geçen zamana inat

• 14 Aralık 2021 Salı 13:08:09

1
kendini ifade etme biçiminde modern kriterlere göre düşünme.bunun sakıncaları var günümüzde.her şeyden önce kültürü anlamlandırmada ideolojik tutum gibi bir rasyonalite var.bunları savunmak katı yasakları getirmiştir.bir mağdur edebiyatı bu gerçeği açıklamaya yeter.nitekim devrim denince üniversiteler akla gelir.fikir hareketleri için uygun ortam bulduğu söylenemez üniversite gençliğini etkilemede siyasete yöneltilen haklılık.
2
bu bilgiler bir tasnif edilirse önemli çalışmalara imza atılır.islam tarihine dair önemli saptamalar var.bu konuları batılılar araştırıyor.yazar ve şairleri tanımak için bir kütüphane oluşturmakla işe başlamak.sonra tenkite geçmek mümkün olacaktır.bir çok alan için ilmi esasları kaynağından öğrenmek gerekiyor.çünkü din ilimleri bilimsel yöntemle desteklenirse bilgilenme olarak faydası görülen daima özlem duyduğumuz bir nesil yetiştirmekte bir görevi ifa etmiş oluruz.selamlarımla.
3
günümüzde toplumu yönlendirenler kanaat önderleri filan.onların bu yüzden itham edilmelerinden kasıt gerçek adına toplumu sürükledikleri hüsrandır kınanmalarının nedeni.çünkü dünyayı karıştırmak insanları savaş ve çatışmaya zorlamakla kendi nefislerinde duydukları kibir nedeniyle hak yolda olmayanların sığınabilecekleri kapı yoktur.haklarındaki karar açıklanınca mahşerde suçlarını kabul edecek bunlar.tağuta rıza göstermenin bahanesi olmayacaktır şeytanlarıda.
4
neyin zor olduğu konusunda bir fikrim yok
belli bir konu çevresinde gelişen olaylar
senaryo yazmak için bunlar gerekli bir de inandırıcılık
örneğin şehre yeni gelmiş bir öğretmen.şehrin uğultusuna kaptırır kendini sonra hayal kırıklıkları başlar.umut kesmiştir hayattan ve kalabalığın görüntüsünü bir türlü aşamaz.dolayısıyla hayat anlamsızlaşır.herkesin soluklandığı bu şehrin trajedisi işte
bilgiyle gerçekliğin karşıtlığı çelişkiler doğurur
işte hayatın kaybolması engellenemez bir yoksunluk yaşatır kişiye.işte umutsuz intiharlar için hazırlanmış bir bahçe her sabah kabuslarla başlayan gün için umut duyma hayattan
5
sadri alışık filmleri başarılı bir versiyondu.senaryo yazımında hatalar yoktu.ama günümüz için sinemaya bakış getirecek tartışmalar yapılmıyor.yeşilçamın sinema anlayışı halk kültürünü modern anlayışa yakın duracak şekilde harmanlamaktı .bu başarı anlaşılmış ve takdir edilmiş değil henüz.sinemada halkın beklentisi nedir.işte diyalogların konu anlatımına uygun olması gerekiyor.bunu başarmak sanıldığı kadar zor değil.bence piyasada yeterince hikaye var.örneğin türk ve batı klasikleri filme uyarlanabilir.roman ve hikayeler.tabiki sinemaya yenilik getirmekte zorlandığımız güçlükler var.holywood bu sıkıntıyı aşmış görünüyor.bizde bu yeniliği sinemaya getirmekte bir atılım başlatmak için inanmalıyız hikayelere.
6
nasıl kurtulabilirdi tuğyan düşüncesinden.kendini adamak istediği bir inanç için nasıl hayata geçirmek istedi vaz ettiği hükümleri.ateizmin sultası ne kadar güçlüydü.bunu anladıktan sonra kanamıştı vicdanı aynı inancı paylaştığı dindaşlarının durumuna üzülüp. toplumculuğu eleştirme kanlı lağım fareleri kitabı gibi yapıtlar vermeyle başlar.hayatın kıyısında kalmış yoksunluk içindeki insanlara cevaptır sarıldığı yalancı oyuncaklara temas ederek.çizdiği tablolar mizaha yakın duran it cazı kitaplarda yazdırır yazara.her şeyin maddiyatla ölçüldüğü dünyamıza yöneltilen eleştirileri ona rahibinden satılık klise kitabını yazdırır.hayatın anlamını sorgulama şeklindeki şiirleri tarz olarak hayatları deşifre etme ve erdemle hayatı donatma adına zararlı düşünceleri çürütme.ilk şiirlerini yayınladığında hayatı pozitif yanıyla görmesindeki ilginçlik dikkat çekiciydi.iyi bir eğitim görmesinden kaynaklanan bahar havasıyla gülümsedi hayata.gözlerim sığmıyor yüzüme bir gerilim soluğu getirdi şiirine.sonra faşizmle hasaplaşmaya girdiği flues romanı.bir labratuar çalışması olan bu dönemde yazdığı kitaplar yükselen dinci faşizm için çözülen ilişkileri sorgulamaya gitti.bir daha bana benzeme angel bu düşüncelerle yazılmış.hep içime karışıyorlar diye şikayette bulunuyordu bahname kitabında.aşk değilse nedir diye sorulabilir.ama aşk başka bir sefere diye ertelemişti hayatı.asıl sorun emperyal güçlerin iki yüzlülüğünden kaynaklanıyor.bunu açıklayacak bir teorinin mümkün olmayışı.dünya mazlumlarına zülüm konusunda seyirci kalan tağutların dinden arınmış hırsları.bunlar islamcılığa dayanak olmuş ideolojik gerekçeler.sosyalizme bağlılık emperyalizmin panzehiridir iki yüzlülüğünün gülünçlüğünü anlayınca.nitekim kominizmin çöküşüyle islamcılık düşman ideoloji olarak görülmüş dünya siyaseti bu parametrelelerle değerlendirilmiş.celladına aşık günümüz müslümanları nasıl iki yüzlü davrandıkları kıyımlara seyirci kalmanın bahanelerine sarıldıkları yüzeysellik kadar itici bir hayat yaşamaları iyimserliğin hakim olmasınada engel teşkil ediyor.bir ara sinemanın büyüsünde aradı hayatın anlamını.kemal sunal ve şener şen filmlerinden sonra yeni bir tat bulmak istedi tatta.amacı holywoodu taklit etmek değildi bir ülkenin aydınlığına inanmak.ama değişen bir şey yoktu saat aynı saat okul aynı okul.bir ortadoğu repliği gibiydi üstünden yoksulluk akan hayat macerası.aileye sadakat ve dürüstlüğü öğrendi absürt öykülerden.ne yanlış yapmıştı dünyaya ki hayata tutsak düşmüştü tutkuları.hayatın bir ayine dönüşme şansı varmıydı ideolojilerden ve poetikalardan vaz geçmiş olsun insanlar.akşamdan kalma dargınlıklarla sokağın bekçisiydi yalnızlığı.sanki kolunu makineye kaptırmış bir işçi gibi alacağı tazminat için umut etmek şanslı olduğuna.taksim büyüdükçe çılgınlık büyüyecek bir şarapnel parçası gibi ışıltılı caddelere siper edecek göğsünü.
7
orbay deliceırmak üzerine
hafızamı yokladığımda pek yabancı gelmedi bana şiiri.kıbrıs özelinde dünyaya seslenmiş sürüncemede kalan hayatlar için.insanların hayatı kısır tartışmalara dönüşmüş günümüz kültürü kabullenmeyi isyana dönüştürecek ivmeyi halkçılıkta görmeli.herkesin acısı halkındaki yazgıya bağımlıdır.kitlesel yokoluşun uçurumundan sesleniyor şairler.kalbe ağır gelen yakıştırmalar için üzgün bahçelerin solgun yüzünde kuş cıvıltılarıyla dostlukları anımsamak istiyor rüzgara verdiği uçurtmalarla
8
"Bir labirent şeklinde inşa edilmiştir gül bahçesi. İç içe dönemeçler, çıkmaz sokaklar, beklenmedik sapaklar… bilmece içinde bilmece… Saptığın her yol seni labirentin daha da içine sokar. Merkezine. Göbeğine. Öyle bir hal alır ki en nihayetinde, bu labirente ne zaman ve nasıl girdiğini bile hatırlamaz olur; geri dönüş yollarını hepten yitirip kaybolursun. Bu arada “eski sen” en bekâr, en genç ve toy halinle labirentin dışında bir duvar dibinde sessizce bekler. Elinde solmuş beyaz çiçekler. Yüzünde mahzun bir ifade. Bekler ki hatırlayasın. Bekler ki geri dönesin. Bekler ama nafile…

Zira “dış dünya” diye bir ihtimal kalmamıştır artık labirentin içindekine."

Elif Şafak

cinsel kimliğinden bahis açınca yazdıklarıyla çelişir durumdaydı hayatı.türk edebiyatında yabancı yazar kimliğini edindi son yıllarda.mevlana ve şems aşk için kullanılmaya müsait bir hayat hikayesiyle geçmişi günümüze taşımanın ayrıcalığını yaşattı süslü ifadelerle.her romanda ayrı bir kimlikle çıktı sahneye o çok okunan kitaplarıyla.kolayca eleştiriye konu olabilecek zaaflarımızı ortaya döktü masumane bir edayla.deliler gibi sevişmeler nevrotik sevinçlerle ruh dünyamızı dokuduğu kaneviçeler.sonra dayanaksız kalma pahasına dokunulmamış tenlerin ıstırabıyla yoğruldu iç dünyası.gündemde kalmak gibi bir kaygısı yoktu ona güven konusunda suküt-i hayal yaşatan muhafazakar çevreler.entellektüel kimliğini öne çıkardı dünya edebiyatının bir simgesi olmaya namzet olunca.belki sorunlar arasında kaybolmak istiyor en naif haliyle yer edindiği marjinallikte şüpheyle bakarken inanç dünyamıza.girdiği labirent onu mutlu edecekmi gül bahçesinde sayıkladığı yalnızlıkla zaman gösterecek
9
ibni teymiyenin islam düşüncesindeki yeri.tasavvufu sapıklık olarak gören fikirleriyle dinin özüne dönülmesi gerektiğini savunmuştur.gazali ne kadar yakınsa irfan ve hikmete ibni teymiye din bilgisinin özel olduğu görüş üzerinde durmuş.bu şekilde fikir ayrılıkları farklılaşan tarikatleri ortaya çıkarmış.kendilerine ehli sünnet diyen maturidi mütefekkirler medreselerin kurulmasına öncülük eden felsefecilerle hasaplaşmaya girer.tarihte yaşanan kavgaların zındık olarak tarif edilen ilk bilimsel düşüncenin öncüleriyle cedelleşme yaşanmıştır islam tarihinde.12.yüzyılda moderne yakın bir toplum inşasıyla neticelenmiş bu tür tartışmalarla semerkant ve bağdat gibi ilim merkezlerinin olduğu göz kamaştırıcı şehirler ticareti de elinde bulunduruyordu.ibni arabi ve mevlana gibi sufiler bu şartlarda eserlerini yazıyor hallac-ı mansurun enelhak felsefesinin tohumları ekiliyordu.
10
sizinle görüşmek isterdim ama sağlığım buna müsait değil.ama çalışmalarınızı takdir ediyorum.takdir edersiniz ki edebiyatı yüceltecek olanlar edebi ürünlerin verilmesine ortam hazırlar.tanzimat şairi namık kemalin yapıtlarını savunan bir kitlenin varlığı.yeni iddiaları savunmak geleneği modernle zenginleştirmek çabası.birol yıldırımla bu konuları konuştuk.şairin özgün bir kimlikle varoluş iradesine malik olması.eğitimle kültürün iç içe olması.ay vaktinin yayın çizgisi genç şairlerle ivme kazanıyor.bu konuda fedakarlık gösterdiğinizi biliyorum.şiirde yeni olanlar için şiirin yayınlanması ne anlam ifade eder biliyorum.ben bilinen şairler için bir antoloji hazırladım.aynı zamanda tarz olarak neye yakın olduklarına dair yorumlar diğer çalışmalarımla birlikte size göndereceğimç.selamlarımla.
11
ağırağır ilerliyor zaman bugünde ölümü düşündüm diye iç geçirdi.sabaha çıkma senedimiz yok annesinin bu sözünü hatırladı.o zaman ölüm nerede okyanusları aşarak hayatın bilgisine ulaşmak.ne fayda umulur çaresizlikten bu günde sokakları bir yabancı gibi dolaştı.sezai karakoçun şiirlerini okumayı özlemişti.sözcükler adeta bengisu gibi çağlıyordu zihninde.dinin mümkün olmasını istiyordu oda.ama savrulduğu şartlar onuda böcekleştirmişti insanların gözünde.kafkayı düşünmek istedi bir an için o anmitolojiye merak sardı.imgelere sığdırmak mümkünmüydu tanrıçaları.uhrevi bir haz aldırıyordu ana yücelerde gezinmek.hiç bir fikre teslim olmadan öz benliğinin özgürlüğe olan tutkunluğunu hatırlardı daima mevlanayı düşünse.ama yoktu içinde karşılık bulan özlem.belkide gazali haklıydı insanların maneviyata olan açlığını düşününce.sıradanlığı kabullenmek zordu bu çetrefil sorular karşısında.suçluluk hissediyordu insanlara yardım konusunda kendini.ama yakıcı soruları güven veriyordu umutlanmak noktasında.aradığı sosyal hayattan öte bir şeydi eksikliğini hissettiği bağımsızlığa bakınca.takılıp kaldı öylece anlamsız seslerle başlayan gecede.evet sahteydi ona sunulan imkanlar.ne marx ne freud insan hayatına ilişkin bir anlam yaratamazdı bu yalnızlıkta.
12
cumhuriyet kuruluşundan sonra bir aydın sınıf oluşturmuş ilk dönem modernleşme çabalarına bakınca.ilginç olan bunun devlet eliyle gerçekleştirilmiş olmasıdır.gelişme imkanlarının olmayışı toplumun yoksullukla mücadelesinde iç kavga ve çatışmalar yaşanmış kültürsüzlüğün nedeni batıyı taklit olarak görülmüş.ekonomik hayatın güç bulduğu bir örgütlenme biçimi olan cemaatin dayanışmaya imkan tanımasıydı modern ahilik.bu tür faaliyetler irtica olarak nitelendirilmiş ve rejime yönelen çağdışı bir tehdit olarak algılanmıştır.siyasi kamplaşmalarda tarikatler ve cemaatler faşizmin öncü gücü olarak görülmüş ve kominizmle mücadele adı altında egemen güçler tarafından desteklenmiş.sonraları şartlar islamcıları merkeze taşımıştır.politik manevralara imkan tanımayan ortamın varlığı bir açmaz olarak görülmüştür.
13
matematiğin işlevi somut bilgi kavrayışıdır sıfırın işlemdeki gerekliliğini görünce.ayrıca mekanik fizik teknolojinin başlangıç safhasıdır.günümüz bilgisinin karakterini hangi araştırmalar belirlemiştir.fiziksel kanunlar gözlemle elde ediliyorsa tabiatı anlama isteğine hangi düşünce neden olmuştur.bunu anlamakla bir disiplin mirasının varlığından sözedebiliriz.matematik fizik ilişkisi hesaplamadaki doğrusallıkta aranabilirmi.insan zekası zamanda yolculuğu içiçe geçmiş mekan algılıyışında arıyor.zamanın bir bütün olarak düşünüldüğünde her şeyin bir an olduğu kanısını uyandırır izafiyet teorisi
14
batıda islam uygarlığının izlerini nerde bulabilirız.islam bilginleri batı düşüncesini etkilemiştir.da vinciyle başlayan fizik ve ortaçağ süslemelerinde islamın etkisi görülür.ilk teleskopu müslümanların yaptığını biliyoruz.denizcilikte kullanılan pusula ve harıtacılıktaki orjinal buluşları endülüsten batıya geçmiştşir.seyyid hüseyin nasrin islam kozmoloji öğretilerine giriş kitabına bakılabilir islam bilginlerinin modern fiziğe katkılarını öğrenmek için.modern romanın ilk örneği saylan faust kitabı islamın ontolojik anlayışına göre yorumlanmış bir baş yapıttır.tarihin karanlığında bırakılan h...See more
15
çetin altanın ölümü üzerinden bir hayli zaman geçti.zaman zaman yazılarını okurdum gazetelerden.altan kardeşler onun birikimiyle entellektüel olma vasfı kazandı.şeytanın gör dediğini anlamak hayat çabasına müsbet felsefi bakış kazandırmışmıdır bilinmez.sık sık tarihteki olaylardan söz ederek insan zekasına dikkat çekerdi.yazılarında toplum yoktu ama ona kazandıran dinamizmden güç alıyordu.galatasaray lisesinden mezun olduğundan bir avrupa görgüsüne sahip olduğu düşünülebilir.belki de jöntürk hayranı bir halkçı yazardı.işçi partisinden milletvekili olarak meclise girmiş çalkantılı bir siyasi hayat yaşamıştı.uzun bir hayatı hapis ve savunma arasında geçirmiş tipik bir türk aydını olarak doğru anlaşılma minnetini bekliyor...yazdığı kitaplara baktımda her alanda eser vermiş üstat.türk modernleşmesini anlatıldığı roman ve piyesler.siyaset hatıraları ve bir aydın yalnızlığının anlatıldığı anı türünde yapıtlar.her devri ve fikri bilmenin birikimiyle yazmış konulara duyarsız kalmamıştır.ateizmle inanç arasında kararsızlık içinde yaşamış halka güvenmenin yanlışlık olmadığını kanıtlamak istemiştir.entelijansiya onun fikirlerinden istifade etmiş olsada hak ettiği konuma layık görülmemiş özel hayatında kutsala bakışı şüpheyle karşılanmıştır.o yıllar özgürlüğün farkedilmediği aydınların halkla barışık olmadığı faşizmin gölgesinde geçen yıllardı.siyasetçiler her konuda halkı suçluyordu.türkiye kültürsüz bir köylü toplumu almaktan çıkarılmalıydı.tiyatro sinema ve edebiyattan güç alan bir politika bunun bir aracıydı.belki de aydınlar bu yüzden suçlanıyor cezalandırılmak isteniyordu.bugün sınıf farkı üzerinden yürütülüyor bu kavga.çetin altan bu çarpıklığın çok erken farkına vardı..türk siyasetine yön veren bir figür olarak anılacaktır.