İşitme engelli ve İşaret Dili Tercümanı Halil Dal İle İşitme Engelliler Üzerine Sohbet

• 3 Haziran 2009 Çarşamba 16:56:44

BALIKESİRLİ İŞİARET DİLİ TERCÜMANI HALİL DAL” İŞİTME ENGELLİLER ZORLUKLAR KARŞISINDA YILMADAN ZORLUKLARA GÖĞÜS GEREREK HAYATTA TUTUNMAYA DEVAM ETSİNLER “ DEDİ.
SORU- Bize kısaca kendinizi tanıtır mısınız nerelerde okudunuz bugüne kadar ? Nerelerde çalıştınız?
HALİL DAL- 1985 Balıkesir doğumluyum.Balıkesir üniversitesi Balıkesir Meslek Yüksek Okulu Pazarlama Programını 2007 yılında tamamladıktan sonra 2008-2009 yılında Anadolu Üniversitesi 3 sınıfa doğrudan geçiş yaptım. Şu anda halen açık öğretim üniversitesi 3.sınıf Öğrencisiyim.
2008 yılında İş-kur’ la Balıkesir İşitme Engelliler Derneğinin is birliğiyle düzenlenen işitme engellilere yönelik meslek edindirme kurslarından bilgisayar operatörlüğü kursunda yardımcı öğretmen ve el işareti tercümanlığı yaptım. Şu su anda boştayım.
SORU - Bize engelli olmanızın hikayesini anlatır mısınız? Nasıl engelli oldunuz ? Engelli olunca neler hissettiniz ?
HALİL DAL - 1997 yılında yanı 12 yasında geçirmiş olduğum bağırsak tüberlüközü sonucunda işitme kaybın yitirdim. Hiç bir şey değişmedi. Aynı hayat, aynen devam etti. Ancak sadece iş bulmak zorlaştı bence.

SORU- Bize ailenizden bahseder misiniz? Anne ve babanız ne iş yapar ve kardeşleriniz nerede okur? Onların engellilere bakış acısı nedir?
HALİL DAL - Babam SSK işçi emeklisi. Annem ev hanımı. şu anda çiftçilikle uğraşmaktalar. 4 kardeşin üçüncüsüyüm.
İki ablam evli. Kardeşim MYO 2 sınıf Öğrencisi gayet iyi derecede.Yani engellileri dışlamıyorlar. Sevecen bir durumla yaklaşıyorlar.
SORU- Engelli bireylerin hayatta en az normaller kadar başarılı olması için neler yapmalı sizce?
HALİL DAL- Daha çok çalışmalılar ve daha çok okumalılar bence. Çünkü onlar ne ilk okulda ne de liselerde normaller kadar eğitim görebiliyorlar ancak iş hayatına gelince bu biraz değişebilir.Çünkü engelli kontenjanları doldurulamamakta bence doldurulmak istenmemektedir sanırım. Son çıkan yasalara göre engelli çalıştırmayan iş yerlerinde para cezası kesilmekteymiş . Şimdi bende size sormaktayım acaba bu devlet sektörleri ve kamu kurumlarına da kesiliyor mu bu ceza?
SORU- Kitap okumak işitme engelliye neler kazandırır sizce?
HALİL DAL- Bence çok şey kazandırır.Hem eğitimleri hem de, düzgün cümle kurmalarına yardımcı olabilir. Böylece engelli arkadaşlarımız kimseye yardımcı duymadan normal ve diğer engellilerle yazışmakta iletişim kurabilirler.

SORU- Doğru arkadaş seçiminin işitme engellilere neler kazandırdığını anlatır mısınız?
HALİL DAL-Derler doğru adrese gidersen basın derde girmez . Doğru arkadaş seçersen de bu aynı durum için geçerlidir.Yani her zaman doğru arkadaş seçmek insanı yanlış davranışlardan ve kötü arkadaşlıklardan ve kötü olaylardan korur.Uzak tutar durum böyle ki her zaman doğru arkadaş seçmekte biraz zorlanmak gerekiyor ve doğruyu anlayıp seçmek gerekiyor buda birinin yüzünden belli olmayacağı için doğru arkadaşı seçmek biraz vakit alabiliyor.

SORU- . İşitme engellilerin eğitim alanındaki sorunları neler çözüm yolları sizce nedir? İşitme engelliler okullarına ve çocukların devam ettikleri normal okullara bu konuda neler düşmekte?
HALİL DAL - İşitme engellilerin en büyük sorunlarından biri eğitim ve öğretimdir. Bunlar bana kalırsa normal öğretmenler yerine el işaret bilen öğretmenler tarından verilmelidir. Çünkü işitme engelliler bu durumlarda ha normal okullarda okumuşlar, ha işitme engelliler okulunda okuyup ta öğretmenleri işaret dilini bilmemiş ikisi de aynı durum.Bu yüzden işaret dilini bilen öğretmenler bence hem daha iyi bir ders verebilir hem de daha iyi ve daha hızlı şekilde öğretebilirler.
SORU- işitme engellilerin iş bulmadaki sorunları nedir ? Çözüm yolları nelerdir. Bu konuda federasyon ve derneklere neler düşmekte?
HALİL DAL- Şimdi yukarıdaki bir soruda da söylediğim gibi öncelikle su soruyu sormak istiyorum ;Yeni çıkan özürlüler yasasına göre özürlü çalıştırmayandan çalıştırmadığı özürlü basına belirli bir ücret alınıyormuş ve iş- kurdan da bu ücretler karşılığı projeler uygulanıyormuş simdi gelelim sorumuza bu madde kamu kurum ve kuruluşları içinde geçerlimi ? Yani her kamu kurum ve kuruluşuna da çalıştırmadığı engelli başına ceza kesilmekte midir? Bence kesilmiyordur. Kesilse zaten devlette acık olan bunca engelli kontenjanı dolardı
Şimdi gelelim federasyon ve engelli derneklerine bunlara gerçekten çok is düşmekte. Bence hiç bir federasyon ve dernek engellilerin bu sorununa çözüm olacak kapasitede değiller. Daha da şu var ki bu engelli dernek ve federasyonlar engellilere yardım yapacağız diye bağış toplamaktadırlar.Bu toplanan bağışlar engellilerin iş gücüne kazanmasında çok büyük bir kayıplara yol açmaktadır Federasyon ve dernekler parayı yardım ve çözüm bulacağız diye bağış toplamalarına rağmen parayı alana kadar bu durumdalar parayı aldıktan sonra bu durum değişiyor mesela bir engelli kuruluşu engellilere bir çok maddi ve manevi destek olacağım diye milyonlarca tl para toplamakta ancak ayrımcılık yaparak yardımcı oluyor bazı engelli guruplarını dışlamaktadır .Bence bunları kısa keselim daha fazla detaya girmek istemiyorum
SORU-işitme engellilerin evlilikte yaşadığı sorunlar var gerçi siz bekarsınız ama evlilikte engelliler neye dikkat etmeli?
HALİL Dal - Vallahi ben bekarım evlenmediğim için pek bilmem ama kendilerine uygun bir eş bulmaları bence daha doğru olur.Bazıları aileleri seçim yapıyor .Buda engellilerin onurunu kırmak olabilir bütün ailelere sesleniyorum bırakın çocuğunuz kendisi seçsin gelecekte mutlu olacak sız değil çocuğunuz
SORU- işaret dilinin faydaları neler sizce işaret dili bilmeden işitme engelli hayatını kolaylaştıramaz mı?
HALİL DAL- Bu soru işitme engellilerin onuru ve dili.Adı Üstünde işaret dili yani sessizlerin dili tabii ki işitme engelliler işaret bilmeden de hayatı kolaylaşabilir ancak bunu başarmak bence çok zor çünkü bunu başarabilmek için bütün işitme engellilerin eğitimi gerekli anlatım bozukluklarını gidermek ve iyi cümle kurmalarını sağlamak zorundayız.Nasıl normal bireyler konuşmadan anlaşamıyorlarsa engellilerde işaret etmeden anlaşamaz çünkü her zaman yazmak mümkün olmayabiliyor.Mesela biri bir uçta diğeri bir uçta bunu nasıl iletişim kurdurabilirsin denemek ister misiniz?
SORU- işitme engelli dernek federasyonlar ve spor kulüplerinin işitme engelli hayatına etkisi nedir?
HALİL DAL- Bence sadece sportif faaliyetleri yapmaları ve engellileri birbirleriyle kaynaştırmaları ben isterim ki bütün sorunları çözebilsinler ama yukarıda da belirttiğim gibi bence engellilerin hayatlarını zorlaştırıyorlar.
SORU- Bu konuda işitme engellilerin gelişimi için neler anlatacaksınız?
Bana kalırsa bir işitme engelli yılmadan daha çok çalışmalı her zaman olmazsa daha çok caba sarf etmeli bence hayata küsmesinler ve daha da çok çalışsınlar .Hayatın zorluklarına göğüs gersinler İnanıyorum ki, göğüs gerenler hep karlı çıkar onları yenmeye kimsenin gücü yetmez.
Teşekkür ederim Halil Kardeşim


Ilgınız ıcın tesekkurler calısmalarınızda basarılar dılerım

TURAN YALÇIN-TOKAT