LİDER

• 28 Ocak 2011 Cuma 22:55:49

TDK sözlüğü lideri şöyle tanımlar,
1.Yönetimde gücü ve etkisi olan kimse,önder,şef
2.Bir partinin veya bir kuruluşun en üst düzeyde yönetimiyle görevli kimse(bence hatalı bir tanımdır birazdan açıklayacağım)
3.Bir yarışmada başta bulunan takım veya yarışmacı
Sevgili dostlarım mesleğim gereği(emekli subay) tam da lider olunması gereken pozisyonlarda bulundum ve öyle liderlik örnekleri yaşadım ki çoğunu burada anlatamayacağım.Yeri geldi lider olmaya çalıştım,yeri geldi kanundan ve yönetmeliklerden gelen gücümü kullandım ve yöneticilik yaptım ve şunu gördüm ki liderlik ve yöneticilik çok farklı durumlar.TDK tanımlarını yazımın girişinde verdim bence bu tanımlar lideri tanımlamaya çalışmakla birlikte yetersiz.Tanımdaki eksiklik coşku ve şevk yaratmak,insanlarda ve kitlelerde takip edilme arzusu uyandırmak özelliğinin tanımda olmamasıdır.Bir nevi hipnoz yaratmaktır yani.
Günlük yaşamımızda yapılan hatalardan biri de yönetici ve lider kavramlarının birbirinin yerine yanlış kullanılmasıdır.Kısaca her lider yöneticidir ama her yönetici lider olamaz.Bir yöneticinin atanma veya seçilmesi her zaman onu lider yapmayacaktır.Özellikle medyada lider kelimesi tamamen yanlış kullanılmaktadır,hatta terör örgütü başlarını bile lider yapmaktadır medya maalesef(tabi ki çoğunlukla bilgisizliktendir bu).Bu kişiler olsa olsa terör örgütlerinin despot yöneticileridir ve bunlara bağlı kişiler şevk ve coşku için değil korku zoruyla bu bağlarını sürdürmektedir.Lider içten ve kendiliğinden takip edilmeli ve doğallık içinde sürmelidir bu takip örneğin Atatürk bu yönüyle doğal liderimizdir.
Diğer bir husus da şudur,her yönetici lider olmak zorunda değildir çünkü her meslekte liderlik özelliği aranmaz yöneticilerde ama orduda görev yapan her seviyedeki yönetici lider olmak zorundadır yoksa sadece korkuyla kimse göreve götürülemez.Yine bir öğretmen sınıfının hem yöneticisi hem lideri olmak durumundadır ve çıkacak krizleri çözme becerisi de onu çok zaman lider yapacaktır veya tersi.Ama herhengi bir kamu kuruluşu yöneticisinden kimse lider olmasını beklemez ondan kanun ve prosedürleri uygulaması beklenir ve performansı da onla ölçülür.Tabii ki liderlik özelliği yüksek bir yöneticinin de bu özelliğini saklaması gereksizdir onu da kullanırsa çok daha başarılı olacaktır.
Coşku ve şevk yaratmak,kitleyi bir hedefe yönlendirmek(olumlu/olumsuz) bu Atatürk gibi olumlu yönde bir liderlik olacağı gibi,tersi özellikte liderler de uluslarını felakete sürüklemişlerdir.Kısacası liderlik olumlu yönde kullanılırsa kişiler ve toplum için çok güzellikler getirecektir ancak liderlik kişisel hırsları tatmin için yapılırsa toplumları ve dünyamızı bir çok faciaların eşiğine getirecektir.
Peki lider mi doğulur,yoksa lider mi olunur?Bence ikisi de gereklidir ve tamamlayıcıdır liderlik özelliklerinden bir kısmı doğumla gelir insana,kalanları da eğitim,tecrübe vb.ile kazanılır.Bazı kişilerin doğuştan gelen liderlik yetenekleri hemen farkedilir eğer durum ve koşullar da uygunsa o kişilerin karizmatik lider olması çok kolay olacaktır.Tabii ki bu durumdaki kişilerin de bilgisi ile,hitabeti ile,kişileri etkileme gücünü artırması beklenmelidir.Karizmatik liderlik genelde olağan dışı durumlarda ve kriz anında ortaya çıkacaktır,normal koşullarda bire çok kişi zaten liderliğini kanıtlamaya zaten fırsat bulamayacaktır.Buna en iyi örnek ulusal kurtuluş savaşımızda verilen mücadelede Atatürk’ün liderliğidir.En yakın örneklerinden biri de Şili’de 33 madencinin kurtarıldığı operasyonda Şili devlet başkanının gösterdiği liderliktir ,kanımca bu örnek aynı zamanda takım liderliğinin de güzel bir örneğidir.
Liderlik özelliği olmayan birilerini cilalayıp lider gibi göstermek günümüzde kolay bir yol ama kalıcı ve inandırıcı değil,bir dönemin anlı şanlı liderleri şu an nerededir ülkemizde acaba?Bu çaba aslında Nasrettin Hoca’nın göle maya çalmasına da benzer ya tutarsa ama tutmaz genelde,çünkü halkımız özellikle siyasette içten ve samimi lider ile yapmacık davranışlı liderimsileri hemen ayırmakta ve tasfiye etmektedir ki bu da halkımızın derin bir ön sezisidir.
Liderliğin b ir başka boyutu da lidere duyulan sevgidir,severse benimser kitle lideri.Zamanla da bu sevgi saygıya dönüşür ve lider ile etkilediği kişiler ve toplum arasında organik bir bağ kendiliğinden oluşur.Bir yöneticinin sevilmeye ihtiyacı yoktur ama bir lider sevgiyle beslenir ve yürür yoluna,itici ve dinamik bir süreçtir bu.Günümüzde en çok karşılaştığımız lider tipi takım ruhu yaratan lider olan karizmatik lider tipidir ki toplumumuz bu tip liderleri sevmekte ve benimsemektedir çok zaman.
Peki halen üniversitelerde okuyan ve hayata atılmış gençlerimiz liderlik özelliklerini nasıl geliştircektir.Önce kendini tanıyacaktır lider adayımız,sonra da astlarını veya hedef kitleyi özelliklerini,psikolojisini çok iyi bilmelidir.Bunun için çok okumak,çok yorumlamak,çok gözlemek ve duyarlı olmak da şarttır.Kısacası inandırıyorsanız,coşku yaratıyorsanız ve insanlarda sizi takip etme duygusu oluşturabiliyorsanız doğru yoldasınız demektir,haydi liderliğe........