYRANI İSİMLİ ŞİİRİM
Yedilik Hece vezni Mani üsülüyle yazılmış olup,
Karaman ili Konya ili Mızrabı usülüyle Türkü çalışması başlatılmıştır.
Ayrancı İlçemize Türküsü Kazandırılacaktır.
Şimdiden Memleketimize Ülkemize Hayrlı olsun.
............................................................................
Şiirimi okuyup hislenen,beğenen,yorumlayan,
tüm gönül dostlarıma,selâm olsun.