14.1. Yeniden Tanımlanan İslam
Bu eser, Hüseyin Turhal imzasıyla, asırlık kültürel, mezhepsel ve rivayet temelli katmanların altındaki Kur'an'daki saf İslam mesajını ortaya çıkarma çabasıdır. Kitap boyunca vurgulanan temel teolojik ve metodolojik sonuçlar şunlardır:
Tevhidin Mutlakiyeti: İslam'ın tek kaynağı ve sarsılmaz ekseni, Allah'ın birliği (Tevhid) ve O'nun mutlak otoritesidir. Gizli şirk; mezheplere, otoritelere, hevalara veya ölü şahsiyetlere mutlak otorite atfetmekle başlar.
Aklın ve İlimin Yeri: Kur'an, pasif bir kabul değil, aktif bir akletme, düşünme (Tedebbür) ve sorgulama talep eder. İctihad Kapısı kapanmamıştır; her nesil, Kur'an'ın evrensel ilkeleri ışığında çağının sorunlarına çözüm bulmakla yükümlüdür.
Ahlak Temelli Sistem: İslam, öncelikle bir ahlak ve adalet sistemidir (Bölüm 4). Ritüeller (İbadet), bu ahlakı sağlamlaştıran araçlardır. Bir hüküm, adaletsizliğe yol açıyorsa, Kur'an'ın amacına (Makasıd) aykırıdır.
Sınırlı Haramlar: Temel hüküm ibaha (serbestlik) olup, Haram kılma yetkisi sadece Allah'a aittir. Dini, zorla ve keyfi yasaklarla daraltmak, Kur'an'ın kolaylaştırma (Yüsr) ilkesine aykırıdır (Bölüm 5).
Çoğulculuk ve Barış: İnançta zorlama yoktur (Lâ İkrâhe Fi'd-Dîn). Kurtuluş (felah), mezhep unvanlarına değil, Allah'a iman, Ahiret inancı ve salih amele bağlıdır. Farklılıklar (tearüf) zenginliktir (Bölüm 10).
14.2. Dindeki Yabancılaşmadan Kurtuluş
Ümmetin karşılaştığı krizin çözümü, Bölüm 8'de belirtilen yabancılaşma kaynaklarından arınmakta yatar:
Rivayet ve Sünnetin Konumu: Rivayet külliyatı (Hadis), Kur'an'ı neshetme (hükmünü kaldırma) veya onunla çelişme yetkisine sahip değildir. Rivayetler, Kur'an'ın açık hükümleri ve evrensel ahlakı ışığında eleştirel bir süzgeçten geçirilmelidir.
Mezhepçilik Duvarlarını Yıkmak: İslam; Hanefi, Şafii, Şii veya Sünni etiketlerinden ibaret değildir; İslam, Kur'an'a teslimiyettir. Ayrılıklar zenginlik olsa bile, bu ayrılıkları birer düşmanlık ve tekfir (kâfir ilan etme) aracı yapmak, Kur'an'ın Uhuvvet (Kardeşlik) emrine aykırıdır.
14.3. Nihai Çağrı: Fıtrata Dönüş
Bu kitap, okuyucuyu nihayetinde bir fıtrat (doğal, arınmış yaratılış) çağrısına davet eder. Kur'an'daki İslam, insanın doğuştan gelen adalet, iyilik ve hakikat arayışına tam olarak cevap verir.
İnsan Onurunu Yüceltmek: Kur'an, insanı yarattıklarının en şereflisi (Eşref-i Mahlûkat) ilan eder. Dini pratikler, insan onurunu ve aklını zedelememeli; tam tersine, onu yüceltmelidir.
Korku Değil, Sevgi: Dinin ana motivasyonu, ceza korkusu değil, Allah'a duyulan derin sevgi ve şükran olmalıdır. İbadet, zorunlu bir görevden çok, seven bir kulun Yaratıcısına yönelme ihtiyacıdır.
Hüseyin Turhal, bu eseri okuyan her Müslümanın, Kur'an'ı bir aracı olmadan, ilk kez okuyormuşçasına taze bir zihinle ele alma sorumluluğu olduğunu hatırlatır. Kitap, “Ne yapmamız gerektiğini” değil, “Kaynağımıza nasıl dönmemiz gerektiğini” göstermiştir.
Kur'an'daki İslam bir ütopyadan ibaret değildir; o, her çağda, her coğrafyada hayata geçirilebilecek, adil, rasyonel ve merhamet dolu bir yaşam biçiminin adıdır.
Dâvetimiz: Mezhepleri, kültürel alışkanlıkları ve tarihi birikimi bir kenara bırakarak, doğrudan Allah'ın Kitabı'na kulak vermektir.
"Şüphesiz bu Kur'an, en doğru olana iletir..." (İsra, 17:9)