Demokratikleşme Sürecinde Mareşal Fevzi Çakmak`ın Siyasi Faaliyetleri 1946-1950

*…Bu millet bazılarının dediği gibi (baldırı çıplak) değildir… Çalışan, didinen ve hakiki yaratıcı bir kuvvettir.*
(Mareşal Fevzi Çakmak, Balıkesir/1947)
*…Halka itimat etmek lâzımdır. Türk halkı vatandaş sıfatıile olan hak, vazife ve mesuliyetlerini büyük bir hassasiyetle kavrıyor…*
(Mareşal Fevzi Çakmak, Ankara/1947)
*İdare adamları tarafından gösterilen zorluklar, hiçbir partinin menfaatine olmuyor, memleketin zararına oluyor.*
(Mareşal Fevzi Çakmak, Ankara/1947)
*…coup de grace` olarak karşımıza mareşali çıkardılar…* (Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Ankara/1946)
*Konuşmada hazır bulunanlar memleket ölçüleri çok sağlam, yüksek çapta bir devlet adamı karşısında bulunduklarını hissetmişlerdir.*
(Vatan, 19 Temmuz 1946)
*Bir Mareşal Ankara Hükûmeti`ne meydan okuyor* (L`illustre, Kasım 1947)
Millî Mücadele`nin önemli simaları arasında yer alan Mareşal Fevzi Çakmak`ın en az ele alınan yönü onun siyasî mücadelesidir. Çakmak, Türkiye`nin demokrasiyi yeniden tesis etmeye çalıştığı 1946-1950 arasındaki devrede Türk siyaset dünyasının en etkili aktörlerinden birisi olmuştur. Cumhurbaşkanı İnönü ve iktidar partisinin karşısında muhaliflerin en büyük umudu haline gelen Fevzi Çakmak, yeni kurulan DP`yi desteklemiş ve hem bu partinin ilk Cumhurbaşkanı adayı olarak hem de Cumhuriyet tarihinde ilk kez Devlet Başkanlığı yarışının ikinci ismi olarak tarihe geçmiştir. İnönü`ye ilk ciddi alternatif sayılan ve aktif politik hayatını Millet Partisi çatısında tamamlayan Fevzi Çakmak, siyasî hayatı boyunca büyük ilgi gördüğü seçmenlerle konuşmalarında, *demokrasi*, *siyasî haklar*, *işçi hakları*, *geçim sıkıntısı*, *idarenin tarafsızlığı* gibi konular üzerinde durarak politika alanında da yetkin bir siyaset adamı olduğunu göstermiştir.  Dolayısıyla Mareşal Fevzi Çakmak faktörünü ele almadan 1946-1950 arası döneminin demokrasi mücadelesi tam olarak anlaşılamaz.