SANAL DÜNYADAKİ BİLGİ KAYNAKLARI VE YARARLANMA KONUSUNDA UYARILAR

• 5 Nisan 2010 Pazartesi 15:49:04

SANAL DÜNYADAKİ BİLGİ KAYNAKLARI
VE YARARLANMA KONUSUNDA UYARILAR
Ali AKSAKAL
Kütüphane Müdürü

İnsanoğlu, yaratıldığı günden beri bilgi edinme, bilgi üretme ve ürettiği bilgiyi paylaşma çabası içindedir. Resimden yazıya geçip, yazıdan faydalanarak kitap, dergi, gazete, v.b. ile bilgiyi paylaşma araçları geliştiren insanoğlu, günümüzde de internet aracılığıyla sanal âlemde bu bilgileri paylaşmaya başlamıştır. Çünkü, günümüz insanı bilgiye çok hızlı ulaşmak istemektedir. Bilgi Toplumu’na giden yolun en önemli yollarında biri de internettir. Ama sadece biri.. Kitap ve diğer bilgi taşıyıcılar halâ önemini korumaktadır.

İnternet Nedir?
İnternet, herhangi bir kurum ya da kuruluşa ait olamayacak kadar büyük, bir ağdır. İnternet, bir kitle iletişim aracı olmaktan çok, kitle etkileşim aracıdır. Çünkü; internet denilen küresel bilgi ağının en belirleyici özelliği, bilgi akışının kullanıcılar tarafından yönlendirilmesidir.
İlk internet ağı, 1969 yılında ABD’nde savunma bakanlığına bağlı çalışan adli kurum tarafın-dan bir savaş veya nükleer saldırı tehlikesi gibi durumlarda askeri birimler arasında kesintiye uğramayacak bir iletişim ağı oluşturmak amacıyla kurulmuştur. 1970’li yıllarda üniversitelerin ağa eklenmesi ile kapsamı genişletilen internet, zaman içinde diğer ülkelerin de dahil edilmesi ile günümüzdeki halini almıştır.

İnternetin Faydaları:
1) Bilgiye hızlı erişimi sağlamakta ve kolaylaştırmakta, zamandan tasarruf sağlamaktadır
2) Haberleşme imkânını arttırmakta, ) Bilgi paylaşımını kolaylaştırmaktadır.(Banka, nüfus, vb. hizmetler)
3) Ses ve görüntünün iletimini kolaylaştırmakta (Messenger ve diğer programlar), insanların seslerini duyurabilmesini sağlamaktadır:(İnternette siteleri açarak)
4) Herkese açık ve eğlencelidir ve eğitici ve öğretici yönleri de vardır.

İnternetin Zararları:
İnternet üzerinden bilgiye ulaşımın fayda veya zararı, sizin onu nasıl kullandığınıza bağlıdır. Silahla ülkenizi korursanız faydalanırsınız, adam öldürürseniz hem zarar görür hem zarar verirsiniz. İnternet de böyledir. Başlıca zararlarını şöylece sıralamak mümkündür:
1-Sanal kumarhaneler: Kumarhanelerin belirli yerlerde toplanması ve girmenin kolay
olmaması sayesinde, zararları günümüzde olduğu kadar vahim değildi. Oysa günümüzde sanal kumarhaneler yüzünden, isteyen herkes internet üzerinden kumar oynayabilmekte, hayatlarını karartabilmektedir.
2-İnternet Cafeler: Yine kullanımına göre çok faydalı olabilecek bu yerler, yetersiz
Denetim, sağlıksız ortamlar yüzünden, özellikle çocuklarımıza büyük zararlar verebilmektedirler.
3-Sanal çöpçatanlık ve pornografik siteler: Yaşları, bilgileri ve psikolojileri cinselliği tüm çıplaklığıyla tanımaya uygun olmayan çocuklarımız, bu tip siteler yüzünden çarpık hatta sapık bir psikolojiyle yetişme tehlikesiyle karşı karşıyadırlar.
4-Toplumsal açıdan zararları da hayli fazladır.
a) Çocukların zihin gelişimine, toplumsal değerler açısından gelişimine zararlarıdır.
b) Sosyallikten uzak, yalnız ve bencil bir gençliğin yetişmesine sebep olur.
c) Dilimizin bozulmasına sebep olur.(Güzel Türkçemizin yerini garip kısaltmalar,vb)
d) Kültürümüzü yozlaştırır.
e) Milli ve manevi duyguları köreltir.
f) Reklamlar sebebiyle, marka bağımlısı bir toplum oluştur.
g) Bilişim suçları denilen, yeni bir suç türünün oluşmasını.sağlar.
h) Kitap okuma alışkanlığını azaltır veya tamamen yok eder
i) Zaman israfına sebep olur.

Bu zararların farkına varan Almanya Devleti,
“BENİM BİLGİSAYARIM YOK, AMA BİR SÜRÜ ARKADAŞIM VAR.”
Yani kitaplarım var, adında bir kampanya başlatmıştır.

Bilgisayar kullanmayı bilmeyen çoğu anne baba, derslerine yardımcı olacağı zannıyla, çocukları için bilgisayar alıyorlar. Bilgisayar ise, tek başına, bir maki-neden ibarettir; ders öğretmek ve çocuğu daha akıllı yapmak gibi bir marifeti yoktur. Bilgisayarı faydalı kılan, iyi hazırlanmış/faydalı programlar ve eğitim CD’leridir. Bu programlar da ancak kullanmasını bilen ve doğru biçimde kullanabilen ellerde faydalı olabilir.
Gördüğüm kadarıyla, çocuklar, harçlıklarıyla eğitim programları yerine oyun CD’leri satın alıyorlar. Bilgisayarın başında saatlerce oyun oynayarak, zamanlarını boşa harcıyorlar. Zamanlarının boşa gitmesi bir yana, çoğu şiddet içerikli savaş ve dövüş sahneleriyle dolu olan bu oyunlar onlarda saldırganlık duygularını besliyor.
Dönem ödevi için malzeme toplamak amacıyla, internete bağlanan bir öğrenciyi düşünün. Tamamen iyi niyetlidir, bilgi toplamaktan başka bir amacı yoktur. Arama motoruna istediği bilgiyi yazar ve ‘ara’ komutunu verir. Arama motoru, bu bilgiyi alabileceği onlarca site adresini bir liste hâlinde verir.
Çocuk bu adreslerden birini tıkladığı zaman, daha gireceği adres açılmadan, bu adrese yamanmış bir veya birkaç reklam sitesi açılıverir. Çocuğu sitede tutmak için, ücretsiz abonelikten tutun da ücretsiz müzik ve film CD’si göndermeye kadar bir sürü cazip seçenekler ileri sürülür. Yapacağı şey, sadece bir form doldurmak ve gösterilen web adresine bunu postalamaktır. Büyüklerin bile kaçamadığı bu tuzağa çocuklar kolayca düşerler. Çünkü, ücretsiz hediyeler gönderilecektir!
Bu bakımdan, çocuklarınızı internetin zararlarından korumak için;
1) İlk yapacağınız şey, bilgisayarı herkesin göreceği bir yere koymaktır.
2) Ondan sonra, internetin faydaları ve zararları konusunda çocuğunuzu bilgilendirmeniz,
3) Bilgisayarda geçireceği zamanı sınırlandırmanız,
4) İnternete bağlı iken onu ara sıra kontrol etmeniz gerekmektedir.

Cevap bekleyen sorular
1• Çocuğunuzun, dilediği zaman tanımadığınız bir yere gitmesine, tanımadığınız kişi veya kişilerle birkaç saat birlikte olmasına izin verir misiniz?
(Eğer çocuğunuzun odasında internet bağlantısı olan bir bilgisayar varsa, sorumuza “Hayır” demenizin hiçbir anlamı yoktur. Çünkü, odasının kapısını kapatıp kendi başına kaldığında çocuğunuzun ne yaptığını bilemezsiniz. İstediği zaman internete bağlanıp, tanımadığı bir siteye girerek tanımadığı kişi veya kişilerle birlikte olabilir.)
2• Kocanızın, tanımadığınız bir kadının evine gitmesine, onunla saatlerce sohbet etmesine ve birlikte yatak odasına girmelerine izin verir misiniz?
(Eğer kocanızın çalışma odasında internet bağlantısı olan bir bilgisayar varsa ve onun bir internet bağımlısı olduğunu biliyorsanız, sorumuza cevap vermeden önce iyi düşünün.)
3• İlişkileri yalan üzerine kurulmuş yabancı insanlarla tanışmak, onlarla sohbet etmek ve sırlarınızı paylaşmak ister misiniz? İnternet üzerinden tanıştığınız ve sohbet ettiğiniz insanla-rın kim olduğunu biliyor musunuz? Onların verdikleri bilgilerin doğruluğundan emin misiniz?
(Eğer, “İki taraf bu sanal beraberlikten zevk alıyor ve eğleniyorsa, yalanın ne zararı var?” diyorsanız, sizin bir internet bağımlısı olduğunuzu söylemek zorundayız.)
Çocuğunuz veya siz, internet bağımlısı mısınız?

Internet ortamında okunabilen elektronik kitapların (e-kitap), kağıda basılı kitaplara göre bazı avantajları vardır.
1-Kâğıt, cilt, baskı maliyeti olmadığı için daha ucuzdur.
2-Dağıtımı çok kolay ve avantajlıdır.
3-İnternet üzerinden kolayca (kredi kartı,vb.ile) pazarlanabilir, bilgisayara indirilebilir.
4-Kâğıt kullanılmadığı için çevrecidir.
5-Elektronik ortama aktarılsa bile çok az yer tutar, yerden de tasarruf sağlar.

E-Kitapları dezavantajlarını da şöyle sıralamak mümkündür:
1- Göz sağlığı başta olmak üzere, sağlık açısından bazı sakıncaları vardır.
2-Denetimsizlik sebebiyle doğrulanmamış bilgilerle dolu niteliksiz kitaplarla da karşılaşılabilmektedir.