DÜNYA ÇOCUK HAKLARI GÜNÜ

• 2 Mayıs 2023 Salı 19:10:32

DÜNYA ÇOCUK HAKLARI GÜNÜ

Her bir çocuğun biricik ve gelişiminin özel bir döneminde olması, yetişkinlere oranla; çevresinde olan bitenlerden en çok etkilenmesi, onu doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren kararlara katılımda engellerle karşılaşması, hak ihlallerine açık ve ihlallerin hedefi haline gelmesi, hak arama mekanizmalarına erişiminin kısıtlı olması gibi pek çok nedenden dolayı, çocukların insan hakları daha özel ve özenli ele alınması gereken bir alandır.

’’Çocukları korumak ve yaşam koşullarını iyileştirmek özellikle savaş ve yoksulluğun hüküm sürdüğü coğrafyalarda yaşam mücadelesi veren çocukları korumak ve koşullarını iyileştirmek için 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme”yi imzalanmıştır.
Türkiye sözleşmeyi, 1990 yılında imzalamış, 1995 yılında yürürlüğe koymuştur. Böylece sözleşmenin; Ayrım gözetmeme , Çocuğun yüksek yararı , Yaşama ve gelişme hakkı , Katılım hakkı olmak üzere 4 temel ilkesini benimseyerek, Türkiye’deki tüm çocukların insan haklarına saygı duyulması, korunması ve gerçekleştirilmesini sağlama sorumluluğunu yerine getireceğini taahhüt etmiştir. Bunun yanı sıra Türkiye, Çocuk Hakları içerikli çok sayıda uluslararası sözleşme ve protokole imza atarak çocuk haklarını koruma ve geliştirme iradesini sürdürmüştür.

Yapılan araştırmalar, çalışan çocuklar çoğu zaman okula devam edememekte hem çalışıp hem okula giden çocuklar ise okulda yeteri kadar başarı gösteremeyerek zorunlu eğitimlerini yarıda bıraktığını gösteriyor.

Mülteci çocukların ölüm oranının bu denli yüksek olması hem çalışma koşulları bakımından çok daha tehlikeli işlerde çalışmak zorunda kaldıklarını hem de çalışan mülteci çocuklara yönelik şiddetin ne denli büyük olduğunu göstermektedir. Çocuk iş cinayetlerinde ölen kız çocuklarının oranı ise yüzde 16 ile genel iş cinayeti verilerindeki kadın işçi oranından fazladır. Bu kız çocuklarının özellikle tarım sektöründeki yoğun sömürüsünden kaynaklanmaktadır.

Çocuklarımızın doğuştan gelen haklarını korumak için dünya çapında kutlanan Dünya Çocuk Hakları Günü , daha yaşanabilir bir dünya için çocuk haklarını korumayı hedefliyor

Uluslararası Af Örgütü’nün verdiği bilgilere göre pornografi, şiddet ve yasa dışı faaliyetlerin çokça görüldüğü ülkelerde çocuk istismarı had safhalara ulaşmaktadır. İstatistikler dünya üzerinde 5-14 yaş grubu arasında 250 milyon çocuk işçi olduğunu söylerken 12-17 yaş grubundaki milyonlarca çocuğun okula devam edemediğini ortaya koymaktadır. Toplam 165 milyon yetimin bulunduğu rapor edilen dünyamızda BM Çocuklara Yardım Fonu’na göre her gün beş yaşın altında 22.000 çocuk önlenebilir sebeplerden dolayı hayatını kaybediyor.

Toplam 193 ülke tarafından imzalanan sözleşme en fazla sayıda ülke tarafından imzalanan ve en kısa zamanda yürürlüğe giren uluslararası belge olma özelliğine sahiptir. Cinsiyet, din, dil, ırk ve sosyal statüye bakılmaksızın çocukların güvenli ve sağlıklı koşullarda barınması ilkeleri üzerine kurulan sözleşme, uluslararası platformda mutabakata varılmış, değiştirilmesi mümkün olmayan standartları ve yükümlülükleri içermektedir.’’

Savaşların en yıkıcı etkisi ölüm olmakla birlikte, savaş ve çatışma ortamında büyüyen çocuklar ömür boyu sosyal ve psikolojik zorluklar yaşayabilmektedir.

Özellikle savaşın yaşandığı ortadoğu ülkelerde, açlık, yokluk ve hastalıklar kol geziyor. Irak, İran, Gazze, Suriye , Libya , Arakan olmak üzere birçok yerde yarının geleceği çocuklarımız çocuk katliamlarıyla karşı karşıya geliyor.

Ülkemizde yaşanan çocukların durumunu ifade eden şiirimi sizlere sunuyorum.Keyifli okumalar diliyorum.

HAKİM AMCA
Daha küçücüktü
Kara kaş kara gözlü
Çokta sevimli bir çocuktu
Gelirken ne umutlar
Ne hayaller kurmuştu
Şimdi bir yandan
Ayakkabı boyuyordu
Bir yandan da nerede yatacağını
Kara kara düşünüyordu
**
Ne kalacak yeri
Ne de kimsesi vardı
Artık mekanı
’’Sokak çocukları’’ arasındaydı
Sandığı yastık
Bankları döşek yapıyordu
Ama yaklaşan kış
Sokaklardaki yatış
En büyük korkusuydu
***
Mevsim değişti
Kara kış kapıya dayandı
Kar fırtına birini izledi
Üstünde ince hırkası
Ayağında delikli ayakkabısı vardı
Açlığa neyse soğuğa dayanmadı
Allah affetsin diye
Bir anda köşedeki fırına dadandı
****
Tam da soğuktan kurtulacak
Karnı güzelce doyacaktı
Yorgunluktan galiba gözleri kapandı
Oracıkta uyuya kaldı
Kaldı da sabahın şafağında
Tekme tokatla
Fırıncıya kötü yakalandı
*****
Olan olmuştu sonunda
Düşe kalka
Soluğu karakolda aldı
Birkaç işlemlerden sonra
Nihayet hakimin karşısındaydı
Öyle zavallı öyle utana sıkıla
Olup bitenleri hakim amcasına
Birer birer usulca anlattı
******
Hakim amca halden anlayan
Babacan mı babacan bir insandı
Anlatınca olanları
Gözleri doldu boğazı tıkandı
Belli ki çocuğu salacaktı
Durumu anlayınca
Hakim amcaya yalvarmaya başladı
*******
Bir ricam var hakim amca
Ne olursun salma beni dışarıya
Belki aç kalmam
Doyururum karnımı bulduklarımla
Ama nerede kalırım
Bu soğukta bu yağmurda karda
Nerede kalırım kara kışta
********
Yalvarıyorum sana
Yalvarıyorum hakim amca
Ne olursun salma beni dışarıya
Bu kışı da geçireyim
Mahpus damında
Salma beni kurtlar sofrasına
Anla beni hakim amca
Bir daha suçlu olarak
Çıkmak istemiyorum karşınıza

Muzaffer KALABA