Iğdırın Yakın Tarihine Notlar

• 25 Nisan 2023 Salı 21:27:37

Iğdırın yakın tarihine notlar - xxxvı-
İranlı Lokantacı Meşedi Ehmed/Ahmet Emi

Iğdıra ilk gelip yerleştiğimiz yıllarda şehir esnafını tanımaya başlamıştık.
1970’li yıllarda Lokantacılık sektöründe marka sayılan, kebapları, bozbaşları, sabah aşları, dönerleri ile damak tadı sunan, şimdi hepsi rahmetli olmuş Meşedi Ahmed emi, H. Rıza Yangın emi, H. Ali Parim emi, H. Güner Parim emi, Kemal (Kuş) Engin emi, Eziz Töremen emi, öncesi Gerip emi, Eyüp emi ve şu an hatırlayamadıklarım, döneme damgasını vurmuş, hem toplumda ileri gelen etkin kişiler hemde esnafcılık anlayışı oluşmuş, yoksulları koruyup doyuran, reklam yapmadan iyiliğini, hayırını, cömertliğini yapan insanlardı.
Iğdırda lokantacılık yapan ve yörede meşhur bozbaş yemeği (Kars yöresinde Piti olarak bilinmekte) canı çekenler ilk önce İranlılar lokantasını hatırlamaktaydı. Siyaset, yani seçim dönemlerinde özellikle rağbet gören boşbaş yemeğinin bu dönemlerde aşırı tüketildiği gözlenmekteydi.
Bozbaş, Azerbaycan Türkleri mutfağında yer almış çok lezzetli bir yemek çeşididir.
Bozbaş yemeği anıları genelde siyasi olmakta fakat ben bir arkadaşımın, rahmetli Meşedi Ahmet emiyle olan anısını nakletmeye çalışacağım.
Nevruz, bir sabah beter bir açlıkla erkenden açılan İranlılar lokantasına kendisini atar, kasada rahmetli Meşedi Ahmet oturmakta. Nevruz az çorba ister. Az çorbayı iki tam ekmekle yer. Nevruz’un ekonomik durumunu bilen Meşedi emi hesap ödemeye gelen Nevruz’a bakar ve döner çalışana der ki; “ekmeklerin parasını alın cehenneme olsun getsin” iki ekmeği ödeyecek parası da olmayan Nevruz “param yok, borcum olsun” der ve çıkıp gider.
Yaklaşık dört nesilden fazladır Iğdırda lokantacılık yapan İranlılar ailesi sektörün zorluklarına rağmen işgücünü kendi gençlerinden karşıladıkları için bu mesleği sürdürmekte, Iğdır halkına damak tadı olmaya devam etmektedirler.
Rahmetli Rıza emi, oğullarından Abbas ve Bünyamin abiler, yine rahmetli H Ali Parim emi, kardeşi Hacıbaba Güner Parim emi kebapta marka idiler, rahmetli Kaptan Eziz emi saç kavurma, lahmacunda usta idi, rahmetli Kemal (Kuş) Engin ise ustası Ekrem abinin sulu yemekleri ve döneri ile ün yapmış ve çok tutulmaktaydılar.
Ekonomik durumu iyi olan ve şehirde ikamet eden insanlar canları çektiğinde, köylerde ikamet edenler ise özel bayramlarda, cuma günleri cuma namazına katılmak için şehre geldiklerinde mutlaka “boşbaş” yemeği yer sonra köylerine dönerlerdi.
İl dışından gelen ve yöresel yemek tatmak isteyen misafirlere boşbaş, taş köfte, sabahaşı gibi yöresel yemekler tavsiye edilerek, ikram edilmekteydi.
Bozbaş; kuzunun bel eti, nohut, kuyruk, sarıkök, kelle soğan, lavaş ekmeği ile taslarda fırında odun ateşi ile pişirilen bir yemek.
Halkımız tarafından evlerde de yapılan bozbaş yemeği, Iğdırda yemek kültürümüz içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Emir ŞIKTAŞ