ÜÇ MAYMUN

• 9 Şubat 2012 Perşembe 17:55:31

Portakal kabuğu renginde dikdörtgen bir kaideye yan yana sıralanmış kahverengi üç sevimli maymun. Üçünün de ayakları birbirine bitişik. Dizler yukarıya doğru çekilmiş. Bu fotoğrafta başrol ellere verilmiş hiç haksızlık gözetilmeksizin. En baştaki gözlerini kapatmış elleriyle. Ortadaki kulaklarını. En sondaki ağzını. Evdeki kitaplığın en üst rafına kurulmuşlar kurum kurum. Benim için kitaplar kadar önem ve değer taşıyorlar verdikleri mesajdan dolayı. Objenin manevi değeri de bir o kadar önemli ayrıca.
Uzun yıllar önce, erkek kardeşimin kayınvalidesi tarafından hediye edilmiş aileme. O tarihlerde ben, İstanbul dışında, Anadolu’nun bir ilinde ve oldukça genç bir yaşta üç maymunu taklit ediyordum hiç farkında olmadan. Yalnızca kendi aklımın ve yüreğimin sesini dinleyerek.
Eve döndüğümde hemen gözüme çarptı. Anneme sordum. Öve öve bitiremediği dünürünün armağanı olduğunu söyledi. Ancak iki kez görebildim kendisini. Ve annemin övgülerinde ne kadar haklı olduğunu da gördüm yanı sıra.
Çok kısa bir süre sonra aniden aramızdan ayrıldı. Yaşasaydı ve diyalogumuz sürseydi, belki de raflardaki kitapların veremediklerini onun çağlayanlar gibi coşup taşan deneyimleri verecekti bana. Hayata bakışı, düşünceleri, beğenileri, övgüleri, yergileri ve sahip olduğu insani erdemleri verecekti; olanca samimiyeti, yalınlığı, sadeliği, dürüstlüğü ve cesur tavrının zarif sunumuyla.
Üç Maymunun aileme armağan ediliş nedenini, kendi kısa deneyimime dayanarak şöyle yorumlamıştım o sıralar:
Bizim küçük kızımız, sevgisinin ardına düşüp baba evinden ayrıldı. Şimdi sizin ailenin bir bireyi. Sizlerin sevgi ve ilginize gereksinimi olacak. Kızımı, yeni ailesinin anlayışı, hoşgörüsü ve koruyuculuğuna emanet ediyorum. Olası gençlik hatalarını, kusur gibi görünen hallerini görmek, duymak, söylemek yerine; anlayış, sabır ve hoşgörüyle karşılamanız gerektiğini sizlerin de iyi bildiğinizden eminim.
Ancak bu çok bilmiş maymunlar; hayat boyu her şeyi görmezden, duymazdan, söylemezden gelmemiz gerektiğini ima etmiyorlardı biz insanoğluna kuşkusuz.
Oysa değişen dünya düzeniyle birlikte her şey öylesine değişti, başkalaştı ve hatta içinden çıkılmaz bir karmaşaya, bir çile yumağına dönüştü ki, çöz çözebilirsen türünden…
Bu duruma tanık olan Maymunlar açtıkları gözlerini, kulaklarını ve ağızlarını yeniden kapatmak zorunda kaldılar, hiç açmamak niyetiyle bana kalırsa.

Çeşitli sanatsal ve kültürel etkinliklerden, açılan sergilerden ben de haberdar oluyorum bir çokları gibi. İki resim sanatçısının birlikte açtığı oldukça kalabalık bir salonda, her resmin önünde birkaç kişi, resme malum uzaklıkta ve çoğunun ellerinde içki kadehleri, resimleri büyük bir dikkat ve ciddiyetle incelemekteler.
Kimisi bir iki adım geriye çekilerek, kimisi yakın gözlüğünü takarak bakıyor resme.
-Hanımefendi, bildiğimiz klasik birkaç türün dışında, resimden anlamam pek. Bu tablo neyi ifade ediyor sizce?
-Fazlaca çözdüğümü söyleyemem. Fakat çok derin içerikli, fevkalade modern bir çalışma olduğu kesin.
Aldı mı beni bir merak. Tabloyu yapan Ressamı buluyorum. Başı kalabalık. Tabloyu gösteriyorum uzaktan.
-Efendim, tablonuz çok ilginç, bilgisizliğimi hoş görün. Bu ne tür bir çalışma acaba?
-Resmi yapmak ressamların işi. Değerlendirmek ve anlamak sergiyi gezenlerin.
Büsbütün arttı merakım. Bu kez resmin önünde bir erkek ziyaretçi.
-Beyefendi, tabloyu yorumlayamadım bir türlü, siz ne dersiniz?
-Anne rahmine düşmüş bir cenini resmediyor!

Günün seçkisi yazılar, şiirler, beraberinde harika resimler. Okudum. Defalarca hem de. Onlar benim gözlerime okudu, ama ben okuduklarımdan hiçbir şey anlamadım. Ve kendimden utandım doğrusu Edebiyat dev adımlarla ilerlemiş modern çağın moderniz mi doğrultusunda. Oysa ben bir adım bile ileriye gidememişim.
Onlarca yorum:
Olağanüstü güzellikte..
Tam bir edebi eser..
Bir çalışma bu kadar mı derin anlam taşır..
Öfff…Beynimin her bir kıvrımına sızdılar..
Bir baş yapıt adeta..
Kutladım bu dehayı..
Güne gelmiş bir şiirin bir dizesi aklımda ama:
…dudakları baltayla doğranmış gibi kırmızıydı
Ellerinize sağlık. İçim bir tuhaf olsa da, anladım hiç olmazsa…