SOPHOKLES.

• 29 Mart 2022 Salı 17:16:00

SOPHOKLES KİMDİR?
Sophokles ,yunanlı trajedi yazarı (Kolonos, Atina yakınları M.ö. 496-494 arası-Atina M.ö. 406).
Sophillos adlı bir silahçının oğlu, iyi bir öğrenim gördü ve özellikle zamanının ünlü müzikçisi Lampros’tan ders aldı.
Siyasi hayattaki faaliyeti üstüne, 443 – 442 arasında helenotamias ve en az iki defa strategos (441-440; 428-427) seçilmesinin dışında, fazla bilgi yoktur.
Sophokles’in karısı Nikostrate’den, kendisi de bir trajedi yazarı olan İophon adlı oğlu, Sikyon’lu Theoris adlı bir kadından da evlilik dışı oğlu Ariston dünyaya geldi.
Ariston, Sophokles’in çok sevdiği torunu Genç Sophokles’in babasıdır.
Sophokles, Perikles ve Herodotos ile yakınlık kurdu.
Hayatını yazan biyograflar onun hep yumuşak huyluluğunu ve dindarlığını överler.
Sophokles tiyatro yazarlığı alanında olağanüstü bir başarıya ulaştı.
Yüz yirmi üç trajedi yazdı, yirmiden fazla ödül kazandı ve hiç bir zaman ikincilikten aşağı düşmedi.
Günümüze tam olarak yalnız yedi trajedisi ulaşmıştır: Aaias (450’ye doğr.).
Antigone (442’ye doğr.).
Kral Oidipus (Oidipus Tyrannos) [430’dan az sonra].
Elektro (425’e doğr.).
Trakhiniai (420-410 arası).
Philoktetes (409) ve Oidipus Kolonos’ta (Oidipus epi Kolono) [ölümünden sonra, 401’de, Genç Sophokles tarafından temsil ettirildi].
Öbür eserlerinin çoğunlukla yalnız adları bilinir, bazılarından da günümüze parçalar kalmıştır, bunlar arasında dört yüz mısralı bir mısır papirüsü üstünde bulunan Ikhneutai sayılabilir.
Sophokles tiyatro tekniğini mükemmelleştirdi: khoreutes’lerin sayısını on ikiden on beşe çıkardı.
Dekor ve kostüme büyük önem verdi ve hepsinden önemlisi yunan tiyatrosuna üçüncü oyuncuyu ilk o getirdi.
Bunun dışında, birbirine bağlı üç dramdan meydana gelen üçlü yerine, her bir dramın başlı başına bağımsız bir bütün olduğu serbest üçlüyü getirdi.
Lirizmi azaltarak diyalogu geliştirdi; Sophokles’te eylem psikolojiye dayanır; oyunu sonuna kadar götüren kahramanın iradesidir.
Sophokles insanlık durumunun şairidir; mutluluğun her an elden gidebileceği düşüncesi, acının ve mutsuzluğun yüceliği, haksızlığa karşı çıkan ve ona boyun eğmeyi reddeden iradenin büyüklüğü onun düşüncesinin başlıca temalarıdır.
Sophokles’in tiyatrosunda iki tip hâkimdir; tanrılara ve insanlara karşı koyan gururu yüzünden sonsuz acılara mahkûm olan ve cezasını çekerken de kaybettiği büyüklüğü ve huzuru bulan Oidipus ile insanların yasalarına daha yüksek bir ideal uğruna başkaldıran Antigone tipi.