beklenen gelecek

• 5 Kasım 2021 Cuma 15:45:44

1
divan edebiyatında gerçek konular olmadığı dolayısıyla modernle birlikte bu tarz şiirin anlamını yitirdiğine dair kanaat.peki divan edebiyatında işlenen konular içtimai hayatın neresinde.yarattığı çağrışımlar bu günü ifade etme gücüne sahip değilmi.bir algı sorunu yaşadığımız gerçeğine bakılınca zihin dünyamızı mefhumların işgal ettiğini görürüz.tevfik fikret tarih-i kadim şiirini yazarken aydınlanmanın etkisindeydi.aynı durum namık kemal içinde geçerlidir.nedimin lale devri şairi kabul edildiğinden ideolojik şiire neden bu kadar uzak kaldığını anlarız.uzun zaman hürriyet üzerine şiir yazmış şairler.ahmet haşimin zengin türkçesi için yeniden okunmalı bu şairler.hissiyatımız neden bu şiirlere muğayir kalıyor sorusuna yanıt aranmalı öncelikle.fuzüli modern şiirin sembolizmine yakın şiirler yazmış kendi çağının şartlarında.şeyh galip için hangi anlama yakın olduğu sualine hüsnü aşk şiiriyle yanıt verilebilir ancak.aruzla şiir yazan yahya kemalde klasik kültürün izleri görülür seni aradım kadehlerdeki dudak izlerinde derken.aşk şarap ve kadınla sınırlandırılmış anlatımın sınırları divan edebiyatında bir çok insana göre.cemal süreyanın sevda sözlerinde ve diğer şairlerde bu kültürün izleri görülür.çağdaş şiirin anlamı kurarken bir tereddüt yaşadığı görülür kendi ülküsünü savunmada.ne kadar görmezden gelinsede anlam dünyamızda karşılığı var bu şiirin.gurbetteki divaneliğimize bir hazan mevsiminin gülleri gibi uzak tutulmuş aşka günbatımı renginde kirpikleri cananın.ondan hülyalarla mest olmuş peymaneler masal dünyamız için katreler döküyor ummana.bir azapla yakın duruyor maveraya şikayete bela bin pişman gölümüzü kanattıkça karanlıklar.teşbih ve tasvir için şiir yazmanın sakıncaları.şiir ifade gücünü nerde bulmalı sorusuna yanıt ararken bir fikir vermesi beklenir şiirin.klasik dönem şiiri için tenkit ve isyana ceza yağmıştır devletlü tarafından.harbiye ilmiye ve mülkiyeden ibarettir erkanı devlet.yönetici kadro enderunda yetişir ve sırat-ı müstakimi şeriatten ibaret görür.bu günün dünyasına örnek gösterilen nizam için istibdate yakın durmuş adaleti kudrette gören halk düşmanları.
2
marsa robot gönderme tübitakın ilgi alanıydı.hükümet kurumsal destek sağlıyordu.çalışmalar umut vericiydi.neden bizimde bir istasyonumuz olmasın uzayda.amerika bizi takdir ediyordu bu konuda.savaşın sonuna gelmişti dünya.makinelerle uzayda yolculuğun adımları atılıyordu türkiyede.uzay araştırma merkezi bu amaçla kurulmuştu.yıldızlar arası yolculuk bir olasılıktı gerçekleşmesi beklenen.ama bu ciddiye alınmayacak bir hayaldi insanlar için.ama bilim adamları böyle düşünmüyordu astro fiziğin imkanlarına bakınca.evrendeki harekete bir anlam bulunmalıydı nasaya göre.ancak bu şekilde ışık hızı aşılırdı.turgut ve ekibi bilim kurgunun uygulanma olasılığı için bilimsel verilerle düşünüyordu.bu bilgiler gizli tutulduğundan bilgisayarı electrolize etmek dışında bir sonuç açıklanmıyordu kamuoyuna.insan uzayı keşfe çıktığında fazla bir olanak yoktu başlangıçta.şimdi metrix gibi donelerle düşünüyordu teknolojiyi.artık rehin tutulmayacaktı hayatı düşünürlerin.galakside başka bir hayatın olma olasılığı turgut için bir bilmece değildi artık.insanlık tarihi doğayla savaşın yaşattığı yıkımlarla geçmişti.bilimsel bilgi ilerlemeye katkıda bulundu araştırmaların ortaya çıkardığı.insanlık uzay hakkında merak ettiklerini kehanette bulmuştu asırlar önce.şimdi dijital bilimle düşünme olanağı bulmuştu uzayı merak edenler.ama yolun başında olduğu sanılıyordu teknolojinin.bu zorluğu aşmanın bilgiside doğada mevcuttu.böyle bir iddia insanları harekete geçirmeye yetmişti olasılık üzerinde düşünürken felsefe.kutsal kitaplar böyle bir bilgiye akılla ulaşılacağı yanıtını veriyordu.anlamı çarpıtmanın kolaycılığını yaşıyordu kutsala bağlı kalanlar.buda şüphe uyandırıyordu inançlar konusunda.kutsal kitaplarda gelecekle ilgili bilgiler vardı.inanmanın kıyamet bilgisini açıklıyordu kuran.maddeyle temas kuran insan için hiçte kolay değil bunları kabullenmek.ama kainatta bir düzen varsa bunları açıklamak isteyecektir tanrı.yaşamı dünyayla sınırlamak felsefenin işi değildi.her insan gibi bunları düşünüyordu turgut.araştırmalarına ilham oluyordu kutsal metinler.bunları düşünmekle nasıl bir risk aldığını bilmiyordu.çünkü istihbarat ötgütleride bu konuda bilgi topluyordu.
3
yakın zamanda kıyamet kopacak.böyle bir şayia vardı ortalıkta.insanların azgınlığı semavatı ağlatıyordu.bu gazap ve lanet demekti.yaz gelmiş ve güneş gururlanmıştı kederli günlerin solgunluğunu verirken tabiata sukünet.sessizliğin gizlediği orman içlerine doğru akıyordu dereler.yüreğine korku düşürmüştü kabristanda büyüyen çiçekler.biliyormusun dedi ayşeye ansızın gelen bir ilhamla.ölüler benim içimde yaşıyor.o uzaklara bakıyordu solgun yapraklarla ıslanmış gibi.memleket özlem doluydu binbir renkle danseder gibi tenhaya çekilmiş aşklarla.yeniden başlama şansı yoktu hayata.huzur aramak gibi acı veriyordu yüreğine çocukluğu.eksik kalmış bir hayatı vardı geçmişe bakınca.gözleri buğulanıyordu hatıralara dalınca onun için.bunu anlamanın uzağındaydı gündelik telaşla yaşayanlar.bu dağlar sürülerini otlatan çobanlarla doluydu bir zamanlar.şimdi her gelişinde geçmişin aydınlığını arıyordu yollarda.bizi kendinden koparmıştı tabiat.herhangi bir dağın yabancısı gibi bizi ürpertiyor orman.herkesin içinde saklı tuttuğu yaylaların yeşili.unutulmuş bir yemin gibi arıyoruz eskide kalmışları onun için.ama toprak çekiyor bizi kendisine hülyayla bakan bir periye yağmurun anlamını sorar gibi.ağaçlara kazınmış isimler gibi içimize işlemiş bu dağların kokusu.yosun tutmuş taşlarda ruhunu dinlendiren gizemi vardı doğanın.başka bir günle uyanıyordu sabaha böcekler.neden tabiat anlaşılmaz istekler uyandırır bizde.zorlu bir hayat uzaklaştırır yaşamdan bedenimizi.korkularımıza ilham olmuş bir tereddütle karşılar bizi karlı dağlar.yamaçlarında uyuyan menekşeler gibi sarhoşluğuna kapılır gönlümüz.kim tutkusundan vaz geçer çürümüş ağaç gövdelerinde yuva kurmuş akrepler için.sevdaların şenlendirdiği bir iklimle doymuştu kalbimiz sevgilere.ağaçların her mevsim için aldığı renkleri aradık taşlara ruh katmak için çinilediğimiz duvarlarda.ama yoktuk meydanlarda sesimize karışırken mahcubiyet.
4
Demokratik kanallar tıkanırsa siyaset şiddeti besler mantığı.hesaplaşma ikdidar mücadelesinden güç alıyor bence.fartklı siyasi gruplar kendi tabanına mesaj yolluyor.tehditler ve verilen göz dağı için şiddete davetler var mantığını siyaset kabul etmez.anlayış beklemekte zorlanmak sandığın paylaşılması şeklinde bir mücadeleye başvurması ideolojik partilerin
5
Bu konu tarihe mal olmuş bir olay anlaşılan.mesele bir ağaç meselesi değildi.üzerinden bir hayli zaman geçti ama yeni tartışma konularıyla gündem olmayı sürdürdü.her şey normale dönüyorsa bunun ekonomiye yansıması görülen bir vaka.faizlerdeki düşüşle doların düşüşü arasında bir korelasyon var.piyasa fiatlamada denge arayışı içinde.türkiye girişimciler için fırsatlar ülkesi.türkiye bu açıdan bakılınca istikbal vadeden bir ülke olma yolunda.işte kültürle barışmak için nasıl bir yol izlenmeli sorusu bu noktada önem kaqzanıyor
6
bunlar sinematoğrafik anlatıma uygun hikayeler.özellikle bazı şiirlerin hikayesi olur atilla ilhanda olduğu gibi.yani gerçek hayattan alıntı olmak gerekmiyor hikayelerin.ama beslendiği bir hayatı var yazarın.aslında senaryo yazarlığı teşvik edilmeli.senaryo varsa sinema kendi görevini yapar.türk sineması varlık nedeni olan halkçılığı en güzel örneklerle ortaya koyar yeterli destek verilirse.edebiyatta yaşanan kimlik sorunu sinemayla ele alınmalı ki bu zengin anlatımın karşılığı olsun.türkiye kendi kültür meselesine hangi gözlükle bakıyor ki her alanda iktidarın baskısı hissediliyor.senaryo yazarlığı emekle verimin perdeye yansımış şeklidir adeta.eskiyi aramak yeninin sunduğu imkanlarla görmektir toplumu.artık hakiki bir burjuva kendini anlatma meramıyla yaşıyor.taşrada durum eskisinden farklı.feodalite merkeze taşınmış durumda.sinema için tartışılan konulara bir bakış getirme alışkanlığımızda var sorunların bize imkan tanıdığı.yeşilçam dolayımında türk sineması bir dil bulmak zorluğunu yaşıyor popüler filmlere yönelmekle.sinema kendi kurallarnı bağdaştırır güncel telaşın sinematoğrafik örgüsüyle.buda ancak çağdaşı olmakla mümkündür siyasete yeni bir bakış getirmenin.
7
-hayır ben düşünmedim olayları türkiyenin ortadoğudaki konumu açıklıyor her şeyi.
abeyle ilişkilerimiz neden bozuldu sorusuna yanıttı yaşadıkları.artan yoksulluğa rağmen ekonomik büyüme bir zengin sınıf için refah sağlıyordu.
-müktesebat uygulama şansı bulmuyor.ilişkilerimizi kopardık avrupayla.
-haklı olduğun konular var.nato benzeri bir yapılanma var zaten içinde bulunduğumuz.
iki tarafın samimi olması gerekiyordu.ticaretle siyasetin ortaklığı.türkiyede kurumsal anlamda bir destek yoktu kültüre.üstelik sanatsal temayüller tartışılır durumdaydı.başkan bu konuları gündemine almıyordu.siyasal kutuplaşma bir rejim sorunu yaratırmıydı tartışılır.nedimle ayşenin konuşması bunları akla getirmişti
-dünya barışıyla mümkün galiba bu yakınlaşma dedi ayşe.ikiside gülümsedi göz göze gelince.
8
bütün şarkılarda hiçlik duygusu/sarınca bedeni ölüm uykusu şarkısı çalıyordu.ayşe galiba gelmeyecek dedi yaşar.artık seninle görüşmek istemiyor.hiç beklemiyordu böyle bir haberi.bu sözün ağırlığıyla gülümsedi yalnızca.neden yalnızlık çekilince hayaletlere kalıyordu gece.sevmediği şarkılar kendine çekiyordu onu.sabah sensin gün sensin şarkısına vermişti gönlünü.eksik yanlarını hatırlatıyordu ona kadınlar.hayatta macera aramanın anlamı yoktu.arzuyu kantinde yalnız yakalayınca selam dedi ancak yandaki boş masaya oturmayı tercih etti.kimin ajan olduğu bilinmezdi çünkü.bazen mescidde namaz kıldığı içinmi uzaklaşmıştı herkes hayatından.aslında tahsil hayatı sona ermişti başlamadan.ama bunu anlatmanın yollarını arıyordu bu kararı verenler.ailesi üzülmüştü bu karara fazlasıyla.ölüm haberi ulaşmış gibi telaşa kapıldı annesi.aradan yıllar geçtikten sonra hayatı karartılmıştı bir defa daha.işte sonlanmayan bir işkenceyle yaşıyordu bu yalnız muhitte.hepsi yeşilçamın senaristi olduğu içinmiydi acaba.sorulara yanıt arayacak durumu yoktu kesinlikle.herkesin bildiği bir sır değilmiydi hayatı.
9
bir korsan saldırıda hasar görmüştü uzay gemisi.bir çok ünitesi devre dışı kalmıştı.yeni dünyalar keşfetmek asli göreviydi fatih-3 gemisinin.kendini onarabilecek güçte olsa da ana karargahla bağlantısı kopmuştu kuyruk kısmının.kaptan nedim durum hakkında bilgi alıyordu merkez donanımdan.hangi alemden oldukları şüpheliydi korsan gezginlerin.ama yinede güvende oldukları söylenebilirdi taşıyıcı kordonlara bakınca.koordinant ve güç konumu normal yanıtını verdi karargah.savaş kapsülleri uçuşa hazırlansın komutunu gönderdi karargaha.uzayda mahsur kalma korkusu yoktu mürettebat için.çünkü quantum ana kumandası ışınlayabilirdi gemiyi istenilen yere.ama kaptan tanımak istiyordu düşmanı.bunlar dünyalıların şerefi için yaşıyor olamazdı.kumanda masası bu konuyu araştırıyordu.bunlar barbarlıklarıyla tanınan zümrüt gezegene ait savaşçı gurubuydu.uzun savaşlardan sonra evrenin güvende olmasından yakındığı kanısındaydılar dünyanın.kısa bir keşiften sonra saldırı emrini verdi kaptan.dünya öncülük etmişti galaksilere teknoloji konusunda.bu kültür yozlaşmaya yol açıyordu tüm galaksilerin.çünkü sanat anlayışları kışkırtıcı sanılıyordu.bu da barışı bozmak için yeterli bir nedendi.savaşın bir zeka oyunu şeklinde geçmesi kaçınılmazdı.belki kültürlerin savaşıydı bu.aşkın barbarlığa karşı savaşı.düşmanı çözmek için bir takım olmak gerekiyordu.bunu başaracak kudretteydi dünyalılar.güçler eşit olduğundan devreye cesaret giriyordu.son safhada kendini feda edecek olan kazanacaktı savaşı
10
urfada oxfort olsaydı böyle bir üne kavuşma şansı bulurmuydu tartışılır.güçlü bir sesi olduğu için şanslıydı yine de.birde içten söylediği için herkesi etkilemesi mümkündü.90lara gelindiğinde bir hayran kitlesine idolluk yapıyordu.özel hayatı sanatçı kişiliğiyle uyuşmuyordu.çünkü çapkınlıkta sınır tanımaz bir hırsı vardı.kürt sorunu konuşularak çözülür diyordu.popülaritesi arttıkça televizyona çıkmaya başladı.ticari hayatı konusunda mafyavari ilişkilere girdi.bir kadın sanatçı kurşunlandı halkın içinde.sorumlu olarak kendisi gösterildi.mafyayla bir hesaplaşmada kafasına bir mermi saplandı.aşkları ve şöhreti elinden kayıp gitmişti.herkes biliyordu ki dünyada hiç bir varlık garanti değildi.belki zeki müren gibi sahne sanatçılığını seçmekle örnek bir davranışta bulunur.halk böyle düşünüyordu kesinlikle.sanatçılığına kimsenin itirazı olamaz ama bu ülkenin yetişdirdiği bir değerdir ibrahim tatlıses.halkla kucaklaşması hayattan istediği son şeydir belkide.
11
şarkiyatçılığın konusuydu islamın ne anlam ifade ettiğini anlamak.yüzyıllarca süren bir savaşın birikimiyle düşünüyordu michael.en gizli bilgilere ulaşma hakkı vardı hristiyan dünyası için.şimdilerde yeniden yorumlanıyordu islam bilginleri.kuran alemlerin rabbine hamdle başlıyordu.ama müslümanlar bunu anlamaktan uzaktı.zaman kimi haklı çıkaracak bunun merakındaydı batı dünyası.tıp ve gökbilimi müslümanların mirasıydı en yakın yıldıza ulaşmak imkanı varsa.gizli vatikan kayıtları bu raporlarla dolu olmalıydı.ayrıca nasanın araştırma konusuydu uzayda istasyon.18 bin aqlemin mustafası deniyordu islam peygamberine.kuranda modern bilime göndermeler vardı.bu konuyu araştırmış olanlar bir şekilde suikaste uğruyordu.dinde samimiyete tahammülü yoktu batının.ajanlar bunların hayatına girerek çalışmalarına el koyuyordu.aysunun üniversitedeki görevi böyleydi.aşkla görevi konusunda bir kararsızlık yaşıyordu.aslında bu fantastik filmlerin konusuydu.kimse dünyada bir değişim yaşanacağına inanmıyordu.nedimin telepatik güçleri vardı emniyetin raporlarına göre.astral yolculuklar uzmanlık alanıydı.nedimin kendini güvende hissetmesi işini kolaylaştırıyordu aysunun.kısa beraberliklerinde nedimi tanıma imkanı buldu.nedim için edebiyat arkadaşlarıyla çıkardığı dergiden ibaret değildi.hayatı senaryo olabilecek kadar renkliydi.üniversite hayatı ajanlar arasında geçiyordu farkında olmasada.bunu anlamaya başladığı an delirmesi işten bile değildi.sonra işkence altında geçecekti gençliği.böyle bir kaderi takdir edemezdi ona tanrı.üniversite hayatı 20 yıl önce sonlanmıştı nedimin dramatik bir şekilde.şimdi bütün dünyanın ilgisini çekiyordu düşündükleri.ama hayatını işkenceye çeviren bu kontrolun dışında kalmak gibi bir şansı yoktu.sorularla dolu bu mağduriyeti için dua etmekten başka çaresi yoktu onun için .michael istenilen bilgilere ulaşmış ve tüm istihbarat ajanlarının eline geçmişti astro fiziğin mantıksal çözümlemelerle makinelere uyarlanabilirliği.şimdi neyi kanıtlamak gerektiği hususu hiç kimseyi ilgilendirmezdi artık.
12
üstat necip fazıl çocukluğunu bir konakta geçirdikten sonra erken yaşta edebiyata ilgi duyar.nazım hikmetle aynı okulda ders görür.necip fazılın dünyası islamı tanıdıktan sonra büyük değişime sahne olur.çile şiiri bu sancılarla yazılmış ruhundaki büyük azapları çağına tanıklık ettiren.büyük doğu mecmuası islamcılığın temellerini atar gençlikle kurduğu köprülerle.anladımki sanat allahı aramakmış der bütün benliğiyle varoluş çilesi yaşarken.toplumcu şiirin ilk örneklerini verir edebiyat tarihimiz için.rejimi tenkit suçundan yargılanır.türk aydını denince halkına yabancılaşmış bir gurühtür üstada göre.reis bey bu düşüncelerle yazılmış bir piyestir gerçek halkçılığın iletişim yollarını açan.hayatı cumhuriyete tanıklık eder islama değer katan kişiliğiyle.sakarya şiiri bir tarihin şuursuzlukla düştüğü varoluşsal handikaplarını anlatır.menderesin idamına tanık olur.türk siyaset tarihinde ülkücü hareketin fikir babalığını yapar.kendisine sultanuşşuara payesi verilir.12 eylülde yeniden tutuklanır hasta haline bakılmaksızın.1983 yılında darulbekaya irtihal eder.onlarca kitap ve bir dava bırakır izinden yürüyenlere.
13
steinbeck bu konuşmasında kontrolden bahsediyor.nasıl bir kontrol dünya halklarını köleleştiren.insanın bilgeliği ele alması kadar tabi bir şey olamaz yazara göre.edebiyatın felsefeden aldığı hikmete ram olmak içindir dünyanın efendisi olmak.işte bu felsefedir aydınlanmanın ürünü olan bilimsel bilgiyle doğaya karşı kazanılmış zafer.uzayı fethe çıkan insan için yıldızlar arası mesafeler kalkıyor ulaşılmazlık içindeki.toprak bereketleniyor akıllı tarımla.ve insan deliliği yenmek için kullanıyor doğasını.çünkü yoksunluktur acı veren ruhuna
14
bernard russel felsefe anlamaktır diyor.foucault ise marksı haklı çıkaran tespitlerde bulunuyor.toplum yasaları değişmez değildir filozofa göre.sartrenin özgürlük anlayışı mutlaktır günümüzden baskılınca.insan kendi seçimlerinden mesuldur onun için.bu sosyolojik bir doğrulama siyaset felsefesi içinde.biliyoruzki yasalara bağlılığımız kişisel haklarımızdan önemli.meslek seçimiyle açıklanamaz özgürlük.savaş ve çatışma bir düzeni inşa etmek kadar hayatımıza dikte eder vicdani sorumluluğu.felsefe kesin olmayan koınulara dogma gözüyle bakar bilimsel bilginin verileriyle.auguste comteun görşüdür bu pozitivizmin savunduğu.sonraki yıllarda evrimle desteklenmiş bu düşünce.
15
son romanı aşkın gözleri kör kitabından sonra sıkıcı gelmeye başlamıştı aşk hikayeleri.hayatıyla düştüğü boşluğu anlamaya çalıştı okuduğu ideolojik şiirlerden sonra.ama insanlarda böyle bir potansiyel yoktu.fantastik filmleri bu nedene bağlamak doğruydu belkide.ortadoğuya baktığında türkiyeyi görüyordu dinsel örgütlenmeler içinde.dünyayı yönetme huyundan vazgeçmemişti amerika.bir oyun alanı olmuştu bu coğrafya büyük güçlerin hesaplaştığı.çıkış yolunu arayanlar inaqnç konusunda yanılıyordu.yıllar önce kültürün ölümü isimli bir kitap yayınlamıştı tanınmayan bir yazar.ideolojilerin çöküşü islamı ön plana çıkardı bütün insanlık için.modern karşıtı bir ivme kazandı kutsal dışı hayatlara bakınca anlaşılan geleneksel kültürün yeni biçimi.marksın haklılığı hayat dışı tutulmuştu.yalnızca kavganın yaşattığı dramlar vardı insan hayatında.belki bir yanılgıydı islamlaşmada bir mevzi kazanmak.yoksullukla savaşın değişik bir görünümüydü ekmek kavgası.islamın adapte olmasıydı kapitalist görüşe.ondan nurjuva denmişti bu kesimin zenginlerine.elif hayatında bu çelişkileri yaşıyordu.sahip olmak ve kazanmak.bu mülkiyetin farklı bir görünümüydu sınıfsız toplum hayalini kuranlar için.doğal olaraqk ifade şekli modern kültürden alınmıştı.bir çöok islamcı aydında bu hastalık vardı.bu bir düşünce ve eylem çelişkisiydi lüx hayatın özentisine kapılanlar için.yani bir değişime uğramıyordu toplum.yalnız idrakleri körleştirdiği için sınıf farkı gibi kavramların anlamsızlığıyla yaşıyordu toplum.