DOMATES YETİŞTİRMEK...

• 7 Şubat 2011 Pazartesi 15:58:47

KERİM ÖZBEKLER
GAZETECİ-YAZAR-ŞAİR

Domates yaz aylarında herkesin severek yediği bir sebzedir, domates yetiştirmek isteyenler öncelikle bahçe veya tarlalarını çapa veya büyükse çift sürme ile toprağı yumuşatırlar. Daha sonra küreklerle mandal ve arıklar yapılır, mandal ve arıkları erkek işçiler yapabilir ve bu gün için günlük yevmiyeleri 30 Tl.civarındadır. Büyük çiftçiler kendi yetiştirdikleri fidanlarla ekimi gerçekleştirirler, arazisi küçük ve yeni başlayacak olanlara gelince;Önümüzdeki Mart-Nisan ayları domates dikim aylarıdır, bu nedenle domates fidanlarının fazlalarını yetiştiriciler bağ yaparak pazar yerlerinde satışa sunarlar. Bir bağda genellikle 10-15-20 tane domates fidanı bulunur ve 1 Tl.civarında satılır, bir başka ifade ile 1 domates fidanı 25-50-100 kuruş civarındadır. Pazarlara genellikle uzun boylu ve kısa boylu domates fidanı gelmektedir, uzun boylu fidanlar boy atmakla beraber orta büyüklükte standart domates vermektedirler. Beli kalın olan ve boyu kısa olan domates fidanları ise hem yere doğru ve hemde yana doğru yayılarak etli domates vermektedir. Bu domates fidanları bir çıbık vasıtası ile daha önce hazırlanan arık içlerine dikildiği gibi çapa vasıtası ilede dikilebilir ve dibi sıkı sıkı bastırılır ve hemen akabinde can suyu verilir, domates fidanlarını 10 cm.derine, 30 cm.aralıkla dikmek uygundur. Daha iyi tutması için ilk hafta içinde sulanması iyi olur, daha sonra ayda 1 kez sulamak yeterlidir. Fideler dikildikten 90 gün sonra fidan ilk domates ürününü vermeye başlar, bu arada domates fidelerini arada bir çapalamak lazımdır. Etrafı diğer otlardan temizlemek için, böylece domates fidesi daha güçlü çıkar. İlk ürün alınmadan önce domates fidelerini sık sık kontrol etmek, yetişmekte olan domatesler yere değiyorsa onları domates fidelerinin yanına kamış-ağaç dalı vb.gibi yerlere iple bağlayıp havaya kaldırmak doğru bir harekettir. Domates kızarmadan yeşil iken bile toprağa değerse, sulama esnasında suya değerse çürür. Havaya kaldırıldığında problem olmaz, 1 domates fidesi toprağını beğenirse 1-2 metre uzar ve yayılabilir ve az 5 en çok 20-25 kğ.domates yapar. Ürün vermeye başladığında bunlar genellikle naylon kasalara konursa zayiat vermez, dikkatsizce toplanan domatesler her an ezilebilir. Ezik domatesi genellikle müşteri almaz, domates hemen hemen her yerde yetişebilen bir sebzedir. Boş araziniz varsa domates yetiştirerek para kazanabilirsiniz, bu gün için pazarlarda 1 kğ.domates 1-1.5.-2 Tl.civarındaki bir fiyatla satılmaktadır. Domates fidesi genellikle çok fazla gübre atmadan yetişen bir sebzedir, yalnızca haşaratın çok olduğu yerlerde ürünün zayi olmaması için ilaçlama yapılabilir. Bunun için bir ziraat ilaçları bayisine uğramak işinizi kolaylaştırabilir, bunun dışında suni gübre atarak domatesleri daha erken yetiştirmekte mümkündür ama Türkiye’de iklim şartları oldukça müsaittir. 90 günde yetişen bir domates inanılmaz lezzette olur, ben etli bir toprakta gübreyi tavsiye etmem. Araziniz için yukarıdaki bilgiler ışığında domates yetiştirebilmek için gerekli hesapları yapabilirsiniz, bu arada arazisi geniş olanlar bayan işçi çalıştırabilir. Erkek işçilerde bu görevi yapabilir, bayanların günlük yevmiyeleri 20.00 Tl.civarındadır. Domatesleri perakende satabileceğiniz gibi toptan fiyatınada satabilirsiniz, toptan fiyatları en yakınınızdaki halde dükkanı olan kişilerden öğrenebilirsiniz. Satamadığınız domatesleri ev salçası yapabilirsiniz, genellikle 3-4 kğ.domates’ten 1 kğ.salça çıkmaktadır. Bu gün için 1 kğ.ev salçası 10 TL. civarındadır, içine kimyasal bir karışım atılmadığı için herkes için sıhhatli bir salça türüdür. İçine kimyasal koruyucu katılan fabrikasyon salçalar kişi üzerinde alerji yapabilir, özellikle küçük çocukların vücutlarında çıkan kırmızı kabarcıklarla bu hemen belli olur. Doktorlar küçük çocuğu olanların ev salçası kullanmasını tavsiye ederler, Türkiye’de çok boş araziler bulunmaktadır. Bu işi tarla veya çiftlik kiralayarakta yapabilirsiniz, bunun için araştırma yapmanız yeterlidir. 1 dönüm arazinin fiyatı yer yer değiştiğinden bu konudaki fiyatları tanıdığınız komisyonculardan öğrenmeniz mümkündür, en verimli domates yetişebilecek yerler arasında Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Antalya, Mersin, Adana, Hatay, Gaziantep’i saymak mümkündür.

NOT.GAZETECİ-YAZAR-ŞAİR KERİM ÖZBEKLER KAYSERİ CİVARINDA BULUNAN GESİ BAĞLARINDA DOLAŞIP ÜZÜM KOPARIRKEN GÖRÜLÜYOR.(FOTO.SABİT İNCE)