Ayna'dan Yansıyanlar

• 27 Ağustos 2020 Perşembe 13:36:03

Atölye çalışmaları kapsamında her kursiyere birer şair eşleştirildi. Ödevimiz: bu şairin bizlerin seçtiği bir şiirini incelemek idi. Bana Oktay Rifat rast geldi. Ben de değerli şairin "Ayna" şiirini seçtim. İlk okuduğum andan itibaren etkisi altına alıvermişti beni.

Oktay Rifat’ın Ayna şiiri serbest tarzda yazılmış özgün ve bir okur olarak çözümlemesi hayli zor bir şiir.
Şiiri bu derece değerli kılan da kuvvetle muhtemel bu özelliği olsa gerek.

Oktay Rifat şiirinde sözcükleri derin bir duyarlılıkla birleştirmiştir. Şiirde duygular asla göz önünde ve başat olarak verilmemiştir. Her sözcük çevremizde gördüğümüz somut nesnelerle imgeselleştirilmiştir.

"Durgun, sıcak saatler" girişiyle yaz öğleden sonrasını çağrıştırmakla birlikte ardından kullandığı "tahta, nikel, bakır" gibi nesnelerle maddelerin özünü duyumsatarak şiire derinlik kazandırıyor.

" Kanaryanın susması, kedinin uyuması" ile yine yaz mevsimin gerçekliğine bağlanarak şiiri kendi varlığına kavuşturmaktadır.

Şiirde doğa ile ilgili materyalistle mevsimini derinliğine hissettiriyor bizlere..

Bknz: 2.kıta

Hani yaprak kıpırdamaz, çakıl yanar
Bir böcek sesi gelir bahçeden, fincan
Düşlere götürür sizi, kesik kanar
emersiniz, yazdır akan.


Bununla birlikte "düşlere götüren fincan" duygu dünyamıza bir pencere açıyorken;
"kanayan ve emilen kesik" ile yaz imgesini ete kemiğe büründürüyor.

Oktay Rifat’ın Ayna şiiri öyle çok katmanlı bir şiir ki,
Gök, uzay, zaman birden neden yok sayılıyor şiirde?
Nesnelerle ve mevsimlerle böylesine bütünleşmişken birden neden yokluğa evriliyor şiir? Bütün bu özellikler ortalama bir şiirde rastlayabileceğimiz olgular değildir.


Şiirde ayrıca nesneler ve eylemler birbirlerinden ayrılarak bir sonraki dizeye yazılması şiirin müzikalitesine muazzam bir boyut kazandırıyor.

Ve bu şiir matematiksel bir dokuya sahiptir. Öyle ki; şiirde tek bir sözcük bile yerinden oynatılamaz.

Son olarak şiir; "Penceredeki gül dalı" ile gül kokusu ve yaz vurgusu belleğimize iyice kazınarak bizlere veda eder.

Şiiri çözümlemede yardımlarını esirgemeyen değerli şair "ahker"e bir kez de bu vesile ile teşekkürlerimi sunuyorum.

İlgilisine şiir;

Ayna

Öyle durgun, sıcak saatler vardır ya,
Hani kararmış tahtalar, nikel, bakır
Işır karanlık odalarda, kanarya
Susar, kedi uyur, yazdır.

Hani yaprak kıpırdamaz, çakıl yanar,
Bir böcek sesi gelir bahçeden, fincan
Düşlere götürür sizi, kesik kanar,
Emersiniz, yazdır akan.

Öyle durgun, öyle sıcak saatlerde,
Sessiz bir bahçe görünür aynadan,
Nerde bu gök, dersiniz, bu ağaç nerde,
Ne Uzay kalmış ne Zaman!

Camdan duvarlara sıçrar da Yeşil
Parlar kararmış tahtalar, nikel, bakır,
Kanarya susar, kedi uyur, bir gül
Dalı pencerede, yazdır.

Oktay Rifat