BU BÜYÜK CUMHURİYET OZANINI TANIYALIM

• 5 Aralık 2009 Cumartesi 17:46:28

Hıdır CANALAN Köşe Yazısı

Aşık Zevraki

Hıdır CANALAN

Tarih: 6 Ekim 2008 Pazartesi



Fotoğraf: Bekir Karadeniz
AŞIK ZEVRAKİ

1922-2008. Kelkit’in Gelinpetek köyünde doğdu. Asıl adı Akif Timurhan’dır. İlk ve ortaokulu Kelkit’te

okudu.

Küçük yaşlarda halk şiirine ilgi duydu. Yine çok küçükken resim yapmaya başladı. Bağlama ve kaval

çalmayı da ilk gençliğinde öğrendi. Gördüğü bir rüyadan sonra şiire olan ilgisi daha da arttı. İlk

şiirlerinde kendini adını kullandı. Daha sonra değişik aşıklarca çeşitli mahlas önerileri yapılmasına

karşın, tahta, kayık anlamına gelen Zevraki mahlasını seçti.

Farsça ve Arapça tamlamaları da günümüzün diline ustaca aktarabilen Aşık Zevraki’nin yüzlerce şiiri

bulunmaktadır. Bu şiirlerin bazıları değişik sanatçılar tarafından bestelendi.

Kuzeydoğu Anadolu aşıklık geleneğini kendine özgü bir biçimde yorumlayıp bugüne taşıyan Aşık

Zevraki’nin şiirleri birçok dergi, gazete ve araştırmada yeraldı.

Bektaşi felsefesini kendine ilke edinen Aşık Zevraki, sevgiden toplumsal taşlamalara, tasavvuftan

doğaya ilişkin her konuyu şiirlerinde işledi.

Aşık Zevraki’nin, yüzlerce sayfalık elyazmalarında şiir ve çeşitli konulardaki düşüncelerini aktardığı

divanını kendi yaptığı resimlerle renklendirdi.

Aşık Zevraki İstanbul’da öldü ve orada toprağa verildi.

NASIL KURTARDIK

Nasıl kurtarıldığı bilinmeyen bir mülkün
müdafası da mümkün değildir.

Yanıyordu vatan yetmiş yıl evvel
Volkanlara dala, dala kurtardık
Başına derildi tam yedi düvel
Balkanlara çala, çala kurtardık

Nazlı canan gibi canı unutup
Yağmur gibi yağan okları yutup
Gülleye karşı da kelleyi tutup
Kalkanları ala, ala kurtardık

Firenk fikri felek fırtınasına
Kızıl kor karmış yar mor kınasına
Yiğitler yasına kan deryasına
Gam kuyusuna dola, dola kurtardık

Düşmanlar hayasız, dinsiz, duygusuz
Biz ise çıplak, aç, susuz, uykusuz
Küffardanda beter bit, kir, kel, uyuz
Kehleleri yuta, yuta kurtardık

Arap başkaldırmış, serap kızgın saç
Ayak yalın, kafa çıplak, karın aç
Kefter hiç, kehle yıkdı, yokdu ilaç
Kefenleri yırta, yıta kurtardık

O çelik, o zırlı, tunç duvarların
Topun, tüfenklerin, tank savarların
Ardındaki cani, canavarların
Burnunu yere sürte, sürte kurtardık

O dolaplıları, o deklileri
O dört biryanları yedeklileri
Yedi yamadan bir etekllileri
Köteklere çeke, çeke kurtardık

Havaya şahlandı şahinin hırsı
Antebi, Maraşı, Sivası, Karsı
Vallahi billahi binlere karşı
Birer, birer çıka, çıka kurtardık

Göğsümüze kusup iğrenç öcünü
Gülleler denerken direnç gücünü
Alçaklar ağzından bütün acunu
Gırtağına çöke, çöke kurtardık

Köpek gibi köpüren arzuları
Beze kefen kesen, o terzileri
O deyyuslarıda, o dürzüleri
Deri gibi düre, düre kurtardık

Şimşekler çakarken şiddeti harbin
Vatanı yakarken vahşeti garbın
Takadı taşdıda sinede sabrın
Tokadını çaka, çaka kurtardık

Tarih tamamlarken tufan turunu
Gülleler döverken göğüs surunu
İnsanlık aşkını iman nurunu
İçimizde yaka, yaka kurtardık

Yaramızı süngü ile dağlardık
Sargının yerine sabır bağlardık
Tepede doğduk, cephede ağardık
Cesetlere baka, baka kurtardık

Küffarın çizdiği kirli planın
Üstüne kıvrılan o kör yılanın
Komik salvetiyle kuduz sırtlanın
Dişlerini söke, söke kutrardık

Tanı dedik haydut, haddini tanı
Atına kırk ark birden atlatanı
Yediği haltı, içtiği pak kanı
Pis burnundan döke, döke kurtardık

Abluka aldılar her yanımızı
Asır almaz asla bir anımızı
Dertli tenleri, tatlı canımızı
Dişimize taka. taka kurtardık

İngiliz, Fransız kahpece hemde
Dünya hep bir oldu hemen, hemende
Savaş verip Bağdat, Basra, Yemende
El çölünde yana, yana kurtardık

Geri tepti zulmün topu, tüfengi
Cihan görmemişti böylebir cengi
Kırmızı boyandı kırların rengi
Al kanlara bata, bata kurtardık

Binbir türlü hile, hüner, ustalık
Gırtağı aşmıştı kıtlık, hastalık
Bir de kış bastırdı başa üstelik
Kürtükleri yara, yara kurtardık

Sırtı gülleli gelinler, gebeler
Kucakta çocuk, kursakta bebeler
Bastıkça narayı ürktü kahbeler
Sürtükleri süre, süre kurtardık

Çiğnedik kum gibi ezdik sertleri
Seller gibi yuttuk, yırttık setleri
Kasabaları, köyleri, kentleri
Ara, ara sıra, sıra kurtardık

Yunanın eşeği, sırp sıpaları
Ne tez unuttular sert sopaları
Mermilerin yaktığı mor tepeleri
Sinemize sara, sara kurtardık

Ağırdı yükümüz ’’Ağrı’’dan ağır
Dağ gibi bir yürek, taş gibi bağır
Kaynarken sinede bit vığır, vığır
Siperlere sere, sere kurtardık

Felek, Firenk, fitne hepsi dahil
Düşmandandı dahi bizim azrail
Kanlarımıza olmadıda kail
Canımızı vere, vere kurtardık

Silahı susturdu vallahi sopa
Az kaldı arzda kıyamet kopa
Gavur güllesini sürerken topa
Göğsümüzü gere, gere kurtardık

Daha köy varmıdır ölümden öte
Dönersem yazıktır emdiğim süte
Canlar kurban deyip böyle cennete
Cehenneme gire, gire kurtardık

Başına vur, döşüne, dişine vur
Dördünü birden kap, beşine vur, vur
Kum gibi kaynıyor, bitmiyor gavur
Bit gibi kıra, kıra kurtardık

Kafirler veriyor yangına körük
Kafesinin ağzında bir üfürük
Yöresi çelik ya, yüreği çürük
Çaput gibi cıra, cıra kurtardık

Kızdırdı da yurtta yatan yağızı
Birden yırttık binden atan ağızı
Kanla yüzdürdük biz koca yavuzu
Güllesine güle, güle kurtardık

Zevraki der kahbelikte galibe
Yunanlara, sırba, ehli salibe
Tövbeler verdirdik yurda talibe
Kellesine vura, vura kurtardık

Mustafa Kemal’dir ki; ruhuna olmayınca muktedir
O, çizilemeyen bir çehre, çözülemeyen bir uktedir.


Hıdır CANALAN
[email protected]

Bu köşe yazısı 1830 defa okundu.