sanatın tasvir gücü

• 22 Kasım 2021 Pazartesi 18:35:30

1
chp sol parti olma iddiasında.ancak solun temsil edilmesinde farklı ilkeleri savunuyor.her ne kadar özgürlükçü bir kimlik kazandığı görülsede türkiye için demokrasi sorunlarla kendini gösteriyor.cuntacıların bu partiden destek görmesi ve rejimin tehlikede olması çağdaşlığı savunmak gibi iddiaları gündemde tutma nedenidir milli kültüre yabancılaşması.cumhuriyeti kuran kadrolar batıcı bir yol izlenmesi gerekliliğine inandığından modernliğe taşımış çağdaşlık inancını.inançların dogma oluşuna pozitivizmin getirdiği tanım ilerlemeci mantığa dayandırıyordu düşünceleri..sanayileşme gerçeği aklın zaferini ispatlıyordu tarihe karşı.sol düşünce bu varsayım üzerinden eşitlikçi bir görüş geliştirdi.marks ve engelsin evrimci görüşe inanmaları uygarlıklara bakışı değiştirdi.buna karşı evrimci görüşü çürütme tezleri ileri sürüldü bilim çevrelerinden.tanrı inancı için ateizmin maddi görüşlerine itiraza karşın yaratıcıyı yok sayma yanılgısına kanıt bulmanın güçlüğünü farketti insanlar.bu tartışmalar arasında evrim teorisi için eğitim felsefesini değiştirme cesareti gösterdi maarif sorumluları.bu durum inançlara bir saldırı olarak görüldü kimi çevrelerce.işte ekranlarda evrimden söz edenlerin rahatlığını bu duruma bağlamak gerekiyor.ideolojik dayatmaların savunusu gibidir ateizmin vardığı sonuçlar.atatürkün ilhamını aldığı akılcı düşüncede inanca yorum getirmenin olanaklarını gidermenin toplumsal bir zaaf oluşturması faşizmin baskıcılığına taşımıştır kapitalizmin sömürgeci zihniyetini.işte chpnin sol parti olma iddiası bu tür ekonomik güce karşı çaresizliği halka yaşatmak gibi bir özgürlük anlayışından yola çıkmıştır topluma karşı duyulan nefrete inanmaları.sınıfsız toplum iddiası nasıl sağlanır bunu anlamak için sosyalizmin eşitlikçi görüşünde görmek gerekiyor demokrasiyi.
2
türkiye için bir yönetim sorunudur terörün siyasallaşma evresi.15 temmuzdan sonra bir dağılma evresine giren ak partinin kürt sorununa yeni bir bakış getirmesi beklenirdi.ancak chpnin kürt oylarına talip olması rejimi tehlikeye sokmuştur.bunun siyasetteki yansıması yasakçılığı iç barışın önündeki engelleme olduğu kanaati muğlak bir siyasi tavırdır.özgürlükler gündeme gelince hdpnin meşru görülmesine zemin açmıştır chpnin bu partiye olan desteği
3
bayraktar bayraklı deizm tehlikesini dinin barbarlaşmasına bağlıyor.gerçek islamın kuranda olduğu biliniyor.ama insanların sapıtması aklın alacağı konu değil.çünkü yasaklarla anılan bir dinin özgürlük düşmanı olması doğaldır.ayrıca tarikatlerin himaye görmesi hayatı tahrip ediyor.herkes için tehlike yakındır.devlet laiklikten uzaklaştığından islamın örgütlü yüzüyle karşılaştı toplum.ideolojik travma yaşıyor islam dünyası.moderni reddetme biçimi kaos yaratmıştır dünya için.kabul etmek gerekiyorki bunlar sanatın konusu.zülmü üstünlük vesilesi yapmakla teröre haklılık kazandırmıs baskılar.vicdanları susturmak katliamlarla mümkün olmayacaktır.bunlar emperyalizmin yaşattığı çelişkiler.bozgunculuğu anlamanın ilahi adaletle sınanması.dünyayla barışık yaşayan insanlar bu tuzağa yakalanır kolaylıkla.onun için inancı suçlamak gibi bir tehlikesi var terörün.
4
hacca gitmenin sevapları anlatılır kürsuden.kulluğun gereği olan ibadetle yükümlü tutulduğumuz zaman.bunların korkulan fiiller olası ne gibi sebeplere dayanır.örneğin inancın yaşanması için tarikatlerin gerekliliğine inandırılmış toplum için sanatın küfre tuğla taşınmasındaki anlam.camiler belli vakitlerde ibadetlere açıktır oysa.insanlar cuma günleri camiyi dolduruyor en hafif tabirle.aslında konumuz böyle bir genellemeyi kaldırmaz aslında.insanlar büyük camileri tarihi bir yapı olarak görüyor.bunun bir sakıncası varmı.kutsalın hangi ölçülerde ilahi olduğu tartışmasına dayanıyor bütün kabuller.dinin öğretiyi reddetme nedeni olarak gösterilir düşünce.bunun tabu olduğu görüşü hakimdir.90lı yıllar hikmeti tartışmaya açmıştı.doğuya gittikçe batıya ulaşanlar düştüğü bataklıktan kurtulma derdine düştü bir zaman sonra.dini akılla buluşturmak modern hastaneler acmakla gerçekleşmiş oldu.kılıçtaroğlu vakıf ve derneklerde cemaatlerin faaliyet göstermesi normaldir diyor.bunu samimiyet testinin belirlemesi görüşünde.uygar dünyada bunun örnekleri var.chp irtica yaygarası koparmak istiyor olabilir.hangi parametrelerle düşündüğünüze bağlı.ama sefalet bir vakıa olarak varlığını sürdürüyor.hayatımıza bir zenginlik katacak bir bilinçle bağnazlığı uzak tutabiliriz önyargılardan.islam düşmanlığı gücünü kültür düşmanlığından alıyor.inançla özgürlüğün çatışmasıdır tedirginliğin ortaya çıkardığı şiddet.yanlış mecralara akmış itirazlar çoğu zaman.dine getirilen ideolojik bakış yalnızca cemaatleri güçlendirmiş.bunların kuşatıcı olduğu düşünülemez.bir çıkar çevresine dönüşmeleri insanlık dışı bir vakadır herkesin bilmesi gereken.uğur mumcunun katilleri çağdaş dünyaya alternatif olarak bu duygusuzluğu egemen kıldılar.insanları boğazlamanın planları yapılıyor şimdi.bunlar şeytana hizmette barbarlığı din olarak gören sapkınlardır.kuranın daveti olan güzelliği uyumsuzluğuna yakıştırmanın nefretini kusuyor topluma.
5
bugün 30 ağustos zafer bayramı.modern cumhuriyetin kuruluşu için bir ulusun isgalcilere karsi verdiği topyekun savaşın yıldönümü.bağımsızlık bütün dünyada bu savaşla yankı bulmuş mazlum mlletlerin özgürlük mücadelesini başlatma örneğini en güzel tarifiyle sergileyen.yüzyıllarca süren savaşlar bir ikbal vadetmemis islam uygarlığına.kısmen somurgelestirilmisti batı dışı toplumlar.batı uygarlığı bizim aleyhimize genisliyordu.geri çekilmenin tartışmalarıyla 2 yüzyıl geçmişti.islami bir yenilgiye hapsetmenin iddiasıyla savasiyordu hristiyan batı dünyası.her cephede modern silahlarla donatılmış orduları vardı.günümüzde olduğu gibi hilal haç savaşı için hazırlıkları vardı sömürgeci ülkelerin.bir kıyamet savaşı için kehanetlere inandirildi insanlık.tarihin anlamını sorgulamayla başlamıştı bütün büyük savaşlar.bir vesika hukmundeydi yalan tarihin vadettikleri.mustafa kemalin azmi ve cesareti ozbenligimiz için esaretten kurtulmanın miladı olacaktı
6
arkeri yol uzuni turkusunu dinlerken geleneksel kulturun neden terkedildigi sorusuna takildi aklim.cem yazici guzel tulum caliyor olabilir.folklor gozuyle bakildigindan Onemi anlasilmiyor etnik muzigin.bi ara herkesin kulaklari bu tinilara asinaydi.simdilerde pop muzigin ozgurluge nasil tanim getirdigi onemseniyor.ezgilerle zaman gecirenler yalnizligin bir kader olduguna kanaat getirmis gibi.henuz ideolojiler yasaklarin golgesinde somuruye karsi direncsiz durumda.bunun farkinda olanlar icin fazla bir secenek yok.
7
islamın ilk döneminde yaşanan karışıklık tarihsel bir vakadır.sonraki dönemde olguların haklılığını tartışmış ihtilafa düşenler.yorumlama farkının mezhepleri ortaya çıkardığı varsayilir.ideal olanın tasavvuf olduğu görüşü yaygınlık kazanmış neticede.ıslam bilginleri aydınlığı bilimsel felsefenin yargilarinda aramış uzun zaman.osmanlı nizamı günümüz için ideal topluma varmanın bir duragidir.yakın tarihte tartışılan konular modernin yaşattığı sorunlara çözüm arayışı olarak görülmüş islamın meydan okumaya verdiği yanıt.burdan çarpık düşüncelere varılmış nedense.sömürgeci uluslara verilen tepkiler istismara uğramış islam coğrafyasında.islam rönesansı özünden uzaklastigindan sanat için yeni olculere gereksinme duymuştur islamcı entelijansiya.
8
butun yuk sumeyyenin sirtindaydi evde.hayirli bir kismet cikmasi halinde Izdivacina bir mani yoktu.evin eksikleri herkesi ilgilendiriyordu aslında.sumeyye her işe koşturan fedakâr bir kizdi aslinda.hiç kimsenin desteği olmadan ayakta durmayı başarmıştı.tabiki sumeyye ev halkinin hizmetkarı değildi.bu durum kasıtlı yaratilmis bir haksızlık olarak ailenin yaşadığı sorunlarin bir parçasıydı belkide
9
-bir insanin iylesme derecesi hayata bagliligiyla olculur
-dogru psikiyatri icin gecerli bir tanim
doktorlar arasinda yasanan tipik bir tartismaydi.insanlarin cogu kaba ve bencildir.hastalik yasanan bir ariza degil kesinlikle.bu dusunce ler gecti aklindan bir anda.bir doktor gibi yardimci olmak istsrdi hastalara.ama burda insanlarin benligiyle oynaniyordu.hic bir umut birakmamisti hayatinda hastalik.kaderin oynadigi oyuna karsi koyamazdi bu haliyle.belki zaman kendisini hakli cikaracakti ama bu istedigi but sonuc degildi insanlik adina.
10
ilk işi bir otele yerleşmek olacaktı.bağımsızlık taraftarlarıyla kontak kurmak bir meseleydi.toplumun buluşma noktası cemaatlerden yoğunluk kazanmıştı.bunun nedenlerini araştırmak görevinin bir parcasiydi.her şey batının çıkarı için düzenlenmiş olduğundan bir bilinç körlüğü yaşanması kaçınılmazdı.camdan dışarı bakınca bir hayalete dönüşmüş kalabalığın belirsizliği hayallerini imkansız kılıyordu.önce insanların özgüven kazanmasına şans tanımalı diye düşündü.biliyordu ki ekonomi kadar kültürle anlaşılırdi özgür düşünce.acilari yok saymak insan onurunu menfaatle kirletmekti.önce sehri dolasmak için bir rehberin yardımını almak gerekiyordu.onun için guvenebilecegi bir arkadaş seçiminde turistlerin acentadan destek alma yoluna başvuracakti.
11
uzun zamandır siteler üzerinde araştırmalar yaptım sohbetlere katıldım.ab birliği kürt hareketini destekliyor görüntüsü veriyor.ancak türkiye halen nato üyesi.pyd için gerilla denilebilirmi.kürt halkına ne gibi umut vadediyor terör örgütleri.70 yıllarda deniz gezmiş gibi devrimciler rejim karşıtlığı içinde yer aldıkları için anayasal suç işlemişti.günümüze miras bıraktıkları dava haklılığı esas alan örgütlü mücadeleydi.ahmet arif haklılığını bugünün şairleri savunuyormu.bir zamanlar güney dergisi gibi yayınlarda bu kavgayı görmek mümkündü.ahmet kayanın beni tarihle yargıla şarkısı hiçmi etkilemiyor faşistleri.bugün yüzlerce parti çatısı altında devrimci gençliğin sorunları tartışılıyor.ama işçi sınıfıyla temas trajedinin konusudur.özgür düşünce bu noktada eşitliğin mührünü arar.marx kültürü öne çıkarırken hegel diyalektigini neden eleştirmiş.lenin devrimci mücadeleye inanmıştı halkın dostlarını bir devrim biçimi olarak açıklarken.kapitalist sistemi savunmanın kolayciligi sendikal hareketlere gerici kılıf uydurmuş.bunu anlamak hiçte zor değil.çünkü sömürünün aracıdır baskıcı faşizm.bunlar birbirini besler emperyalist dünyanın maskelediği oportünizmle.sevgili bejan matur bu yazı 2 ay önce kürdistan sitesine gönderilmiş.o günlerde seçim telaşı vardı gündemde.şimdi tsk fıratın doğusuna operasyon başlatmak üzere.senin bu konuda hassas olduğun kitaplarından anlaşılıyor.öncelikle kültür dernekleri faal olmalı doğuda.halka ulaşmak gibi bir sorunmu yaşıyor sanatçılar.devrim halkçılık demektir en önemlisi.düşmanca tavırlar insan kıyımına yol açıyor.onun için inançla kültürü buluşturmalıyız özgürlükte.sınırların bir anlam taşımadığı anda devrim başarılmış olur.yeni bir çağın eşiğindeki insanlık için gerçek kaygının ne olduğu önemli.onun için kardeşlikte görmeli barışa giden yolu
12
edebiyatta gerçekçilik işlediği konular itibariyle toplumsal gerçekçiliğe yakındır.ulus devletin güçlenmesiyle ortaya çıkar.bizde edebiyat serencamı tanzimat edebiyatıyla başladığından yazarlar hayalperestlikle suçlanmış.hep bir arayışın ürünü gibidir edebiyat akımları.romantizm denince içine macera katılmış hülyalı aşkların işlendiği romanlar yazılmış.mai ve siyah romanı bunun bir örneğidir ihtiraslara kurban verilmiş aşkların izinden giden.o dönemde henüz bir imparatorluk olan osmanlı avrupadan çıkarılmak için savaşlara zorlanıyordu.halide edibin sinekli bakkal romanında pozitivizmin insancıllığı nasıl öldürdüğü anlatılır.gerçekçi edebiyata daha yakındır o dönemde çıkan romanlar.nazım hikmetin başlattığı sol edebiyatta sosyalist devrimin etkileri görülür.başını orhan velinin çektiği garip akımında resmi ideoloji bağlamında halk kültürüde eleştiriden nasibini alır.ironik anlamlarla alay edilen milli kültürün akılcılığa yönelmesiyle ikinci yeninin kültüre getirdiği ideolojik bakışla savunulur toplum hafızası.bu devletten kopuşun ilk adımıdır türkiye için.yazarlar eğitim sorunları üzerinde durur.öğrenciler yoksulluğun imkansızlığıyla bilimselliğe açık değildi.halen bu konuların tartışıldığı görülür.sanatta sosyalizmin etkileri görülüyordu.islamcılık bu şartlarda necip fazılın şahsında yitik hikmetin izinde tarihle barışmanın lüzümünü savunuyordu.dinin bir ideoloji olduğu savında birleşiyordu cemaatler.günümüze gelindiğinde edebiyatçıların anlayış farklılığı göze çarpıyor.atilla ilhanla anlamını arayan sol için dergilerde yer buluyor şiirler.
13
rizede değişen sosyo-ekonomik yapı.nedense modern dünyanın bir gerçeği tabiata bakıştaki yanlışlık.büyük kentlere göç verilmesiyle insanların ekmek derdine düşmesi anlaşılır bir durumdu.şimdi memleketine dönenlerin işyeri ve arabası var.memleket sevdası doğada yaşanan yapılaşmaya etki etmiyor nedense.mülkiyete açık araziler aranıyor.sefa sürmeye izin verirmi doğa.büyük şehrin karmaşasından kaçanları kendini dinleme sessizliğine çekiyor binbir çiçekle bezenmiş tabiat.yaylacılık anılarda ve türkülerde yaşıyor.gösteriş tutkunluğu tarümar edecektir doğayı yeşille dost kalmadığı sürece insan.her şeyden önce turizme açmak için yaylaları etik değerleri çiğnemekten kaçınmalı bölge insanı.kendi gerçeğine ihanet sayılır doğal yapıyı bozmak.memleketine dönenler doyasıya yaşamak istiyor hayatı.artık bir kanaattan söz edemeyiz.bunlar geçmişte kalmış hikayeler şimdiki zamanın nostaljisi içinde.insanların bencilliği her şeyi kullanıma açıyor.ata yurduna ihanet bir yabancılaşma olarak görülmemeli.insan toprağına hasret yaşar.bir anlamda hayata anlam katan bu aidiyettir.şimdinin dünyası mertliği kaldırmıyor nedense.en azından saygı duyulmalı insanların yaşam kültürüne.gelenekten uzaklaşmak bir boşluk yaşatır anlaşılma duygusunda.çünkü modernite anlamsızlığı kabullenmeye zorlar özgürlükleri.intihar duygusu bu anlamsızlığın bir sonucudur.insanın bir ormanı olmalı kendini unutmasına imkan tanıyan.şehir kültürü yalnızlık düşüncesini yaşatır bireye.bunun doğadaki karşılığı yıkıcı bir güce dönüşmesidir bitmeyen ihtirasların.çok insancıl gibi görünen yardımlaşmada insanı ezik bırakır kapitalizmin her şeyi kullanıma açmak yanlışlığı.bu ülkenin her köşesi vatan toprağıdır.devletin hissettirmesi gereken bu yurttaşlık bilinci yaşanmışlığı dayatır insanlara.işte gurbet duygusunu yaşatmış bir geçmişle varlıklı olmanın haksızlığını yaşatır yoksullara bu dünya.
14
susurluktan günümüze ne değişti.ecevit kontrgerilladan söz ediyordu faili meçhuller için.demirel sağ sol çatışmasında taraf olmanın gereğini yapmıştı.cemaatler mukaddesatın öncü neferiydi özal için.nitekim amerikan desteği bu şekilde alınabilirdi.kominizm tehlikesini bertaraf için gladyonun desteği alınınca 12 eylül faşizmi devrimci mücadelenin karşıtlarına fırsat gibi gelmişti.evren acımıyordu genç fidanlara.ekonomi henüz enflasyon karşısında faiz demekti.kitler özelleştirilirken serbest piyasa ekonomisi kalkınmanın motoru olacaktı.ne tesadüf dolar üzerinden işlem görüyor yine finans kapital.eski akıncılar abdyi müttefik olarak görüyordu islamcı teröre karşı.belki parametrelerin aynılığı şaşırtmaya yeter insanları.demokrasi rafa kaldırıldığından meclis kanun çıkarmakla meşgül olacaktı.28 şubatla refah kapatıldığında yeni bir parti kitlelerin desteğiyle girdiği ilk seçimle iktidara geldiğinde bop başkanlığından söz eden erdoğandı kendini abdnin ortağı ve müttefikliğiyle avutan..sonra uzun yıllar bu kadrolar ülkeyi istikrar adına yönetecekti.15 temmuzda halkı darbeye karşı ayaklanmaya çağıran erdoğan için belkide çok şeyin değiştiği görüntüsü verecekti siyaset.derken ekonomik darboğaza girdi türkiye.doların ateşi düşmüyordu bir türlü.abd yine ortadoğuda müslüman kanı döküyordu.büyük devletlerin verdiği asimetrik savaşta kimin kiminle ittifak içinde olduğu belirsizdi nedense.parti gücünü kaybedince millet ittifakı gerçekleşti mhp ile.artık yeni sistemle tek adam rejimine evrildi siyaset.taki yerel seçimlerde ankara istanbul ve izmirde chpnin eline geçinceye kadar.