ELEŞTİRİ NASIL OLMALI

• 2 Kasım 2010 Salı 14:53:47

İnsanı diğer canlılardan ayıran en önemli özelliklerden birincisi düşünebilmesidir. Düşünen insan, iyiyi kötüden, güzeli çirkinden… ayırabilendir. Düşünen bir insan, düşünme yeteneğine sahip olduğu andan itibaren kendi düşüncelerine uymayan her durumu ve her şeyi eleştirmeye başlar.
Günlük yaşantımızda anamızı babamızı eleştiririz. Çocuğumuzu eleştiririz. Sokağa çıkarız ayağımız kaldırıma takılır belediye’yi, işe gideriz amirimizi, kahveye gider yönetenleri eleştiririz. Kısacası her şeyi, herkesi ve her durumu eleştiririz. Ve genellikle de en iyisini biz biliriz. Bizden başka herkes yanılmıştır ve yanlış yapıyor, yanlış düşünüyordur.
Pek tabiidir ki durum böyle değildir. Bizden başkaları da düşünme yetisine sahiptirler. Düşünceleriyle yeni fikirler geliştirirler, bu fikirler doğrultusunda eylemlerde bulunurlar.
Pekiyi! Yanlış yapmazlar mı? Doğru yaptıkları yok mu dur?
Karşılaştığımız bir durumu, bir fikri, bir kişiyi veya bir kurumu nasıl eleştirelim.
İşte size bazı ipuçları; Aşağıda ifade edeceğim başlıklar her duruma uymayabilir.
Bunlar, çalışma hayatınızda ve günlük yaşantınızda sizlere ‘’Eleştirilerimizi nasıl yapalım’’ konusunda bir fikir verebilir.

1. Eleştiri,organizasyon birimleri içinde ve herkesin önünde yapılmalıdır.
2. Kanıtsız savlara değil, maddi verilere dayanmalıdır.
3. Dedikodu ile gerçek birbirine karıştırılmamalıdır.
4. Zamanı geçirilmiş eleştirilerin, unutkanlıklar ve güncelliğini yitirmesi sebebiyle, yararlı olmayacağı bilinmeli ve eleştiri anında yapılmalıdır.
5. Yanlışa karşı doğru, açık biçimde ortaya konulmalıdır.
6. Eleştirisi yapılan yanlış yenilenmedikçe, aynı konu yeniden eleştiri konusu yapılmamalıdır.
7. Eleştirinin bir suç olmadığı bilinerek, moral bozucu ve kırıcı olmayan, gerçekleri ortaya çıkaran ve insanların gelişimini sağlayacak biçimde yapılmalıdır.
8. Eleştiri ön yargısız ve dostça yapılmalı, işlev ve kapsamı gereğinden fazla abartılarak, sağlıksız ve yararsız bir davranış biçimi haline getirilmemelidir.
9. Sonuç almada aceleci davranılmamalı ve eleştirinin sihirli bir değnek olmadığı bilinmelidir.
10. Yaş ve deneyim farklılıkları, eleştiri yapmayı engelleyici bir olgu haline getirilmemeli, saygılı olmak koşuluyla, yaş ve deneyimi ne olursa olsun herkes eleştirilebilmelidir.
11. Eleştiri ne kadar önemli ise, özeleştiri de o kadar önemlidir. Kişilerin, yetki ve sorumlulukları ne olursa olsun, yaptıkları yanlış ortaya konulduğun da, bu yanlışı kabul edip, özeleştiri yapmaktan çekinmemelidirler. Herkesi eşit biçimde kapsayan özeleştiri, bir gurur ve onur sorunu haline getirilmemeli, yanlışı kabul etmenin zayıflık değil, erdem olduğu bilinmelidir.
Eleştirilerinizin yapıcı ve olumlu olması dileklerimle.

BEKİR GÜÇLÜER