TÜRK KÜLTÜRÜNÜN KÖKLERİ

• 26 Ekim 2022 Çarşamba 22:33:37

Bir Asya kavmi olan Türklerin kökeni ve özellikleri hakkında çok sayıda tarihçimizin tespitleri vardır ve bunlar değerlidir de. Ancak bana yabancı tarihçilerin tespitleri ilginç gelmiştir. Onlarda hamaset yoktur. Olayları daha gerçekçi anlatırlar. Dolayısıyla tespitlerini daha inandırıcı bulursunuz.

Fransız Türkolog ve Şarkiyatçı Claude Cahen bunlardan birisidir.

Cahen, "Osmanlılardan önce Anadolu ’da Türkler" adlı eserinde Türklerin genel karakteri hakkında önemli tespitler yapıyor.

13. Yüzyılda Anadolu’ya gelen Türkleri şöyle anlatıyor: "Türklerin giysileri Avrupalıların giysilerinden başkaydı. Kırsal alanlarda İranlılardan da farklıydı. Fakat Avrupalıları da Müslümanları da en çok etkileyen özgür yaşamları yönünden kadınlar olmuştur. Türkmen kadınlar örtünmezlerdi. Aynı kesinlikle bilinen bir başka gerçek de Türkiye denilen bir ülkenin yaratılmakta olduğuydu. Avrasya steplerinde olduğu gibi bu topraklara kendi yurtlarına yerleşir gibi yerleşiyorlardı."

Rus asıllı Fransız Türkolog İrene Melikoff da benzer tespitlerde bulunur. Onun eserlerinde de Türk kültürünün 15 bin yıllık geçmişe sahip muhteşem bir dile ve etnisiteye sahip olduğunun farkına varırsınız.

Ancak Türk kültürünün tarihi altyapısının oluşmasında "Bilge Kağan Yazıtı"nın ayrı bir yeri vardır. Özelikle kadına çok değer verilmesi, kadının kiminle evleneceğine kendisinin karar vermesi, günümüzdeki birçok kültürden çok daha ileri düzeydedir.

Paylaşmak istedim.

BİLGE KAĞAN YAZITI:
Bu yazıtta konuşan Bilge Kağan’dır.
Yazıt,734 yılında ölen Bilge Kağan anısına, 735 yılında oğlu Tenri Kağan tarafından dikilmiştir.

1. Tengri (yaratan) tektir.

2. Her kim ki Tengri’den
kut almak dilerse,
başkasına yakarmasın.

3. Bir İl, bir Kağan, bir Tengri.

4. Bir kına iki kılıç girmez. Bir hatun iki er alamaz ve bir budunda iki töre olmaz. Töre tektir. Töre kesin ve keskindir. Kim ki töreye uya kutlanır.
Kim ki töreye kıya katlanır.

5. Kimse töreden üstün değildir.
Dirlik ve birlik için töre budur.

6. Bir çoban sürüsünden, bir er ailesinden, bir Kağan budunundan sorulur.

7. Her er eşine, atına, pusatına sahip çıkacak.

8. Ana babaya ve ataya tazim durulacak.

9. Hısmına sarılacak, komşusunu gözetecek.

10. Er kişi yalan söylemeyecek.

11. Mal çalan, mülk çalan misliyle ödeyecek. Hesabı ya malıyla ya canıyla sorulacak.

12. Kim ki bir ırza musallat olursa,
canından olacak.

13. Her kim olursa olsun haksız, aldatıcı iş tutarsa hesabı hemen sorulacak.

14. Cenkten beri duran ya da kaçan tamuya (cehennem) uçacak.

15. Aman dileyene kılıç üşürülmeyecek, sığınana arka dönülmeyecek.

16. Baş kaldıranın başı alınacak,
hak isteyenin hakkı verilecek.

17. Kimse kimseye üstünlük taslamayacak. Ne ak etin karadan,
ne karanın kızıldan, ne kızılın sarıdan
farkı olmayacak.

18. Kin ve gururdan uzak olunacak.

19. Mazluma merhamet, zalime azap duyulacak.

20. Zayıfa, yaralıya, çocuğa ve kadına
el kaldırılmayacak.

21. Kızı isteyen kağan da olsa,
bey de olsa kız istediğine verilecek.

22. Gereksiz yere ağaç kesmeyeceksin, suyu kirletmeyeceksin.

23. Bilmeyip de bildim demeyeceksin,
bilene danışacaksın.

24. Bugünün işini yarına bırakmayacaksın.

25. Kusur görmeyecek, kusur aramayacaksın.

26. Güçlüyken affet, zayıfken sabret.

27. Yazgına asi olma.

28. Yaptığın iyiliği unut, yapılan iyiliği unutma.

29. Herkes adaletle iş görecek.

30. Her ne edersen et, yargılanacağını
her daim akılda tut.

31. Milletine yaban kalma. İpeğin iyisine, sözün güzeline kanma,
onlara boyanma.

32. Ey Türk Oğuz beyleri,
ey milletim işitin.

“Üstte mavi gök çökmedikçe, altta yağız yer delinmedikçe senin ilini ve töreni kim bozabilir.”