biraz kafka etkisi

• 15 Ekim 2021 Cuma 12:53:21

1
binbir gece masalları kuranın anlamıyla ne kadar ilgili.kavimlerin helak edilmesinde fantastik bir öğe varmı.yada tasavvufun bir nevi uçan şeyhlerin hikayesiyle başlaması.aynı etkiyi mesnevide görmek mümkün.modern bilimin köklerinde islamın ortaya koyduğu kavramsallaştırma var.yahudilerin buzağıyı ilah edinmesi garip hikayeler arasında.aynı şekilde kainatın görkemine şahit oluruz ayetlerde.bunlar raslantısal değildir.kuran bilgeliği açıklarken bir giz peşindedir anlamı kurmakta zorlananlar için.bazı şairler islam kültüründen övgüyle söz etsede geçmişin ihtişamından uzak kalmış aydınlar.bunu izah etmenin zorluğu kaderleri olmuş müslüman toplumların.oysa fazla karamsarlık var insanlarda kurandaki harika tasvirlerin aydınlığına rağmen.edebiyatta meleklerin öğrettiği sihirden söz edilmez nedense.yada düğümlere üfleyen büyücüler için konu açılmaz kitaplarda.ibadet islamın şartlarından kabul edilir.uhrevi hayatın kapıları aranır muhlisler için.mallarıyla ve canlarıyla cihat edenler bu anlam zenginliğinin dışında kalmışlardır.sanatın kullandığı araçlara karşı nefret vardır günümüz toplumunda.yada aykırılığı kendi dışında görmüştür çağın dervişi olmak isteyenler.karşı çıkışlar özgürlüğü hedef almıştır onun için.islam kelam ekolu hidayeti tarif ederken adaletin odağında kader meselesini koymuş.mutezile küfre düşmenin anlamını sorgulatmış kelamcılara.daha sonbra tasavvuf kendini tanımanın aracı olmuş katı mezhepçiliğe karşı.16.yüzyılda islam sanatı doruğa çıkmış estetiğin mimari ve edebiyatta görülmesiyle.tabiki edebiyat bu tarz düşünceyi kabul ettirmiş topluma.ihtişam ve şatafatın bir rönesans yaşatması aydınlanmayla anlam değiştirmiş.belkide bu sihrin çekildiği görülür toplumdan.modern sanat sosyolojik gerçeklikten faydalanır daha çok.işte bu ruhu korumak için kurumlar ihsas edilmiş devlette günümüze kadar süregelen gelenek modern tartışması içinde.ulus devlet çözülmeye uğradığında islamın birleştirici gücünde görülmüştür modernin tarif ettiği toplum modeli.
2
atatürk içki içmeyi sigara içmeyi bilen bir insan değildi.tarih böyle iddiaları çıkarır karşımıza.rıza nurun itiraflarına bakmak gerekiyor o dönemi anlamak için.yalnız bir adamın çevresinde yaşanan fırtınalar cumhuriyeti günümüze kadar taşıdı.cumhuriyetin kuruluşanda hangi rejime bağlı kalınmıştı.her şeyi yasaklasrla çözmek isteyenlerin muhalefeti kendi istekleri için dizginlemesi.faili meçhullerin içinde idama götürülen aydınlar.cavit bey gibi umut vadeden iktisatçıları iktidardan uzaklaştırmak.cumhuriyeti kuran kadrodaki dindarlar tasfiye edildi.ali şükrü bey gibi isimler ortadan kaldırılınca yeni bir tarih yazımına karar verildi.redd-i miras infiallere neden oldu.o dönemin karanlığında fert olmanın kazandıracağı haklar düşünüldü.moiz kohen adını ilk kez bu konferansta duymuştu.ama düşüncesi laikliğe yakın gibi geldi kendisine.yeni bir ulus inşa etmenin moderndeki anlamı kültüre bağlılıktı.bunlar hülyanın bildiği konular olduğundan daima tartışmalı konular gözüyle bakmıştı siyasete.hülya ne anlıyor feminizmden.güçlü kadın imajı zeki erkekleri kendine çekiyor belkide.burdan chpnin kutsala bakışındaki çarpıklığı kutsar gibidir laikler.konuşması bu noktaya gelince korkuya kapıldı salondakiler.istihbarat bu bilgileri paylaşırsa türkiye ayağa kalkar.hülya için kadın hakları ne demekti.bu soruya yanıt almak için gelmişti konferansa.geçmişteki yanlışlıklar bizleri hataya zorlamamaslı kesinlikle.islamcı partinin iktidarında benzer şeyler yaşanıyor diye düşündü.refah toplumu olmak üzereeyken nerden çıktı bu öldürücü kavgalar.dışarı çıkarken bunları düşünüyordu.her yer karanlık ve tek tük insanlar vardı çevresinde.kararsızlık içinde metro durağına doğru yürüdü.bütün bu şatafat anlamını yitiriyordu hayatında toplumdaki umutsuzluğu farkedince.zeki olmak düşüncenin bir parçasıdır demişti ona nedim.şimdi farkediyordu hayatındaki boşluğu.aradığı bir erkekten fazlasıydı.nietzschenin hakikat kurgulanmıştır sözü aklına geldi.kendini tanımanın kavşağında tarihi düşünmüştü daima.günümüzde mucizelere yer yok.böyle söylemişti ona emre.istibdatın faşizmle bir benzerliği var galiba dedi nedime.o dönemde sol düşünce sanıldığı kadar güçlü değildi.ülkenin zenginliği amaçlanıyordu hükümet için diyerek dikkatini sosyalizme çekmişti hülyanın.hülya sonraki dönemde bir uyuşmazlık yaşamış ideolojiler diye bir vurgu yaptı tartışmaya.bir çöplükte yaşayan insan haykırıyordu bu hakikati.zamanı değiştirecek güç yok elimizde bunları düşünürken yalnızca tanrının ona yardımcı olacağını farketti yeniden umutlanmanın ışığını bulunca.
3
yeni şeyler çarşısı filmi bir şairin esnafla ilişkisini anlatıyor karşılaştığı tuhaf ilişkilerle.filmin başaktörü olan yakışıklı için kadınların gözüyle şahit oldukları.yine dışarı çıkarken evdekiler boş bırakmaya gelmez diye düşünmüştü yakışıklı için.kendinden sigara alan babasına sen madeni bulmuşsun dedi onu incitmeyecek şekilde.çarşıya vardığında insanların pandemi nedeniyle yakınlaşmaktan korktuklarına şahit oldu.büfeden bir çay alıp berberin önündeki sandalyeye oturdu.kent yaşamı böyle bir şeydir diye geçirdi içinden.kendini iyi hissettiğinde insanlar bunu farkederdi.kalkıp caddeye kadar yürümek için yola koyuldu.bu şehirde herkes birbirina yabancıydı.gençliği sömüren para tuzakları onu dikkatli olmaya itiyordu.resmiyette yeri yoktu insanları kandırmak.kendisini takip edenler olabilirmiydi diye düşünürken bir kadın ondan yardım istemişti.yeni proloter filmi kapitalizmin liberal görüşleri etkilemesi şeklindedir.bunları hülyaya söylerken onda nasıl bir tepki uyandıracağını bilmiyordu.neler söylüyorsun kadir senin beynini yıkamışlar.hayır gelir adaletsizliği bu gerçeği açıklıyor dedi kadir.kanunlar bu hakkı tanımış işçilere dedi hülya bu hakkı meşru yollarda görmeli.üniversite hocası doktor hülyayı ikna etmesi kolay olmadı.böyle bir yola çıkıldığında neler yaşanacağı konusu açıktı.hülya için yapılması gereken emniyeti bu olaydan haberdar etmekti.olayın basına sızma şekli bir yapılanma içindeki örgütün emniyet tarafından çökertilmiş olması.kadir ve arkadaşları bu konuda hayalkırıklığı yaşamıştı kanunların hak tanıdığı konuda hak ihlali yaşanmasıyla.çıkardıkları dergi kapatılmış ve bilgisayarlarına el koymuştu polis.mahkemeye çıkarıldıkları gün herhangi bir olaydan farksızdı.ancak faşizme yenilmenin acısı vardı savunmasında.kendini desteklemesini bekleyen halkın yönetimin yanında yer almasını kabullenemiyordu düşüncesi.bunun bilinçle alakalı olduğunu hapishanede anladığında mücadelenin önemine inanmıştı arkadaşlarıyla.hukuk mücadelesi sonuç vermiş ve bir hain olmadığı kanıtlanmıştı kanunlarla.kantinde yanındaki öğrencilere kardeşlik ülküsü dediği mücadeleyi aşılıyordu bu defa.hülyanın gözleri dolmuştu onu uzaktan izlerken.çarklar dönerken filmi.işçilerin sendikal haklarını kabullenmiş bir devrimcinin asıl korkulan fikrin hangi gerçekle ölçüleceğine dair bir saptama.bütün kapılar üstüne kapıldığından yalnızlığın bir çözüm olamıyacağını anlar işçiler.yeraltında direniş filmi kent kimliğinin neden deforme olduğu gerçeğinden hareketle bir kültür tartışması başlatmak ister.burda korkuların kaynağı faşizmde görüldüğünden sahici ilişkileri arar toplum.bir şair ve romancı fikretin nerelerden tehdit aldığını açıklar toplumun iyiliği için demografik yapıyı düzenleme isteği.ne kadar bir kuşatılmışlık olduğunu açıklar 12 eylül zihniyeti.hakkında soruşturma açan savcının durumdan işkillenmesi fetöcülük iddiası farklılığı terörle açıklamanın aracına dönüşmüştür artık.
4
’benim los angeleste teyzelerim var’.geçmişle kurduğu bağlantı bu kadardı.her şey değişecek sular durulduğunda.gemi cudi dağına oturunca bir anlam kazanacak müminlerin kurtuluşu.’biraz direnç göster’ dedi mustafa ona.sanki zamandan bir kapı açmak gibiydi umutlanmanın neşvesi.zaman geçmiş ve inancıyla beklemeye kalmıştı yanılgıları.’yarın günlerden ne ki’ sorusunu akla getirince kader.’biz şehirli olamadık demişti babası’.her şey bir anda değişebilirdi oysa.nuh tufanı zamanın aralığında bekliyordu inanmışları.karanlığın aydınlanması yakındı bu korku çağında.kimdi bu yabancı bedene hapsolmuş hayatıyla.’bir saçmalığa inanmanın neticeleri bunlar’ dedi ilyas hoca.’normal olan ne ki’ diye düşündü gecenin sessizliğinde.bu yalnızca tanrının bildiği zamana ait akislerle teslim alınmıştı hayatı.hapse girmeye razıydı huzur evine.bir yardımcısı da yoktu yaşadığı acılar için.sonucu beklemek inananların işiydi belkide.’dünyanın kahrını yaşamakmıdır’ diye sordu ilyas hocaya.ilyas hoca yanıtını hayatıyla vermişti.eskisi gibi kendine güven duyuyordu artık
5
ünlü ateist filozof antony flew tanrıyı keşfedince.filozofa göre tanrı inancı tartışılmaz derecede kesindir ve bütün düşüncelerin kaynağını oluşturur.bu inancın neyi gerekli kıldığına dair saptamalar zorlamıştır düşünceleri.batıda tanrı düşüncesi tartışılıyor son yıllarda.cennet ve cehennemin varlığı kutsala yöneltiyor bakışları.vahiy ve akıl çelişkisini aşmakta zorlanıyor varoluşçuluk.modern tanımja uygun çıkarımlar humanizmin varlığıyla açıklar insanın kozmosa bakışını felsefe.akılcılık bilimin dayanağı gibidir batıda.yanılmışım tanrı varmjış metafiziğe açılan bir kapıdır onun için.ideologlar inancı referans aldıklarında varsayımların insan egosunu tanımladığı görülür.din vicdan ilişkisi bu açıdan bakılınca sakıncalı bir durum olarak görülür felsefede.marksın afyon kabul ettiği din için nietzschede tanrının ölümü olarak görülür.tanrısal irade böyle bir değişime uğramış batıda.uygarlıklar çatışması son evresidir tarihin onun için.evrende yalnızlık yaşayan insan bakışını yıldızlara çevirmiş son merhalede.ünlü fizikçi hawking için insanın uzaylı olması yeni bir tarihi başlatacaktır.
6
yeni filmlere bakınca fantastik ağırlıklı olduğu görülüyor.ancak bir heyecan yaşamak için çok geç.hollywood yapımı filmlerde peri masalları gibi konular işleniyor.türk sineması bu yeniliğe ayak uyduramadığından ucuz filmlerin fragmanlarıyla seyirciyi salonlara çekme zorluğu yaşıyor.dijital teknikler için uygun zamanı beklemek gerekiyor.battasl gazi ve malkoçoğlu gibi figürlerin ötesine geçemedi yeşilçam.biraz tarkan ve karaoğlan bu tasnifin dışında kalıyor.romanlara konu olan türk tarihi için çakabey efsanesi filme uyarlanabilir.malazgirt filminde bu çabaqyı görmek mümkün.türklerin anadoluyu yurt edinme hikayesi bir kurgu olduğu izlenimi vermiyor.ayrıca heyecanı yüksek gerilim filmleri çekiliyor.sinemada ne aranmalı sorusu için türkler geliyor filmine bakılabilir.bilim kurguda iyi değil türk sineması.armagedon tarzı filmler için kıyamet alametlerine bakılmalı.deccal gibi filmler pek başarılı değil sinema için.
7
10 yıl önce yazılmış bir şiir.konusu biraz edebiyat dışı olunca sosyal meselelere değiniliyor.antolojide yayınlanmış zamanın ruhunu yakalamak isteyen endişelerle.uzay çağı için fazlasıyla dünyevi kaygılar taşıyor.bizim yoksulluğumuz paylaşılırken garplılar tarafından.işkenceyi solumak gibi hayat darağaçlarında.bunlar tağutun içimizde yaşattığı korkularla soluk alıyor.ölümün mutena sesiyle arıyor eski yalnızlıkları hayat.bulut dediysem yitik cennetin yankı bulması gökte dolunay gibi.işte kuşlar için hayatı cezalandırma sanatıyla ilerliyor gemi.uçsuz bucaksız bozkırlar için düşünülmüş yoksunluklar.bunu anlama sanatıdır tutsaklığın nedenleriyle ilerliyorsa zaman.güneşin deltasında deyimi kasıtlı seçilmiş anlamanın nerde hayat bulduğu suali için.hepimiz çirkinliklere şahit oluruz hayatta.toplum yasaları bunu gerektirir adeta.baskılar ve işkenceler insan doğasındaki kötülüğün dışavurumu gibidir eğitimde ve kültürde.sanat bunları deşifre eder ve tanıklığa çağırır insanları.tanrının içimizdeki boşlukta bize öğüt vermesi gibidir erdemlerin bize öğrettiği merhamet. hayatımızdaki yüceliği evreni anlamakla eş anlamlıdır ahlakın ve erdemin.asla öğrenmeyi küçümsemez güzelliğe varma sanatı.yalnızca kendi yalnızlığıyla yaşar seçilmişlik.hangi pankart ayaklandırır kamburları.ideolojiler bir dönüşüm aracı olarak görülür batı dışı toplumlarda.bunun en bariz örneği sovyet tecrübesidir.burda karanlıka kalır sömürüye karşı verilen savaş.karşı çıkışların anlamında gizlidir toplumu kucaklayan halk gibi kavramlar.doğru doğa bizim isteklerimizi sınırlar.ancak bir yanlışlık vardır ezilenlerin dünyasına bakınca.bir nevi duygularımız açığa çıkar haksızlıkları görünce.bu nedenle sınıfsız toplum hayalini yaşatmış faşizme karşı direnenler.halk düşmanlığı hegomonya kurma isteğiyle özgürlükleri kısıtlar.enternasyonale bağlılık bir ülkünün savunduğu ilkeleri kabullenmektir ancak
8
cinsellikle ilgili tartışmalardan sonra ak partinin darbe söylentilerine verdiği yanıt.türkiye laik ülke konumuyla gelişmekte olan bir ülke.şeriatten söz edenlere böyle bir yanıt verilirdi.müslümanların kültürsüzlüğü için islamı suçlamak.irtica korkusuyla yaşamak taliban elkaide ve ışid örneklerine karşı çıkmaktı batıyı örnek alanların ortadoğuyu iletişimsizlikte görmek istemelerine karşı.bu ülkelerin insanı bir kimlik sorunu yaşıyorsa kurana bağlılıkları tartışılır.teknik ilimlerde islamı çağa uyduracak bir ekonomik potansiyel var.bu bir medeniyet sorunumudur islamcılara göre.medeniyetin bir bütünlük taşıdığı görülür birbirini tamamlar haldeki olgularla.müslüman düşünürler bu çelişkinin varlığını görmüş islam felsefesinin dışında kalmadıklarında.evet müslümanlar islamla kimlik kazanıyor onca yozlaşmış kültüre rağmen.sanayi toplumu olmanın koşullarını hazırlamıyor islam bilimi çelişkileri bu gariplikte görmek mümkün.ibni haldun uygarlıkları bir insanın hayatına benzetir ve bir sonraki dönem için bir koza görevini görür asabiyete yenilmiş medeniyet.asabiyetin kültür dünyamız için bir ilişki biçimi olduğu görülür uygarlıklara bakınca.uygarlığın sonunu getiren adaletten uzaklaşmadır kurana göre.toplumu eşit gören değerlerin aşınmasıyla yozlaşmaya uğrar manevi bağlılıklar.kutsalın yeniden yorumlanması islamın nasıl bir anlama tekabul ettiğini açıklayamamıştır ne yazıkki.
9
nazlının tek güvendiği insandı sinan.bir biyolog olması insana bir itibar sağlamıyordu.her şeyi öğrenmek istiyordu kromozom gen ve insan fizyolojisi.nazlıyı ihmal ettiğinin farkındaydı kendini çalışmalara verdiğinden.çalıştığı alan biyolojik farklılaşma olduğundan hayvanlar üzerinde deney yapılıyordu.gizli tuttuğu görevi için kendine bir araştırma ekibi eşlik ediyordu.bir sonuç elde etmek için çok erkendi deney sonuçlarına göre. bedenin ilaçlara verdiği tepkiyi normalin dışına çıkmak gibi bir sonuca gideceğinden habersizdi sinan.bu şekilde ilaçları kendi üzerinde denemeye karar verdi.sonuç beklenenden daha fazlasıydı.fizik gücü yüksek bir varlığa dönüşmüştü sinan.tesis kapanıp normal çalışmaya döndüğünde artık kötülerle mücadeleye hazırdı hayatı.
10
şirketlerin piyasaki satış ve pazarlama yeteneğine bakınca.karlılığın bankalar üzerinden hesaplandığı görülüyor.hisselerin değer kazanması ülke ekonomisinin gücüne bağlı.doların düşüşü milli paraya çevrilme olasılığıyla açıklanır ancak.türk lirası alımsatım işlemlerinde değerinin altında işlem görüyordu.bu da enflasyonun neden olduğu kaybı açıklıyor.liraya güven piyasada dengeyi sağlar nakit sıkıntısı giderilince.
11
uzay gemisi hovendaşa yakın bir yerdeydi ama kimse yaklaşamıyordu.çünkü uzaylıların bazı şartları vardı.bu bilgi gizli tutuluyor insanlardan.bu konuyu tubitak araştırıyordu.quantum mekaniğine göre çalışıyordu uzay gemisi.yani ışık hızına ulaştıktan sonra istenilen hedefe varma özelliği.insanların buna inanmaları esaretten kurtarmıyordu dünyayı.uzaylılar insanların ilkel olduğu kanısında oldukları için gelişmiş ülkeleri barbarlıkla suçluyordu.onlar için amerikalılar gelişmiş bir ırk değildi ve evrenin efendisini dinlemeleri gerekiyordu.bu gizli dünya kolonisi beyaz adamın saltanatına son vermek için bir dizi isyanlar başlattı.ama dünya kültürü için sanatsal faaliyete izin verdiler.islamı merak eden uzaylılar namaz kılmanın mahiyetini düşününce bir çeşit tapınma olarak düşündü ibadeti.ne varki insan ırkı bu gibi ritüellerin yaşatılmasına borçluydu hayatını.işte kültür karşısında islamın yıkılmayışı bu nedene bağlıydı.ölümün hakikatı her insan ırkında aynıydı.cennet ve cehennem ölüm sonrasına ait bir bilgiydi ama bu yalnızca inançta varolan bir vakıa.işte tanrıdan bir açıklama bu nedenle istenmişti.bir dünyalı bunu anladığına göre onun bu isteği başka nedenlere bağlımıydı acaba.insanlar kıyametten bahsetmeye başlayınca uzaylılar buna bir anlam veremedi.demekki kutsal kitapta bunun bilgisi mevcuttu.bu insanlar ademin soyundan geliyordu ve bir imtihandı hayat onlar için.ama dünyada yalnız değillerdi hayvanlarla kurdukları garip ilişkilerle.insanları tanımak isteyen uzaylılar bir bilge arıyordu insanların saygı duyduğu.bu bilgenin görüntüsü ulaşıyordu evlere.işte bunu çözmek insanları anlamaktan daha zordu.peki hovendaş buna ait bir ipucu olamazmıydı.