Ceviz Ağacına Dair İnanış

• 24 Ağustos 2023 Perşembe 11:41:46

Ceviz ağacının altında veya yanında çok durulmayacağına dair yaygın bir kanaat vardır. Bunun altında yatan bilimsel nedenler ve halk inanışları söz konusudur. Konuya dair kesin bilgiler edinemesem de sülfür gazı saldığı ve havadan ağır olduğu için aşağıya çöktüğü yönünde görüşler var. Ancak sülfür gazı yaydığına dair yeterli bilimsel kanıt olmadığı da yine rastladığım bilgiler arasında. Ağaçtan yayılan Juglon adlı gazın altında yetişen sebzelere zarar verdiği, yetişmelerine engel olduğu ise neredeyse kesin gibi. Kişisel tecrübe ile de sabittir.

Halk kültürü içerisinde daha eski dönemlerde kötülük yapan ruhsal varlıklarla ilişkisi hakkında ise araştırma yapılması gerektiği kanaatindeyim.

Diğer bir husus ise ceviz ağacı fidanı dikilirken kökün altına büyükçe bir taş koyulur, ağaç tutup büyümeye başlayınca o taşın etrafına sarılarak oradan kök salar. Rahmetli dedemle yıllarca altında oturup çay içtiği ağacı dikerken büyükçe bir taş koyduğumuzu hatırlarım. Bunun da cevizin kötü etkisini azalttığına dair söylentiler vardır. Oysa ki ağacın dikey kazık kök gelişimini engelleyerek daha yayvan ve yüzeye yakın kök oluşumu sağlayarak suyu ve gübreyi kolay alması için yapıldığı yönünde bilimsel açıklamalara rastladım.

Ancak ceviz ağacının altında en az yirmi yıl oturduktan sonra bir gün dalların altındaki sedirde uyuyan rahmetli dedemin ağız felci geçirmesi bir tesadüf müdür? Hiç bir zaman bilemedim. Her iki yönde de doğrulanması veya yanlışlanması mümkün olmayan bir konu.

Anadolu’da ceviz ağacının dibinde veya gölgesinde oturulmayacağı, adamı erken öldüreceği yönündeki inanışın sürdüğü görülmektedir.