Nostalji mi? Sığınılacak Liman mı?

• 6 Mart 2010 Cumartesi 23:59:59

Nostalji;son yılların moda kelimesi.Türkçe karşılığı;maziye duyulan özlem.Hızlı bir sanayileşme dönemi yaşayan batı medeniyeti ruhunu kaybetmiştir.
Romantizmin son temsilcisi Love Story nin yazarı Eric Sengal ’’ın 72 yaşında hayata veda etmesiyle,romantizm batıda bitmiştir.

Niçin batı nostalji sözcüğünü edebiyat literatürüne kazandırmıştır;çok hızlı bir şekilde sanayileşme yaşayan batı adeta makineleşmiştir.Bu yüzden nostalji sözcüğü edebiyata ,şiirde sık kulanılmiştır.
Günlük yaşamda, adetlerin alışkanlıkların,hızla değişmesi,kişileri yalnızlaştırmışdır. Batı medenitenin insanı, yalnız ve mutsuzdur.Kişisellik ,bireycilik,yaşam tercihleri, ailelerin parçalanmasına sebep olmuşdur.
Bu yüzden yaşlı aile fertleri çoçuklarınında 18 yaşına geldiklerinde bireysel yaşamı tercih ettiklerinden dolayı;insanlar;yalnızlaşmış ve aileler parçalanmıştır.
Modern binalar,yollar ve şehrin gürültüsü ,batıda insanların , şehirden uzak yerlerde, yaşamayı tercih etmesine neden olmuştur.
Bu mutsuzluktan dolayı maziyi arara olmuşlarıdır.

Bizde biraz geç olmakla birlikde maziye özlem başlamıştır.Aslında bizde veciz şekilde bu duygunun ifadesi vardır,geçmiş zaman olurki hayali cihana değer.Batının vardığı sonuç;sanayileşme sonrası,gençlerde tercih edilen bireysel yaşam,emeklilik sonrası Yunus Emre’’nin söylemlerine ne kadar yakın, bir garip ölmüş diyeler,üç gün sonra bulalar,soğuk suyla yuyalar.
Daha trajik durumlar olmakta.Bir postacının,.bir görevlinin eve uğraması ile anlaşılan,evden gelen koku mazide tercih edilen özgür yaşamın bedeli olarak ödenir.Yalnız ve tek başına.

Bizim edebiyatımızda geçmişi yad etme var.Ahmet Haşım;merdiven şiirinde bu duyğuyu en güzel şekilde ifade eder.
MERDİVEN
Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden

Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak

Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak...

Sular sarardı... Yüzün perde perde solmakta

Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...

Eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller

Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller

Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer?

Bu bir lisân-ı hafidir ki rûha dolmakta

Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...

Eteklerinde bir yığın yaprak,hatıralardan başka birşey değildir.Hatıralar ne kadar güzelse mazi o kadar çok özlenir.Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta..ölmün yakılığına vurgu yapar,son dizeler.

Yahya Kemal’’de ömrünün son yıllarında hissettiklerini şiirinde şöyle tarihe düşer.

dönülmez akşamın ufkundayız, vakit çok geç
bu son fasıldır ey ömrüm nasıl geçersen geç
cihana bir daha gelmek hayal edilse bile
avunmak istemeyiz, böyle bir teselli ile

Aslında insanlar ömürlerinin sonuna doğru maziye özlem duyğusunu yoğun yaşarlar.
Biten veya bitmeye yakın ömrün son demleridir.Bir başka neden?insanlar hayatları boyunca zorluklarla karşılaşmadığı sürece maziyi pek hatırlamazlar.Ne zaman hatırlanır?Hayatın zor anlarında.Geçmişde yaşanan güzel günler hatırlanır.Zira mazi artık sığınılacak limandır.Geçmişe ait ne varsa hatırlanır.Ve özlenir.

Zamanın hızla, teknoloji ve adetleri ve yaşama biçiminide değiştirmesi sonucunda bunalan insanlar geçmişde yaşadığı sade günleri arar.
Nostalji kimine göre;tandırda pişen ekmek,bir uçurtma,bir kağnı,suyu çekilmiş dere,pamuklale’’nin eski beyazlığı.peripacalarının şapkası,yaylı bir at arabası,sahaflarda satılan eski bir kitap,Belkide Mehlika sultanın kara sevdalıları.

Artık nostalji sığınılacak güvenli bir limandır.