ruhun miratları

• 9 Ağustos 2021 Pazartesi 22:28:41

lk çağ yazılı kültürün başladığı tarih.hint çin yunan ilk çağ felsefesi kitabı bunun detaylarına girmez.felsefeye platonun devlet kitabıyla başlayanlar felsefenin sokratesle başladığı gerçeğine inanır.ancak tarihin bizi yanılttığı şüphesi meşgul etmiştir felsefeyi.ademin cennetten çıkarılışı bir nevi küfrün kaynağını açıklamakta kullanılır.ancak insan hayatına bir kalkan aradığında bahanelere sığındığı görülür.talesin bilimsel dehası gibi.atinanın inançtan habersiz olduğu düşünülemez.belki uzak düşmüş hakikate insanlar.nitekim kurulu düzeni korumakla mükellef görmüşler kendilerini.bu felsefe doğa felsefesi ve siyaseti inşa çabası olarak değerlendirilir.aristo daha çok uygulanma şansıyla değerlendirir siyasi düşünceleri.en iyi yönetim şekli demokrasidir onun için.doğanın bilinmezliği günümüzdede gizemini koruyor.yönetsel erkin kamu üzerindeki etkisine bakılmalı öncelikle.romada bir meclis varsa cumhuriyeti kuran elitte demokrasi neden kesintiye uğradığı sorusu sorulabilir.tarih okumaları farklı görüşleri ortaya çıkarmış tarihte determinist düşüncenin ortaya çıkardığı tezlere bakınca.romanın ahlakı savunduğu stoacılıkla katı ahlaki kuralları kabullenmeye zorlamıştır halkı.çiçero ve diyojen gibi filozoflarla yunan mirasına katkı sunmuş kültür hayatı.bizans yani doğu roma hristiyanlıkla karşılaşınca bu dine karşı yasaklamalar getirdi.ama halkın teveccühü engellemeleri oşa çıkardı.romanın maruz kaldığı saldırılar ülke halkını tembelliğe itmiş nedense.islamın yeryüzü krallığı hayranlık uyandırdı batıda.her alanda yaşanan gelişmelerin rönesansı başlattığı bilinir.bilimsel metotlar araştırmaya uygun hala getirdi tekniği.gözlem ve deneyle bilimsel bulgular elde edildi fen alanında.örneğin pusulanın keşfiyle ticaret gelişmişti doğuda.işte bu imkanlarla karşılaşma şansına sahipti batı.özellikle gökbilimde çalışmaları vardı osmanlının.16.yüzyıl her açıdan altın çağ olmuştur insanlık için.buharlı gemilerle batıya taşınıyordu doğunun zenginliği.sanayi inkılabı ekonomik olarak geriletti doğuyu.seri üretim yapan makinelerin hızına ulaşamazdı kol gücüyle çalışan tezgahlar.feodalitenin yerini merkezi kırallıklar aldı gelişmiş harp tekniğinin etkisiyle.donkişot romanı bu değişimin handikaplarını konu alır.ilk roman örneği hay bin yekzandir ibni tefeylin yazmış olduğu.bu yazılı kültür çağdaş edebiyatın ilk örneklerini vermiştir doğuda.ceziri gibi fizikçiler makinelerin ilk örneklerini hayata geçirmişti delilik olarak fehmedilen kendi döneminde.aynı şekilde mimari estetiği zirvesini yaşıyordu endülüste.tıp ve kimyada çok ilerideydi müslümanlar.cabir b. hayyan gibi kimyacılarla atom fiziğini hayal etmişti medreseler.batı uygarlığı oryantalizmin başarısıdır onun için.alessandro voltanın elektriği bulmasından sonra michael faraday elektrikli motoru icat etmiştir.edison ampulu bulduktan sonra elektrik enerjisi her alanda kullanılmaya başlanmış.elektrik akımının kullanışlı hale gemesi hareketin etkisine bağımlı kılmış makineyi.bir çeşit uyarıyla açıklanır bu devrelerin hız kazanması.bunu kolaylaştıran akıma bilgi yüklenmesini sağlayan regresyon faktörüdur.islam dünyası gelişmeye ayak uyduramadığı için bilim konusunda söz sahibi olamamış.batı kültürüylede etkiliyordu geri kalmış ülkeleri.batılılaşma kavramı yerleşti zihinlere onun için.düşünce dünyasında felsefenin kuşkuyla yaklaşması dine.kurana bilimsel yorum getirenlerin ilki muhammet abduh olmuştur islam dünyasında.cumhuriyet kurulduğunda devrimlere karşı çıkmış sait nursi gibi muellifler.islamın yetiştirdiği felsefecilerde az gelişmişlik bir sorun olmuştur kuranla bilimi anlamanın argümanlarına bakınca.islamın kalplere yerleşmeyişi anlayışta görülmüş yetersiz kalışı hüccetin insanlara.cemalettin efganide bu yolu takip etmiş.hacimli eserler ortaya koymuş alimler.bu çalışmalarla birlikte gelenekten kopuşta yaşanmış dini çevrelerde.bir ilah vardır her şeyi yaratan ve her şey onun adını zikreder denmiştir islamı tanımak isteyenlere.ahiret dünya hayatının hesaba çekildiği yer islam inancında.ibadetle acıların dindiği gerçeğine inanır abitler.insan fıtratı gaye edindirir duayı onun için.bütün müminler kardeştir hilkatin gereğine inandıkları için.hamdetme aynı zamanda hakka riayettir onun için.hakka kavuşacağını bilmekle ümitle korku arasında yaşar salihler.iiffet müminin alınyazısı olduğundan korunmasını emretmiş yüce allah.yalnızca salihler ve salihalar kalp temizliğine riayet eder.fısku fucür kirletir ruhları onun için.modern islam bir sorun olarak ortaya çıkmış yakın tarihlerde.kültüre alternatif gösterilen kitapların yeterli olmayışını gördü sanatla ilgilenen düşünürler.felsefe sorunları bir zihinsel yanlışlıkmıydı yalnızca.hürriyetin yanlışlığı bağnazlığa yolaçtı toplumda.terör kimliği kazanan cemaatlerde din adına etik değerler çiğnendi.günümüzde bu sancıları yaşıyor islam coğrafyası.cemaatlerde ideolojik bir kimlik kazandı zamanla.mefhumlara islamı bakış getirmekle sorunları çözmekte yeterli olmadığında devrimci kuşağın militarizme yenildiği görüldu.darbelere haklılık kazandırıyordu iç karışıklık halkın demokrasiden ne anladığına bakılınca.devletin yasakçılığı resmi ideolojiye bağlılığı şart koşuyordu.sağ sol davası örgütlemişti toplumu.anti kominizm gibi kuruluşlar cihat bayrağı açmıştı emperyalizme.islam dünyasında sosyalist rejimler kuruldu 20.yüzyılda.soğuk savaş türkiyede bu şartlarda yaşanıyordu.türkiyeyi yönlendiren gladyo gibi örgütler batının çıkarı için faaliyet içinde olmuştu.halkı denetim altına almak için bir iç savaş senaryosu hazırlıyordu dış güçler.nurcular bu nedenle siyasetin dışında kaldı ilk harekete geçtikleri dönemde.zamanla cemaatlere rağbetin artmasıyla bir meydan okumaya dönüştü rejim dışında faaliyet göstermek.kurtuluş savaşı kahramanlık destanlarıyla dolu.mustafa kemalin açtığı yolda görüldü aydınlık yarınlar.cemaatler bu devirde irticanın bahanesi oldu rejim için.gençlerin diriliş dergisi etrafında toplandığı görüldü 60lı yıllara gelindiğinde.büyük üstatlar vardı o dönemde.batının islama yakınlığı konuşulurdu sohbetlerde.insanları cezbeden bir estetik vardı anlatılanlarda.sait nursi gibi diğer alimler islam sanatını batıda görüyordu.mesele islamı zillette yakıştırmak değildi hakkın keremini hikmete mebni görmeyle.bunun şuasını arıyordu kuranda kalplerin güzele vasıl olması için.necip fazılın büyük doğusu gündeme taşıdı islamcılığı.ideolojya örgüsü kutlu bir hedef çiziyordu gençlere.güzel çirkine mahküm diyordu şiirinde.gençliğinde örümcek ağı şairi denmişti kendisine.islama dönüşüyle şiirindeki değişikliği yadırgayanlar oldu.kendisine sabık şair diyenler çıktı kendi şiirinin katili gibi yakıştırmaları önemsemedi davaya olan sadakatinden.arvasiye olan bağlılığı dindirmek içindi ıstırabını.yaşadığı buhran gazali benzeri bir uzletle açıklanabilirdi ancak.doğunun batısını arıyordu şiirlerinde.yitik hikmetin izindeydi tüm benliğiyle.selam selam sana haşmetli azap diyordu çile şiirinde.genelde sanatçılar bilinçsizlikten yakınır kitaplarında.halkın yoksulluğu herşeyi anlatmaya yeterdi aykırı insanlara bakınca.sait nursi bu dönemde maddiyun olarak niteledi materyalizmi.idealizme başvurma nedeni ibadet için bir açıklama getirme zorluğundan.nihayetinde şeriatın geçmişte kaldığı bilinen bir vakaydı kitaplara bakınca.sait nursi bu konuda yalnız değildi.ismail fenni ertuğrul ve süleymaniyeli emin feyzi gibi müellifler katkıda bulunuyordu yazdıklarına.dine ait olanı hor görmek zamanın alışkanlığı olduğundan bütün hayatını islamın haklılığını anlatmaya vakfetmişti.bir aydınlanma yaşamak için açmıştı kalbini ayetlere.nasıl bir kıymette olduğu anlaşılamadı söyledikleri onun için.ömrü sürgün ve hapislerde geçti.kör sait dendi kendisine keskin bakışlarla süzdüğünden muhatabını.devir dünyevi iktidar arayanların hükmünü yaşatıyordu.bir münzevi hayat müptelasını kaale almazdı cemiyet.batı sanatı kendini islamla yenilemiş her buhranlı dönemden sonra.günümüz dünyası islam terörüyle tanıştığında özlenen insanlığın çok uzakta olduğunu farketti insanlık.fert ve cemiyet nazariyeleri neden barbarlaştırmıştı islamı.zülme ayinedar olmanın zilletiyle düşünüyordu insan.çünkü batı yayılmacılığı nefes aldırmıyordu islama.en trajik anlarda dahi sömürü düzeni işliyordu.şimdilerde uzay çağına hazırlanıyordu dünya.islamı hayatsız bırakanlar yapay zekanın sınırlarını tartışıyordu.değişmeyen tek şey hürriyetin kime layık olduğuna dair karar vermek istidadı.bu ayıbı yaşatanların bahanesi nedir acaba.mehmet akife sormalı medeni olmanın ölçüsünü.bir ikbal vadedermi insana dünya.şekle umut bağlamanın ziyankarlığını hangi kolaycılıkta görmeli.işte bize mahcubiyet duygusu yaşatan yabancılaşmanın sırrı.hissiyata mahal tanımıyor kararsızlık.hakkın adlini ferman bilenlerle aşılır merhaleler.yeterki zülme ittiba olmasın niyazda.kurandan delil getir ibrahimi soranlara.lafzıyla mucize oluşu bir sırdır hak katında.mevzu sureti haktan görünmekte garbın işgüzarlığını teenni niyetinde görmektir.bir fenalık ahdetmek ubudiyetten gelen ihtidaya dinde nezakete yer bulamayanlar için.hasıl olan mananın selamete vasıta olması için ispatına yakın durmak gerekiyor hakkaniyetin.nafiledir tahammül göstermek işkencelere.çünkü hazırlıklıdır ehli dünya ihanetlere.bu konuya temas dahi yıldırmaya yeter insaniyetine güvenmiş ahaliyi.iktisadın umumu alakadar eden tarafı dikkate alındığında hasbi siyasetin noksanlığı izale edeceğine kanaat hasıl olur.hüsnüniyet idarei maslahata nazar etme keyfiyetidir ulul emre itaatin nasıl anlaşılacağı meselesine iktifa etmekle.bir bakıma örgütlü nücadeleye müraacaatır hak arama teşnesini ilzam eden.içtimai siyasetin vakarıyla yürütülür şahsi haklar onun için.hayatın her sahasında hukuki teammüler yürürlükte olmalı ki bir şuur eddedilsin içtimai hayata.iştirakiyenin vuzuha kavuşması bir temsildir adaletten onun için.vatan sathi ittihadi islamı müdafaa için nezih bir fikrin zaviyesinden bakar siyasete.kavmiyetçilik milliyetin tanınması için vazife şuurunu zerk eder atalete.gayet hisli bir tarzda açılmak varlık alemine.insan tabiatı itikaddeki şumül derecesinde tanır fıtratın açtığı rengarenk bahçeleri temaşa ettiğinde.ruhun maverasıdır aynalarda kesbettiğimiz aşkın miratları.bir libas gibi örter çirkinliği ruhun derinliğine nufüz etmiş baharlar neşvü neva bulmuş ummanlardan eserken badı saba.muhakeme-i akliye sarfı nazar ettiğinde içtimai hayatiye infialleri anlama makamında olur.fiiliyatta meseleler teşvik eder nazik bir uslübla fikri mülahazaları.varılan netice zihin dünyasında hayat bulan üksülamaleri taasuba meydan verme yecek şekilde felahla meczetmekte tefekkür için kalbin mutmain olmasında hakkın rızasna uygunluk drecesini arar hadiseler.ifrat ve tefrit bu mikyasta ele alınır.bu mevzuya açıklık getirecek ihsan dustürünü ihlasın barraklığında görmeli evvel ve ahirde zühdün kalbe yakınlık derecesiyle ruha güzellik katması için takvanın.kalbe inen sekinetle ruh eman bulur açık ve gizli şerlerden.her an uluhiyetine şahitlik eder canlı cansız varlıklar.onun kudretiyle aydınlanır karanlıklar ancak.hakikati idrakle netice verir ancak fikri müvazenede amel.buda ruhlardaki inkılaba yakıştırmaktır islamı.gaybı anlama derecesinde ilim verilir hikmete talib olanlara.ahlaka muğayir tatbikatın itikadde dahi imana halel getirmesi hercümerc olmasına yeter cemiyetin.beynelmilel siyaset hal ve tavırda istiklal şuuru için elzem olduğu kadar uhuvvetin kuvvet kazanmasını kalplere nakşeden bir ameliyedir.çünkü fevkelade bir harstır menfaati hakkın rüçhanında görmek.çünkü yalnız değildir hakikat maraziyeleri ihtar etmekte.hürriyeti istismara yeltenen saldırılara mukavemet nasıl olur sualine yanıt aranmalı öncelikle.yaşanan ihtilallerle kemalizme bağlılığını bildiriyordu batının çıkarı için çalışanlar.27 mayıs menderesi götürmüştü.12 eylülle sosyalistler hedef alındı.28 şubatın islamcıları gerilettiği düşünülür.15 temmuzda amerikan destekli bir iç savaşın halkı hedef aldığı görüldü.her darbeden dahada güçlenerek çıktı cemaatler.