Mikroplastikler

• 1 Aralık 2023 Cuma 23:03:58

Mikroplastikler,plastiklerin çeşitli olaylar sonucunda parçalanarak oluşan küçük parçalardır.Bunlar genelde 5mm’den daha küçük boyutlarda olurlar ve çeşitli kaynaklardan çevreye sızabilmektedirler.Mikroplastikler,plastik ürünlerin aşınması,yıkanma suyu,endüstriyel atıklar,deniz trafiği,plastik atıkların yanması,tarımsal ürünlerde kullanılan plastik malzemeler ve hatta kozmetik ve temizlik ürünlerinde kullanılan mikroküreler gibi birçok farklı kaynakla çevreye karışabilmektedirler.Mikroplastikler günümüzde büyük bir soruna bir endişeye yol açmıştır.Son yıllarda çevre e insan sağlığı üzerindeki olası etkileri maalesef artmaktadır.Hayatımızda bu kadar geniş yer kaplayan mikroplastiklerin sağlığa zararları konusunda çok sayıda çalışma mevcut. Bunların bir kısmı mikroplastiklerin insan sağlığı üzerinde henüz etkileri olmadığını söylese de büyük bir kısmı mikroplastiklerin zararlarını kabul ediyor. Yapılan araştırmalara göre mikroplastikler;

Bilişsel gelişim bozukluklarının ortaya çıkmasında etkili olabilir.
Obezite ve kanser gibi önemli hastalıkların oluşmasına yol açabilir.
Doğumlarda kusurların ve üreme sorunlarının oluşmasında etkisi olabilir.

Mikroplastiklerin insan vücudunda ortaya çıkaracağı zararlar henüz kesin olarak bilinemese de plastiklerin çevreye ve deniz yaşamına verdiği zararı zaten biliyoruz.

Mikroplastiklerin insan ve çevre sağlığına olumsuz etkilerinden dolayı zararını azaltmak gerekmektedir.Bunların başında plastik kullanımını azaltmak gelir.Mesela market alışverişlerinde tek kullanımlık plastik poşetler yerine yanınıza bez çantalar alabilir ve bunları kullanabilirsiniz. Küçük ambalajlı ürünler yerine gramajı büyük olan ürünleri tercih edebilirsiniz. Böylece daha az ürün paketinin dolaşıma girmesine katkı sağlayarak çevre kirliliği sorununun çözülmesi konusunda büyük bir adım atmış olursunuz.Yapabileceğiniz bir diğer önemli uygulama ise plastik geri dönüşümünü sağlamak. Bunun için plastik atıklarınızı evde ayrı bir kutuda biriktirmek ve bu atıkları yakınımızda bulunan plastik atık kutusuna atmak da önemli bir etkendir. Hatta çevrenizi de bu konuda bilinçlendirin ve geri dönüşüme olan desteğinizi arttırmak da bundan geçer.

Plastik partiküllerin insanlar tarafından teneffüs edilmesi veya gıdalarla alınması mümkündür. Araştırmalar, mikroplastik parçacıkların insanların akciğerlerine ve sindirim sistemine yerleşebileceğini bizlere gösterir. Bu nedenle, uzun vadede mikroplastiklere maruz kalmanın solunum yolu ve sindirim sistemi hastalıklarına yol açma olasılığı vardır.Ayrıca, mikroplastiklerin içerdikleri kimyasal bileşenler nedeniyle toksik etkilere sahip olabileceği bilinmektedir. Plastiklerin üretiminde kullanılan bazı kimyasallar, kanserojen, endokrin bozucu ve nörotoksik olabilir. Bu kimyasallar, mikroplastiklerin çevreye salınmasıyla ortaya çıkabilir ve uzun vadeli toksik etkilere yol açabilir.

MİKROPLASTİKLER ÜZERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR

DENİZ VE OKYANUSLAR: Mikroplastiklerin deniz ve okyanuslarımıza olan etkileri üzerinde birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar, mikroplastiklerin deniz canlılarına ve su ekosistemine verdiği zararları incelenir. Örneğin, İngiltere Ulusal Okyanusografisi Merkezi tarafından yapılan bir çalışma, İngiltere kıyılarında yoğunluk olarak fazla bulunan mikroplastiklerin deniz canlılarının sağlığını olumsuz etkileyebileceğini göstermiştir.

SU KAYNAKLARI: Mikroplastiklerin içme suyu kaynaklarına ve su arıtma sistemlerine girişi üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar, mikroplastiklerin su kaynaklarında birikimi ve insanlara olan potansiyel maruziyeti üzerine odaklanır. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir çalışma, içme suyu örneklerinin %94’ünde mikroplastiklerin bulunduğunu ortaya koymuştur.

İNSAN SAĞLIĞI: Mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini araştıran çalışmalar da yapılmıştır. Bu çalışmalar, mikroplastiklerin solunum yoluyla, gıda yoluyla veya deri yoluyla insanlara girişini ve olası sağlık etkilerini değerlendirilir. Örneğin, Almanya’da yapılan bir çalışma, mikroplastiklere maruz kalan insanların akciğerlerinde hasar oluşturabileceğini bulmuştur.

BİTKİLER VE TOPRAK: Mikroplastiklerin bitkilere ve topraklara olan etkilerini inceleyen çalışmalar da yapılmıştır. Bu çalışmalar, mikroplastiklerin bitkinin büyümesini etkileyebileceğini ve gıda zincirine girerek insanlar üzerindeki potansiyel etkilerini araştırır. Örneğin, İsveç’te yapılan bir çalışma, yoğun mikroplastik konsantrasyonlarının toprakta bitki tohumlarının çimlenmesini olumsuz etkilediğini bulmuştur.

Bu çalışmalar mikroplastiklerin bizlere mikroplastiklerin etkilerinin neler olduğunu göstermektedir.Mikroplastik alanında yapılan çalışmalar günümüzde varlığını sürdürmekte ve insanoğlu bilimin önünü açmaya,yaşadıkları dünyada neler olduğunu daha iyi anlamakta ve öğrenmektedir.