FRİEDRİCH NİETZSCHE.

• 5 Haziran 2022 Pazar 18:38:09

FRİEDRİCH NİETZSCHE KİMDİR?
Alman filozof. Friedrich Wilhelm Nietzsche, 15 Ekim 18441te doğmuştur. Babası Karl Ludwig’in çok şiddetli baş ağrıları olurdu. Ancak bu ağrılara tanı konulamamıştı. Daha sonra hızlı ilerleyen bir tümörü olduğu saptanan baba kısa bir süre sonra kör olmuş ve 1849’da da ölmüştür. Onun ölümünün ardından 1850’de Friedrich’in erkek kardeşi Ludwig de ölmüştür. Bu kayıp yüzünden Wilhelm, annesi ve kız kardeşi ile birlikte 1850 yılında Naumburg’a taşınmışlardır.
İlk öğrenimini Bürgerschule’de tamamlamış ve burada Gustav Krug ve Wilhelm Pinder ile tanışmıştır. Müzik de dahil pek çok konuya ilgisi olan Nietzsche, 1857 yılında on üç yaşındayken ilk eserini yazmıştır. 1858 yılında ünlü bir Protestan okulu olan Schulpforta’yı kazanmıştır. Orada Paul Deussen ve Carl von Gersdorff ile arkadaş olmuş ve şiir alanında çalışmalar yapmıştır. Müzikte kendini ilerleterek başarı göstermiştir. Öğrenimi sırasında Antik Yunan ve Roma klasikleri ile tanışmıştır.
Daha sonra teoloji ve klasik filoloji konularında eğitim almak için Bonn Üniversitesine gitmiştir. Burschenschaft Frankonia grubuna üye olmuş ve ilk yarı yıl sonunda okulu bırakmıştır. Bonn Üniversitesinden ayrıldıktan sonra arkadaşı Friedrich Wilhelm Ritsch’in gittiği Üniversitesine kaydolmuştur. Ölümüne sebep olan frengi hastalığını bu dönemde kaptığı iddia edilir. Ayrıca bu dönemde Schopenhauer’in eserleriyle de tanışmıştır. Eğitimine devam ederken, Rheinisches Museum dergisinde yazıları yayınlanmıştır.
1866 yılında Schopenhauer ve Friedrich Albert Lange Geschichte des Materialismus ile tanışmıştır. Nietzsche Basel Üniversitesinden I itschl’in desteğiyle filoloji profesörlüğü teklifi almıştır. 1869 yılında Nietzsche Wagner’ın davetlisi olarak, Tibschen’e gitmiştir. Noel için gittiği Wagner’lerde, ilk kitabı Die Geburt der rogödie aus dem Geiste der Musik’i (Müziğin kuhundan Tragedyanın Doğuşu) yazmaya başlamıştır. Daha sonra Alpler’e giden Nietzsche, Prusya vatandaşlığından çıkıp İsviçre vatandaşı olmuştur. 1870 yılında Prusya ve Fransa savaşına gönüllü sıhhiye eri olarak katılmıştır.
Fransa savaşı kaybetmiş ve Nietzsche bu savaşta, difteri ve dizanteri hastalıklarına yakalanmıştır. Walter Kaufmann’a göre savaşta Nietzsche, Jümüne sebep olan sifilise de yakalanmıştı. Daha sonra Basel’e geri dönen Nietzsche üniversitede Homer ve Klasik Filoloji konularında dersler vermeye devam etmiştir. Nietzsche burada Franz Overbeck ile de tanışmıştır.
Nietzsche’nin ilk kitabı olan, Müziğin Ruhundon Tragedya’nın Doğuşu’nu 1872’de yayımlanmıştır. Kitabı akademik çevreler tarafından beğenilmemiş ve çok ağır eleştiriler almıştır. 872 ve 1876 yılları arasındaysa Nietzsche, Çağa Aykırı Düşünceler” dörtlemesini yayımlanmıştır. 1882’de Nietzsche kış ayını geçirmek için Rapallo’ya gitmiş ve eseri, Böyle Buyurdu Zerdüşt’ü burada yazmıştır. Fakat bu kitabı hiç tutulmamış ve sadece kırk adet basılmıştır. Bunlar da yakın arkadaşlar tarafından nezaketen alınanlardı.
3 Ocak 1889’da polis tarafından kargaşa çıkarmaktan tutuklanan Nietzsche bu olaydan sonra, “Mutsuz Mektuplar” olarak bilinen mektuplarını kaleme almıştır. Alman imparatorundan, Papalık’a kadar pek çok yere mektup yazmıştır.
Buckhard 3 Ocak’ta, Nietzsche’nin mektuplarından durumunu anlamış ve onu Basel’de bir kliniğe yatırmıştır. Daha sonra da annesi, Jena’daki bir kliniğe naklini yaptırmıştır. Fakat doktorlar, Nietzsche’nin durumunun ciddi olduğunu bildirmiş annesi de mart ayında Nietzsche’yi eve getirtmiştir.
Nietzsche 1889’un başlarında sokakta yürürken yere düşmüştür. Uzmanlara göre bunun sebebi sifilis hastalığıdır. Nietzsche’nin, beyin kaynaklı semptomlar’ olan bu hastalığı felsefecilere göre onun bazı eserlerindeki fikri tutarsızlığın da sebebini oluşturmuştur. Nietzsche, eve dönüşünün ardından kısa bir süre içinde zihinsel yetilerini tümüyle kaybetmiştir. On bir yıl boyunca bitkisel hayat yaşayan filozof, 25 Ağustos 1900 tarihinde ölmüştür.