Bu yazımı hemşehrimiz Raziye Akyol Kıran’ın Kavacık Köyüne yaptığı bir gezide prada bulunan bir “Anıt Çınar”ı anlatırken köyümde bulunan çınarla karşılaştırmasına istinaden kaleme almış bulunmaktayım.
Raziye hanım gezinizi zevkle izledim. Ancak bu çınar ile (Yukarı Çağlar) köyümüzdeki çınarı kıyaslarken farkında olmadan tarihsel bir hataya imza atmışsınız.
Şöyle ki; Yukarı Çağlar Köyündeki çınar bugüne kadar resmi bir anıt ağaç onuruna kavuşmadı ancak bu çınar Karamanoğulları’ndan çok çok önceleri dikilmiş bir çınardır.
Akdeniz’de Girit depreminde tüm Akdeniz havzası etkileniyor. Ta Libya’da limanlar tusinami etkisiyle sular altında kalıyor. Dünyanın en büyük depremlerinden biridir. Daha sonra Hatay depremi oluyor ve 250 000 kişi ölüyor.
Girit depremi akabinde bizim Keben Kayası ortalarında bulunan toprak seviyesi büyük heyelanla kayma sonrasında Sbide’ye doğru giden beton kanallardan akan sular Değirmenönü’nden çıkmaya başlıyor. Diğer yandan bahsini ettiğimiz köy çınarının yanından su yüzeye çıkınca Sbide’de yaşayan halk buralara inmeye başlıyor.
Değirmenönü suyu, Sögütçük suyu, köy çeşmesi suyu bu dönemlerde yüzeye çıkıyor. Sular yüzeye vurduktan sonra Sbide halkı, çeşme suyu çevresine yerleşmeye kalkıyorlar. Bu yerleşim yerine de "İzvit" adını veriyorlar. "İzvit" adı Türkçe kural yapısına uysa da anlamı Rumca kaynaklıdır. Bunu "Sbide Antik Kendi Yukarı Çağlar" kitabımda da yazmıştım.
Sbide halkının köy çeşmesi civarına inişleri ve yeni bir İzvit Kenti kuruşları [Bu konuyu yayıma hazır İLK KALE adlı kitabımda geni yer verdim.] M.S.350-400’lü yıllar içinde gerçekleşiyor. O halde çınarın dikiliş tarihi de bu yıllar içinde olması oldukça muhtemeldir.
Bahsettiğiniz üzer Rum Demirci Kara David’in çınarın kovuğu-kovanı içinde demircilik yapması tahminen dikilişinden 6, 7 yy sonra olmalıdır. Bu Rum Demirci Kara David’i atalarımız biliyordu ki taa yazılı kaynak olmadan bizlere intikal etti.
Atalarımız ise henüz Karamanoğulları gelmeden 1101 yılında Altıntaş ve Sorkun civarında yaptıkları savaşlarla buraya çok daha önceden geldiklerini belgelemektedir. [Detaylar İLK KALE kitabımda olacak] İzvit’e yerleşmeleri ise cami kitabesi ile tarafımdan belgelenmiştir.
İzvit’e yerleşen ilk dedelerimiz Çukurova’dan gelmedir. Karamanoğulları ise 1228 yılında Ermenek civarına gelmişlerdir. Köyümüzde ilk gelenlerin mezar taşı kültürü ile sonrasında gelen Karamanoğulları’nın mezar taşı kültürleri farklı olduğu mezar taşlarında görülebilmektedir.
Sonuç olarak çınarımız Karamanoğullarından önce dikilmiş, Camimiz Karamanoğullarından önce yapılmıştır. Camimiz Ermenek Ulu Cami (Karamanoğulları)’de yüz yıl daha önce yapılmıştır.
Umarım yanlış anlaşılmam.
Saygıyla. 19.05.2023
Durmuş Ali ÖZBEK