KÜRT TARİHİ.

• 12 Şubat 2023 Pazar 19:47:52

KÜRT TARİHİ.
1- Kürtler, Orta Doğunun en eski halklarından olup Toros dağlarından Zagros dağlarına kadar uzanan coğrafyada yaşayan ve Hint-Avrupa dil grubuna ait dil konuşan bir halkdır. Yaşadıkları coğrafyanın adı tarihsel olarak, ’Kürdistan’dır; başka bir tanımla ise, ’Kuzey Mezopotamya’ da denilebilir. Tarihi kaynaklar, Kürtlerin tarihini 5000 yıl geriye götürmektedir.
2- Kürt isminin kaynağı tarihsel olarak çok eskilere dayanmaktadır. Bazı araştırmacılara göre Kürt teriminin temelinde ’Kur’ kelimesi yatmakta olup Sümer kökenlidir. Sümerce’de kur, dağ demektir. Ti eki aidiyeti ifade eder. Böylelikle Kurti kelimesi ’Dağın Halkı’ anlamına gelmektedir. Bu ismin geçmişi M.Ö. 3000 lere kadar dayanmaktadır. Kürdistan coğrafyası bilindiği gibi dağlık bir bölgedir. O çağlarda insanlara coğrafyalarıyla veya yaşam tarzlarıyla bağlantılı adlar verilirdi. Kürtlerin de işte bu dağlık coğrafyada binlerce yıldır yaşamasından dolayı bu adı almış oldukları ileri sürülmektedir. Sümercedeki Kurti adı, Greklerde 2200 yıl önce Kurdienne (Kürt Memleketi) diye geçmiştir.
3- Milattan önceki tarihlerde Mezopotamya’da tarih sahnesine çıkmış birçok kavimlerin Kürt asıllı olduğu yapılan araştırmalarda ortaya çıkmaktadır. Mesela, isimleri tarihlerde anılan; Subaru, Kurti, Guti, Lulu, Kusi, Kassit, Mitanni, Med, Mannai, Urartu, Karduk, Cyrtii, Gord, Kord, Kardakes v.s. gibi kavimlerin çoğunun Kürd olması çok yüksek olasılıktır. Etimolojik olarak incelendiğinde bugünkü Kürtlerin atalarından bahsedildiği anlaşılmaktadır.
4- Kürtler aslen Türkiye, İran, Irak, Suriye, Ermenistan devletlerinin sınırları içinde ve tarihsel olarak da, Kürdistan diye adlandırılan coğrafyada yaşayan aryan kökenli etnik gruba mensup kişilerdir. Kürt halkı’nın kesin olarak nüfusu belli değildir; bu sayı, kaynağa göre 20 milyon ile 50 milyon arasında değişmektedir. Kürtlerin çoğunluğu ’Sünni Müslüman’dır. İran’da yaşayan Kürtlerin çoğunluğu Sünni, bir kısmı ise Şiidir. Ayrıca Alevi, Yezidi,Yahudi, Zerdüşt ve Hristiyan Kürtlerde vardır. Avrupa’da ise, 1.5 milyondan fazla Kürt yaşamaktadır.
5- Kürt dili, Hint-Avrupa dil ailesi içinde yer almaktadır. Bu ailede yer alan İran dil grubu, Kürtçeyi de içermektedir. Daha açıkcası; Kürtçe, İrani diller ailesinin Kuzeybatı grubu içindedir ve Farsça dan bağımsızdır. Kürtçe, bugün Türkiye, İran, Irak, Suriye, Ermenistan diye bilinen değişik devletlerin sınırları içinde yaşamakta olan ve tarih boyunca Kürdistan olarak bilinen coğrafyada konuşulur. Dünyada tahminen 20-25 milyon insan tarafından konuşulmaktadır. Kürtçe, Irak ve Kürdistan özerk bölgesinde resmi dil olarak tanınmışdır.
6- Filolog (dilbilimci) Abdülmelik Fırat’a göre, Kürtçe’de 100 binin üzerinde kelime vardır. Kürt edebiyatı; halk edebiyatı ve yazılı edebiyat olarak ikiye ayrılır. Sözlü edebiyat, yani halk edebiyatının tarihi, binlerce yıl öncesine kadar dayanıyor. Yazılı edebiyat ise, 1000 yıl öncesine kadar dayanıyor.
8- Kürtçe, kendi arasında çeşitli lehçelere ayrılmaktadır. Bu lehçeler: Sorani (Kuzey Irak Kürtçesi), Lorani (Loristan İran Kürtçesi), Gorani (Gor Kürtlerinin Kürtçesi), Kurmanci (Türkiye, Suriye Kürtlerinin Kürtçesi) ve Dımili/Zazak
10- Ayrıca, Kaşgarlı Mahmut, 1008’de Doğu Türkistan’ın Kaşgâr şehrinde dünyaya gelmiştir. Medreselerde tahsil gördükten sonra kendisini Türk dili tetkikatına vakfetmiştir. Bu amaçla orta Asya’yı boydan boya kat ederek Anadolu’ya oradan da Bağdat’a gitmiş, Divânü Lügati’t Türk, Kaşgârlı Mahmut tarafından 25 Ocak 1072’de yazmaya başlanmış ve 10 Şubat 1074’te bitirilmiştir. Kitabın asıl nüshası, bu gün Ayasofya Müzesi’nde muhafaza edilmektedir. Kitabın Uygurca çevirisi ancak 1978’de yapılabilmiştir. Mahmut, Kaşgar’a dönmüş ve 1105’de vefat etmiştir.
Kaşgarlı Mahmut’un 1074’te yaptığı haritada, Kürtlerin ülkesi Arapça olarak ’Erdu’l-Ekrad’ diye kaydedilmiştir ki bu ’Kürtlerin Memleketi’ anlamına gelir. Fakat en azından Selçuklular ve Osmanlılar döneminde Kürtlerin ülkesi için, ’Kürdistan’ adının kullanıldığı bi