Kitap Bastırmak İçin

• 30 Haziran 2010 Çarşamba 13:33:22

.....Kitap basımıyla ilgili sevgili yazar arkadaşlarımın sorularına cevap olması amacıyla daha önce yayınlanan bu yazıyı yeniden yayınlamakta fayda olduğunu düşündüm....

Şu bir gerçek ki şiir ya da öykü yazmaya başlayan bir kalemin daha sonra en büyük isteği bu yazılarını kitaplaştırmak oluyor. Yani birçoğumuz, başkalarına gösterebileceğimiz bir basılı eserimiz olsun istiyoruz.

Şimdi öncelikle şunu belirlemeliyiz; bu bastıracağımız kitap hani eşe dosta hediye olarak bastıracağımız bir anı kitap mı olacak, yoksa edebiyat dünyasında “ben de varım, var olacağım” zihniyetinde bir kitap mı olacak? Bu kararı vermek, sonraki adımları belirlemekte büyük rol oynuyor. Çünkü kitap bastırmak hem çok kolay, hem de çok zor bir iş.

Eğer kitap çıkarmaktaki tercihiniz birinci tercihse, yani “ahbaba, eşe dosta vereyim” diyorsanız. Giderseniz sıradan bir yayınevine fiyatta anlaşırsınız, editörlük, kapak tasarımı gibi konularda oluşabilecek hataları da göze alarak bunu yapabilirsiniz.

Ama amacınız ikinci tercihse, yani bu işi ileride bir profösyonel yazar olarak devam ettirmek istiyorsanız yayınevi konusunda ciddi bir araştırma yapmanızı öneririm.

Yazımın bundan sonrası yazarlığı profösyonel olarak düşünen dostlar içindir. Öncelikle kişi kitap bastırma aşamasında kendini iyice tartmalı. Çünkü bir kere kitap basıldımı geri dönüşü yok. Yani içeriğiyle, imlasıyla, tasarımıyla tamamen sizin kartvizitiniz oluyor. Yani o kitap okuyanlara bir nevi sizin edebi kalitenizi sunuyor.

Özellikle yazmaya yeni başlayan dostların kendilerini iyice pişirmelerini tavsiye ederim. Yani bol bol okumalı, kaliteli yazıları kaliteli hale getiren unsurları iyi anlamalarını öneririm. Ve kendilerini, yani yazılarını sürekli farklı edebi platformlarda vitrine çıkararak objektif eleştiri ve yorumlara açık tutmalarını tavsiye ederim. Çünkü birçok arkadaşımda şu yanılgıyı görüyorum. Mesela bir kalem bir sitede uzun süre yazdıktan sonra buna mukabil olarak bir çok dost hane yorum alıyor. Sonucunda da edebi birikiminin bir kitap çıkarmaya yeterli olduğunu düşünüyor. Bu konuda, özellikle düz yazı konusunda yani öykü, hikaye yazan dostlarımla faydası olabileceğini düşündüğüm naçizane birkaç şahsi görüşümü paylaşmak istiyorum.

Tabi ki başarılı bir hikaye yazmanın kuralları bellidir. Hikayeyi bunların dışında etkili yapan yazarın üslubu yani anlatım dilidir. Belki birçoğumuzun bildiği bazı noktaları ben yine burada belirtmek istiyorum. Hikayede cümleler kısa ve etkili olmalı. Yani okuyucu okuduğu kısmı hemen kafasında canlandırabilmeli. Arka plan tasvirleri çok kısa tutulmalı. Yani yazıyı gereksiz cümleler ve betimlemelerle doldurup okuyucuyu sıkmamalı. İşlediğiniz konu sizin için çok önemli olduğu halde okuyuculara çok önemli gelmeyebilir, bunu göz ardı etmemeli. Yazdığınız yazıyı iyice demlemeli. Yani yazdığınız yazıyı birkaç gün sonra yeniden gözden geçirmeli, hatta mümkünse yakın dostların görüşünden geçirip o şekilde yayınlamalı. Yazıyı güçlü hale getiren en önemli unsurlardan bir tanesinin imlanın doğru kullanılması gerektiği asla unutulmamalı. Bunun için özellikle gayret edilmeli.

Bu arada kaliteli ve farklı bir yazı yazmanızın bir koşulu da hayal gücünüzün ve kelime dağarcığınızın geniş olmasıyla alakalıdır. Bu yüzden sürekli olarak bir sözlük okunmasında çok fayda vardır. Yazının dramatik başlaması okuyucuyu merak ettirir. Yazı da birinci tekil şahıs kullanılırsa duygular çok etkili verilir. Üçüncü tekil şahıssa yazara daha geniş yazma imkanı sunar. Bir yazar güçlü ve çekici yazabilmek için, tabiri caizse yazılarını fildişi kulelerden değil de, halkın içine karışarak görmeli ve yazmalıdır. Anlatım dili olarak da, sanat edebiyatı ve halk edebiyatı dilini sentezleyerek kullanmalıdır. Tabi bu anlatımı yaparken, ilgi çekmek adına asla hassas çizgilerimiz olan din, edep, kültür vb. çizgilerini aşmamalıdır.

Dediğim gibi bunlar benim naçizane, belki faydası olabileceğini düşündüğüm ve tecrübeyle doğruluğu sabitlenmiş tavsiyelerim.

Bu arada ilk kitabınızdan asla para kazanma düşüncesi olmamalı. Önemli olan kitabınızın internetteki popüler kitap satış sitelerinde ve belli kitapevlerinde satışa çıkması ve dolayısıyla isminizin duyulmasıdır.

Bütün bunlardan sonra gelelim doğru yayınevinin nasıl seçileceğine. Öncelikle her yayın evi ismi duyulmamış bir yazardan kitap basımı için haklı olarak para isteyecektir. Çünkü siz bu camiada yenisinizdir ve kitabınızın satılıp satılmayacağı belli değildir. Yayınevi de sizden para talep etmekte kendince haklıdır. Çünkü onlarında, matbaa, editörlük, reklam vb. birçok giderleri vardır.

Yayınevini seçerken öncelikle yayıncı sertifika numarası olup olmadığını öğrenin. Zira yasal düzenlemeyle tüm yayıncılar Kültür ve Turizm bakanlığından bu sertifikayı almak zorundadırlar.

İkincisi basılacak kitapta İSBN numarası var olacak mı ona bakın. Çünkü İSBN numarası Kültür ve turizm bakanlığınca kitabınıza verilen tescildir.

Kitabınızda bandrol olup olmadığına bakın. Çünkü bu sizin kitabınızın korsan olarak basılmasını engeller. Eğer bu iki hukuki sorumluluk yerine getirilmişse kitabınız gerçek bir yayınevinde basılmış demektir.

Kitabınızda hangi kalite kağıt kullanılacağını sorun, çünkü bu fiyatı ve kitabın kalitesini direk etkiler. O yüzen yayınevlerinde fiyat alırken farkların çoğu bu ayrıntıdan dolayı ortaya çıkar.

Yayınevinden en son kimin kitabını bastıklarını öğrenin ve bu kitabın hangi kitapevlerinde satıldığını öğrenin. Çünkü bazı yayınevleri size büyük vaadlerde bulunur, kitabınızı her yerde pazarlayacaklarını söylerler. Fakat çoğu zaman depolarında bekletip “satılmadı” der ve size iade ederler.

Hangi kitap dağıtım şirketleriyle çalıştıklarını öğrenin. Çünkü Ülkemizde belli başlı kitap dağıtım şirketleri vardır. Ve onlar sizin kitabınızı ülkenin en ücra köşesine gönderecek dağıtım ve iletişim ağına sahiptirler. Bunu internetten çok kolay öğrenebilirsiniz.

Sözleşmeyi çok ama çok iyi okuyun. Çünkü bazı sözleşmeler sizin aleyhinizedir de kitap bastırma heyecanıyla bunu fark edemezsiniz. Diyelim yayıneviyle anlaştınız, dosyanızı gönderdiniz. Kitap basılmadan önce editlenmiş eserinizi muhakkak isteyip son halini bir kez de siz gözden geçirin.

Dediğim gibi, bu yazıyı yazmamdaki amaç sevgili yazar arkadaşlarımın kötü niyetli yayınevlerine düşüp, hayal kırıklığı yaşamalarını engellemek ve zamanından önce kitap çıkararak pişmanlıklarına mani olmaktır.

Ve bir gün ilk kitabınızı bastırıp bunun tanınmasını bekliyorsanız, hemen şimdi gidip ilk kitabı çıkmış bir yazarın şiir ya da öykü kitabını satın alın. Bunu hem o yazar, hem kendiniz hem de Türk edebiyatının gelişmesi için yapın.

Kitabı çıkacak arkadaşlarımı şimdiden tebrik ederim.