Kur’an-ı Kerim İslam inancının kaynağı olarak Müslümanlara hayatın her alanında yol gösterici rehberdir. Cünüplük, gusül ve temizlik konularında da Kur’an-ı Kerim’deki ifadeler son derece açık ve anlaşılırdır. Ancak gelenekler ve rivayetlerin etkisiyle bu konular hakkında yanlış uygulamalar ve anlayışlar ortaya çıkabilmektedir. Bu makalede Kur’an-ı Kerim’in ışığında cünüplük, gusül ve temizlik konuları detaylı bir şekilde incelenecektir. Cünüplük kişinin cinsel ilişki veya haz duygusuyla vücuttan meni atılması durumunda meydana gelen bir haldir. Bu durumun ardından Kur’an temizlenmeyi emreder. İlgili ayetlerde bu emirler seremonik detaylardan ziyade sade ve kolay anlaşılır bir şekilde açıklanmıştır.
Maide Suresi 6. Ayet:
> “Ey iman edenler! Salata kalktığınız zaman yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın ve başlarınızı ve ayaklarınızı iki ayak bileğine kadar meshedin. Ve eğer cünüp iseniz tam temizlenin. Eğer hastaysanız yahut seyahat üzerinde yahut sizden biriniz tuvaletten gelmişse ya da kadınlara dokunmuşsanız ve su bulamamışsanız teyemmüm edin. Temiz toprağı yüzlerinize ve ellerinize sürün. Allah size hiçbir güçlük çıkarmak istemiyor. Fakat sizi temizlemek ve size olan nimetini tamamlamak istiyor. Umulur ki şükredersiniz.” Bu ayette “cünüpseniz temizlenin” ifadesi cinsel ilişki sonrası veya meninin vücuttan atılması durumunda temizlenmenin gerekliliğine işaret eder. Burada dikkat çeken nokta temizlenmenin "gusül abdesti" adıyla bilinen seremonik bir uygulama değil basit bir temizlik yani duş alma şeklinde anlaşılmasıdır. > "Ey iman edenler! Sarhoşken ne dediğinizi bilinceye ve cünüp iken yolculukta olmanız dışında yıkanıncaya kadar salata yaklaşmayın eğer hasta iseniz veya yolculukta veya biriniz tuvaletten gelmişse veya kadınlara dokunmuşsanız su bulamasanız temiz toprağa teyyemum edin yüzlerinize ve ellerinize sürün. Şüphesiz Allah çok affedicidir çok bağışlayıcıdır." Bu ayet cünüpken yapılması gereken temel eylemi “yıkanmak” olarak ifade eder. Ayrıca su bulunamadığı durumlarda teyemmüm yapılabileceğini belirtir. Buradan da anlaşılacağı üzere cünüplük hali temizlik ile giderilmelidir ve bu temizlik esnek ve kolay bir şekilde yapılabilir. Toplumda yaygın olarak hayız (adet dönemi) ve lohusalığın (doğum sonrası kanama dönemi) bitiminde gusül gerektiği inancı bulunur. Ancak Kur’an bu durumları cünüplük kapsamında değerlendirmez. > “Ve sana adet görmeden soruyorlar. De: O ezadır, adet süresince kadınlardan uzaklaşın, rahatsızlıktan kurtuluncaya kadar yaklaşmayın. Rahatsızlıktan kurtuldukları zaman Allah’ın size emrettiği yerden onlara varın. Şüphesiz Allah, tevbe edenleri ve arınanları sever.”(Bakara, 2:222) Bu ayet hayzın doğal bir süreç olduğunu ve bu dönemde cinsel ilişkiden kaçınılması gerektiğini vurgular. Ancak hayız dönemi bittiğinde yapılması gereken tek şey temizlenmek yani duş almaktır. Gusül abdesti olarak bilinen seremonik uygulama burada emredilmemektedir. Birçok kadın hayız döneminde kendini “pis” hissederek ibadetten uzaklaşmakta ve duş almayı ertelemektedir. Ancak bu Kur’an’ın temizliğe verdiği önemle çelişen bir durumdur. Allah insanlardan hem maddi hem de manevi temizliği ister. > "Ey örtüsüne bürünen! Kalk ve uyar. Efendini tekbir et ve elbiseni temizle ve pislikten kaçın."(Müddessir Suresi, 1-5. Ayetler) Bu ayetler temizliğin hem bedenî hem de ruhî boyutuna dikkat çeker. Kadının kendini “pis” hissetmesine neden olan bu yanlış algı aslında onu dinden ve ibadetten uzaklaştırır. Oysa sık sık duş almak ve temizlenmek İslam’ın özüne daha uygun bir yaklaşımdır. Kur’an Müslümanlar için hayatı kolaylaştırmayı hedefler: > “ Allah sizin için kolaylık ister sizin için güçlük istemez.” (Bakara Suresi, 185) Cünüplük hayız veya lohusalık gibi durumlarda yapılması gerekenler de bu ilkeye uygundur. Cünüplük durumunda temizlenmek (duş almak) yeterlidir. Hayız ve lohusalık ise doğal süreçlerdir ve bunların ardından gusül gerekmez. Bu anlayış Müslüman bireylerin hayatını kolaylaştırır ve temizliğin önemini vurgular. Kur’an’ın belirttiği gibi temizlik hem bedenî hem de ruhî bir zorunluluktur ve bu zorunluluk insanlara güçlük değil kolaylık getirmek içindir. Müslümanlar dinî uygulamalarında geleneklerden ziyade Kur’an’a yönelmelidir. Kur’an temizlik ve ibadet konularında son derece açık ve anlaşılırdır. Cünüplük durumunda yapılması gerekenler geleneksel yaklaşımlardan farklı olarak basit bir temizlikle sınırlıdır. Hayız ve lohusalık gibi doğal süreçler de cünüplük kapsamında değerlendirilmemelidir. Unutmayalım ki Rabbimiz kullarına kolaylık diler ve onları temizleyerek nimetini tamamlamak ister: > “Allah size hiçbir güçlük çıkarmak istemiyor. Fakat sizi temizlemek ve size olan nimetini tamamlamak istiyor. Umulur ki şükredersiniz.” (Maide Suresi, 6) Temizlik hem bedenî hem de manevi anlamda Müslümanın yaşamının merkezinde olmalıdır.