KİTAP
MÜZİK
ATÖLYE
- 5264 Okunma
- 30 Yorum
- 0 Beğeni
Şiir Kuramına Dair Paylaşımlar
Okuduğunuz yazı Günün Yazısı olarak seçilmiştir.
Bölüm I.
Merhamet gibi esinde her zaman ona layık olanlara verilir ya da onun peşinden koşmaktan bıkmayanlara…
Jean Louis Joubert
Şiir yolculuğu!
Yazılan her şiir edebi ya da gidilen her yol doğrumudur?
Şiir yolu bir o kadar yorucu bir kadar da keyifli bir yolculuktur. Kelimelerle oynanan bu oyunun kendi çizgileri içinde genel kuralları vardır.
Şiir tam olarak kurama oturtulamaz, kıstaslarla sınırlanmaz lakin şiir biçeminin kendine özgü edebi değerleri vardır.
Şiir analizi yapan edebiyat düşünürleri uzun yıllardır araştırmalarını sürdürmektedirler ki halende devam etmektedir. Anlağı esinle bağdaşırken şiire giren kelime seçimlerinin özenle seçilmesi ve ifade olarak tıpkı bir iskelet gibi yerli yerinde olması şiirin dengesini koruyacaktır. Esin ve şiir kuramı, birlikte yürüyen gölgesi gibidir yazarının.
Valery göre; “günlük dilin taşımadığı ve taşıyamayacağı kadar çok anlamla yüklü ve müzikle karışık olan söylem tutkusudur.” Bu tutku insan ruhu derinlerindeki patlamaların gün yüzüne çıkmasına benzetirsek sizde özelken, dışarı atıldığında genelin olmasıdır. Tıpkı bir lav gibi okurda bıraktığı izin yakıcılığıdır sözceler.
Şiir paylaşımlarında bulunduğumuz dergiler, kitaplar ve internet vb. yerlerde yayımlandığında okura sunulmuşsa yazılan artık sizin olmaktan çıkmıştır başka dünyaların belleğine alınırlığı ölçüsünde yerleşmiştir. Sanat sanat için değil sanat toplumlar içindir teorisi doğrudur ki Sabahattin Ali bu teorinin savunucularındandır vb. birçok sanatçı…
Şiir bir bütün etkisi yapacak nefese ulaşabilmelidir(şiirin dizeye bağlantısı açısından) der Salah Birsel. Uzun şiir dolu ve etkili şiir anlamına gelmemelidir. Günümüzde yapılan en büyük hatalardan bir tanesi uzun soluklu şiirlerin iyi şiir olduğudur, istisnalar kaideyi bozmaz düşüncesiyle her uzun şiir kendini tam ifade edemez. Şiir okurun duygularına ve anlağına hitap edendir. Bu düşünceyle şiire çok söz doldurmak şiiri boğar ve okurun okuma süresinde dağılmaya sebep olurken dolayısıyla da anlama yetisini düşürür.
“ Şiire bir sürü sözcük doldurmaya kalkan şairler bunu hayallerinin genişliğinden çok kısırlığından yaparlar” S.B.
“Şiire giden yolu söz deryası boğabilir” J.L.J.
Şiir belleğin eğitimdir ki mantık ve kurgu yerli yerindeyken ütopik düşünseller de şiire ayrı bir hayal ve anlam zenginliği katmalıdır.
“Eğer şairler çocukluğun yakınında yaşıyorlarsa, bunun nedeni onların da sözcüklerle oynamalarıdır.” J.L.J.
Tehlike ve keyif şiirin heyecan veren yanıdır. Bir o kadar da masumdur.
Yaşam içinde insanoğlunun kaçışıdır şiir, kendiyle dertleşmesi ve hissedilenlik derecesinde kendiyle ve hayatla kurduğu bu bağda içsel itilişin yani İpmpuls kişinin dışarı akma noktasıdır. Hissiyatla yazılmış dizeler edebi ve duygu açısından da fark edilendir. Çalakalem şiirler, zorlanan dizeler yüzeysellikleriyle kendini belli eder. Bundan çıkaracağımız sonuç her şiir, şiir değildir. Yazdım oldu gibi ifade değeri sadece kişinin kendini kandırması ve şiire olan ciddiyetsizliğini gösterir.
Esin; dilde düş gördüren şeydir. Freud
İmge; zihnin saf yaratısıdır Pierre Reverdy
Şiir; aşk gibi yatakta yapılır. Breton
Sinestezi
Dildeki seslerin yansılama gücüne beslenen inançtan kaynaklanan ve renkleri ünlülerin “hiç bir zaman ünsüzlerin değil” sesleriyle birleşmeye ilişkin bir düşlem vardır. Rimbaud’nun ünlülere yönelik sonesi:
A- Siyah
U- Yeşil
E- Beyaz
O- Mavi
Victor Hugo ise:
A-I – Beyaz ve parlak
O - Kırmızı
E - Mavi
U - Siyah
Olarak belirlenmiştir.
Dilsel sesler
İ-Y - Çığlıkları, cıvıldamaları
S-Z - Çınlamaları
F-V - yumuşak ve gürültülü üflemeyi
Dudaksıllar
P ya da B
Dudaksıl Dişsel ünsüzler T ya da D
Telaffuz edilirken dudakları şişirmek gerekir, bu nedenle hor görme ve tiksinti ifade etmeye yöneliktirler.
C- Canlı hareketleri ifade eder. Örn: kucaklamak
R- eklendiğinde kopuk ve kırık anlamı taşır.
Dil uzmanlarının bu yaklaşımları bilinçaltımızda ki duygunun ve doğanın bizlere verdiği iletişimle ilintilidir.
Kendinizi bu düşünselle şiir okurken deneyin lütfen haklı olduklarını göreceksiniz!
Şair maddesine özgürlük verir düz yazı ise mahkûm eder. Octavio Paz
İnsan dili yaratırken kendisini de yaratır. Söylemi doğrudur.
Çünkü kişi yazdıklarıyla kendini ifade ederken karşı tarafın düşüncesiyle kendini tanır. Sonuç olarak hepimizin yazdığı dizeler birbirimize ayna tutmaktadır. Çünkü insanda tanır insan kendini!
Şiir ve şair yaşanılanların doğrultusunda yazdığıyla hayatın içindedir. Çünkü üretilen her eser kimliğimizin duygularımızın parçasıdır.
Okuduğum kuramsal kitapların ışığında derlenmiş kuramsal şiir üzerine söylevlerimdir.
Kaynaklar
Salah Birsel – Şiirin ilkeleri
Jean Louis Joubert – Şiir nedir?
Octavio Paz – Yay ve lir – Şiir nedir?
Kısaltmalar
S.B. -Salah Birsel
J.L.J. -Jean Louis Joubert
Bilgi paylaştıkça, insan yaşadıkça büyür.
Naçizane bana ait bir sözdür.
Şiir kuramıyla ilgili yazılarım zaman içinde sürecektir.
Neslihan YAZICILAR
YORUMLAR
Neslihan YAZICILAR
Yazdıklarımı ben kendim öğrenirken bu yazılarla bir nebze olsun şiir dostlarıyla paylaşmaktır niyetim.
Hepimizin birbirimizden öğreneceği çok şey var bilirim.
Selam ve sevgilerle dost.
Şiirle kal...
şiir şairin duygu fırtınasıdır..genellikle anlatmak istediği çoğu zaman anlaşılmayandır..ben bundan muzdaribim ama suç yine benim açıklama yapmam lazım..yada çokmu derine iniyorum..inşaalah yazdıklarınızdan kendimede pay çıkarıp,yönlendireceğim emeğinizi ve yapıcı yazınızı tebrik ediyorum..sevgi saygılar..
Şiir aklın/mantığın giremeyeceği her yere girer demişti bir dostum.
Şiir üzerine söylenecek her söz sınırsız.
Dünyanın bütün kumaş fabrikalarında üretilen karışık renkler, desenler; doğadaki her şey daha şiirin birinci mısrası bile olamadı.
Neslihan Yazıcılar bu yazıda, pek çok şairin aklına düşmeyen sinestesi, dilsel sesler ve dudaksıllar değinilerinde çoktandır aklımda dolaşan şiirin kıpraşmalarını bulup paylaşmışlar.
Esin ve imge kendiliğinden mi gelir, çağrıda bulunulup dakikalarca düşünüldükten sonra sanatsal olsun diye karanlık çekilen filmler gibi zoraki zorlama mı katılır? Yazıda geçen ünlü şiir, sanat, düşünce erkanından verilen aforizmalar üst katta yuvarlanan bilya sesleri akıl kabartıyor. Sinestesi de İ harfi de kırmızı imiş. Ne de olsa sözün boyasız resmi şiir.
Sonunda nefes açan bir şiir jimnastiği yaptırtırdı bizleri Yazıcılar.
Her şairin sözü olmalı şiir kuramı ve uygulaması konusunda.
Gereksiz bilgilerle önceden dolmuş bulunan kafam yazınızdaki incelikleri ezberleyemedi.
Adeta kimya formülü gibi geldi bana.
Bu yazıyı kelime dağarcığında 103 kelime olan yeni nesil şair/e/ler okumalı ve uygulamalı.
Kesin be kesin faydalanacaklardır ve o 103 kelime ile ahenkli, vurgulu, heyecanlı şiirler yazacaklardır şimdiki gibi ama daha bilimsel.
(Paylaşım için teşekkürler.)
/Tehlike ve keyif şiirin heyecan veren yanıdır. Bir o kadar da masumdur./
oyle dogru bir cumle ki...
siir kurtulustur ve siir hayati kaldirma gucumuzdur cogu zaman...
sinstezi, dilsel sesler ve dudaksillar... bunlari hic bilmiyordum sevgili Neslihan.
zihnimize ve kalemimize ziya olan bu "makale-paylasim" icin sana tesekkurlerimi sunuyorum guzel insan.
saygim ve sevgimle.
Neslihan YAZICILAR
Dostlarla bildiklerimizi paylaşabiliyorsak ne güzel!
Esen ve sevgilerle kal.
Şiirle...
Geçtiğimiz günlerde TV'DE edebiyat ile ilgili bir konu izliyordum. Daha önce izlemediğim Atilla İLHAN'IN konuk olduğu bir proğramın tekrarı idi izlediğim. Ve Atilla İLHAN " Günümüzde binlerce şiir yazan insan var. ama bu şiirlerden akılda kalabilen bir kaç şiir, şairlerden de hafızalardan silinmeyen bir kaç değerli şair var. O zaman şu demek oluyor her yazılan şiir değil, her şiir yazan da şair değildir" diyordu .
Evet her şiir, şiir değil, her şair şair değil.
Sevgili Neslihan hanım, sayfanıza geldiğimde şiir yolundaki denemelerinizi okuyor ve genellikle de bilgileniyorum. Ama bu güne gelen yazınızda verdiğiniz bilgi bir başka güzel. Her birimizin bilmediği konulara değinmişsiniz. Kendi adıma çok teşekkür ediyorum.
Kutluyorum kaleminizi ve sevgiler yüreğinize
Neslihan YAZICILAR
Şiir konusunda hepimiz bildiği konularla ilgili paylaşımda bulunursa birbirimize öğreteceği çok şey var demektir kulakta kalması bile şiirde bir adımdır.
Beğeniniz, nazik yorum ve düşünceleriniz için teşekkür ederim.
Sevgiyle ve esen kalın.
Şiirle...
çok öğreneceğimiz bilgiler var ve şiirimi yazarken bilgilerinizden faydalanacağım..çok faydalı bir günün yazısı olmuş...sevgiler...
teşekkürler bilgilendirmenize tüm yazdıklarım gözümün önünden döküldü hangisi yazdıklarındı..
Neslihan YAZICILAR
Yorumunu tam anlayamadım!
Olumlu mu olumsuz mu?
Aydınlatırsan sevinirim.
Şiirle...
lacivertiğnedenlik
Oldukça fayfalı bir yazıydı. Bu yüzden günün yazısı seçilmesi çok isabetli olmuş.
Tebrik ederim.
güne düşen yazınızı kutluyorum
fanatik1962 tarafından 4/7/2010 10:27:18 AM zamanında düzenlenmiştir.
Teşekkürler....Tebrikler....
Şiirlerimi yazarken faydalanacağım bir eser...Emekle yazılmış....
Sevgiler ve Saygılar
daha öğreneceğimiz çok şeyler var....güne layıkı ile yakışan yazınızı kutluyorum saygılar
Merhabalar Neslihan Hanım,
Öncelikle haklı başarınızı tüm kalbimle kutluyorum.İyi ki güne gelmiş yoksa böylesi bir değeri kaçırma olasılığım var dı ki malûm günlük koşuşturmalardan tam olarak takip edemiyorum.Asılan nitelikli eserleri istemeden de olsa gözardı edebiliyorum.
Dikkatle okudum eserinizi.Ünlü yazar ve şairlerimizden de vermiş olduğunuz örnek poetika ve söylemler dikkate değer ve kesinlikle uygulanması gereken içerikteydi.
Bence de şiiir şiir önce toplum içindir ama bunu yaparken direkt öğretici bir yazı dilinde değil elbette ki bu nitelikte şiir türü de var ama genel anlamda düşünecek olursak o şiirsel, şairane öznel duruş mutlaka sergilenmeli.Şiiri şiir yapan, şairi ise başkalarından farklı kılan yegâne unsur budur.
Şiirsel söylem nasıl olur? Ne yazarsak şiirdir yada değildir?
Bunun ayırımını nasıl yapacağız peki ?
Yüzyıllardır şairlerimiz tarafından değinilmemiş hiçbir konu kalmamıştır, Aşk, savaş, barış, tasavvuf, doğa, her türlü duyguya karşılık gelen (kıskançlık, nefret, ayrılık, hüzün, sevinç, ) vb...
Peki bu kadar konu üzerinde şiirler varken yeni şairler ne yazmalı? Ne yapmalı?
İşte bana göre o şairene duruş burda önem arzediyor.
Meselâ daha önce kaleme alınmış ayrılık temalı bir şiiri nasıl geçebilirim.Hangi kelimeyi kullanırsam ayrılığın etkisini daha net anlatabilirim bu anlamsal kaygıyla birlikte yine söylem açısından müzikalite olmalıdır ki bu da benim olmazsa olmazlarımdan.
Müzikalitenin zirvesindeki aruz vezninin kalıplarına yer yer serbest ve hece çalışmalarımda yer veririm.
Yazınızda ifade ettiğiniz sinestezi bölümü altındaki açıklamalara dikkat ettim.
Sürekli araştıran biri olarak böylesi bir konuyla gecikmeli karşılaşmanın hicabını duydum.
Bu anlamda da çok teşekkür ederim.
Ben sesli harfleri hep sessel uyum açısından değerlendirerek kelime dizimlerimde kullanıyordum.
Anlamsal babda böylesi etkilerinin de olduğunu inanın hiç düşünmemiştim.Ne kadar doğru.Belkide bu aynı duyguya karşılık gelen seslerin bir arada kullanımı anlam üzerinde yoğunlaştırarak eseri etkiyi artırırken aynı zamanda da sessel uyumun nabzını tutmuş oluyoruz.Şiirdeki o ritmi, ahengi gerek ses gerekse anlamsal olarak sağlamış oluyoruz.
Tekrar tekrar okunası ve üzerinde düşülüp uygulanma çalışmaları yapılması gereken ciddi bakış açısıyla şiirimizin gelişimine ve yazanlarının kendini ilerletmesine sonderece yararlı bir yazıydı.Teşekkürler ederim.Henüz yolun çok başında biri olarak aldığım çok şey oldu eserinizden.
Sevgi ve saygılarımla.
*YAKAMOZ* tarafından 4/7/2010 1:59:57 PM zamanında düzenlenmiştir.
Şiire dair güzel bir yazıydı. Faydalandım. Devamını bekliyoruz efendim.
Emek ve paylaşım için teşekkürler.
Saygıyla selamlar.
eğitici bir yazı nesliciğim
sağolasın, istifademiz çok oldu,gelecek yazılarında da olacağından eminim.
elbette şiir yazmak kolay bir durum değil aslında... şuan yazdıklarımız amatör ruhla yazıldığıdır. Şiirin kuralları ve inşası öğrenildikçe mükemmel şiirlere ortaya çıkacak ve ustalaşacak şairlerimiz.
yürekten kutluyorum enfes çalışmasını
abisinin canısına selamlarım ve saygılarım çokça, uzaklardan ...
Anlağı esinle bağdaşırken şiire giren kelime seçimlerinin özenle seçilmesi ve ifade olarak tıpkı bir iskelet gibi yerli yerinde olması şiirin dengesini koruyacaktır.
Evet bende böyle düsünüyorum.Net ifadelere önem veriyorum bu yüzden siirlerimde.
Şiir ve şair yaşanılanların doğrultusunda yazdığıyla hayatın içindedir. Çünkü üretilen her eser kimliğimizin duygularımızın parçasıdır.
Evet,hepsi bizim ruhumuzun bir aynasidir.
Uzun şiir dolu ve etkili şiir anlamına gelmemelidir. Günümüzde yapılan en büyük hatalardan bir tanesi uzun soluklu şiirlerin iyi şiir olduğudur, istisnalar kaideyi bozmaz düşüncesiyle her uzun şiir kendini tam ifade edemez.
Bu dediginizede katiliyorum.
Cok güzel bir yaziydi yüreginize emeginize saglik.
Ve kutluyorum günün yazisini.
Sevgilerimle
Emeksiz bir karşılık beklemek boşuna olur elbette.
Çok düşünüp,çalışıp uğraşmak isteyen bir sanat.
Gönüllülük gerekiyor, sabır gerekiyor.
Bir ustam bana şunu tavsiye etti.
Yazdığın şiiri her gün defalarca oku, kulağına ters gelen bir yer bulup mutlaka düzenleyecek bir yer bulursun.
Bu sabrı gösterebildiğimizde eser daha olgunlaşacaktır.
İnsanın, kendisini hep yolun başında hissetmesi de güzel oluyor.
Devamlı çalışıp öğrenme isteği bitmemiş oluyor böylece.
Teşekkürler böyle değerli bir paylaşım için.
Selamlarla...
Güne düşen etik bir paylaşımdı arkadaşım...varolasın, sevgimle, şiirle kal, şiirce yaşa hep...
Güzel bir yazıydı. Okumuştum ama yorum yapamamıştım. Güne gelmesine sevindim. Yazıdan payıma düşeni fazlasıyla aldım.
Tebrikler... sevgilerimle...
'Anlağı esinle bağdaşırken şiire giren kelime seçimlerinin özenle seçilmesi ve ifade olarak tıpkı bir iskelet gibi yerli yerinde olması şiirin dengesini koruyacaktır. Esin ve şiir kuramı, birlikte yürüyen gölgesi gibidir yazarının. '
Bu görüşe katılmıyorum,şiir lirik metinden farklı olmama bir yönüyle.Özenle seçme gibi bir durum da olamaz şiir için.Tıpkı diğer edebi türler gibi olmalıdır.Kalite buradan gelir.Kelime kalpten gelir ve kalıba sokulmaz.
Neslihan YAZICILAR
Şiir duyguyla yazılır sözle açıklanandır...
Çok konuşan insanları dinlemekte zorlanıyorsak uzun soluklu dizelerde kişide yorgunluk yaratır ki ancak amatörlükten sıyrılmış şairlerin uzun dizelerine zaten sözüm olamaz.
Beğeni ve içtenliğine sevgilerimle.
Şiirle...
Neslihan YAZICILAR
Beğeni ve düşünecenize teşekkür ediyorum.
Şiirde amaç birbirimizi eğitmek olmalı!
Sevgiyle.
şiirle...
Neslihan YAZICILAR
Merhametin anlamını biliyorsun ki her kes bu duyguyu aynı ölçüde taşıyamaz, şiirde kişiye verilen esinde yaratıcının insan ruhuna yükledikleriyle ilgilidir.
Ne var ki kişi merhameti yaşadığında ya da öğrendiğinde kendine insan olarak çeki düzen verecektir öyle mi!
Hiç sokakta köpeklere, kedilere tekme atan birini görmedim deme bana!
Bu hangi duygunun ifadesidir ve bu kişiden insan olarak ne bekleyebilirsin.
Ama merhamet duygusu kazanılabilir şiirde duyguyu yakalabilemek için önce kendini eğitmen gerekir gibi düşünürsen takıldığın nokta kalkar sanıyorum.
Sevgiler.
Şiirle...
yazmak için ışık gerek
faydalı bir paylaşım neslihan hanım
teşekkürler
saygımla...
Neslihan YAZICILAR
Evet yazmak için ışık gerek...
Karanlık bir yolda ışık olursa elinde daha rahat yürürsün.
Nereye gittiğini görmek güven hissi verir.
ilgine teşekkür ederim.
Sevgilerle.
Şiirle...
Benim gibi yolun başında olanlar için çok iyi bi deneme. Çok teşekkür ediyorum...
Neslihan YAZICILAR
Şiir yolun açık olsun ve kişinin kendini eğitme süresi asla bitmeyen yol gibidir...
Sevgilerle
Şiirle...
ben payıma düşeni aldım değerli kalem....
şiir adına edebi dünaynın çoğlatan yanı adına katkı sağlayacak bir çalışmaydı....
teşekkürler....
Neslihan YAZICILAR
Amaç birbirimizi doğruya kanalize etmekse bildiklerimizi de paylaşmalı derim...
Sevgilerle.
Şiirle...
