8... 2019... tiflisli mirza sadık... ard/öyk

• 30 Ocak 2019 Çarşamba 22:44:11

tiflisli mirza sadık’ın bir şiiri...

ağyarı, gel ey dust, kenar et, seni tari,
bir resmi pesendide şiar et, seni tari,
bir yanıma lütuf ile güzar et, seni tari,
bir lahza kenarımda karar et, seni tari,
bir munisi zarım,
dil hasta fukarım,
bisabırü kararım,
ben aşıkı zarım,
fikri-dili bu aşki zar et seni tari

tiflisli mirza sadık... selman mümtaz derlemiş bu şiiri.
gürcüstan’da türk edebiyatı (karapapak edebiyatı)... şureddin memmedli, fenomen yayınevi, erzurum, 2018.
şureddin bey’in değerli kitabında ağyarı... mirza sadık’ın şiiri çığalı muhamme formunda yazılmış deniyor.
yazar... 17. 18. yüzyılları divan edebiyatı eserler verildiği tiflis muhitini karapapakların saz şiiri gibi hünerdar olduklarına zimnen bahsetmiştir.
" klasik şiir biçimiyle saz şiiri biçiminin sentezlenmesi..." cümlesiyle karapapakların tiflis - şehir ve dağlar ahalisi olduklarını belirtmiştir yazar.
şiirin...
sadeleştirilmesiyle yani nesri hale çekilmesiyle anlamağa çalıştım...
şiirin kendinden kavramak pek çetin geldi bana.
o yüzden sadeleştirerek okuyalım...
gel ey dost, tanrı seni yabancılardan ayırsın,
bir güzel görsetsin tanrı,
bir yanıma katsın tanrı seni,
bir an kenarımda karar-kılsın tanrı,
bir sesle ağlayanım,
yüreği yara garibanım,
sabırsız oldum,
ben inleyen sevdalıyım,
kalbin düşüncesini ağlayan bu aşk etsin tanrı.

halk şiirinde ve muhit olarak şehirde: tiflis’te, edebiyatımızın çağdaş- modernizm tesirle ele alınmasının imkan dahilinde olduğunu görüyoruz.
şiirde sözdizimin; simultaneous- empressioism sanat akımların resimde ve diğer sanatlarda gördüğümüz andırmaları kullandığını belirtmek istiyorum.
modernizmin etkilerine tiflis’in (aleksandre dumas’ın kitabında ) çok yakın takibinde olduğunu görebiliriz: "tiflis-1858" isimli seyahet notları kitabında...
"russian rule" döneminde, rus ve gürcü aristokratları ile türk aristokratların da fransız edebiyatını aslından okuma kapasitelerindiymişler.
bu itibarla bir nevi dadaist- letterizm hissettiğimiz şiirde...
... kenar et, seni tari/ kenar etsin tari (tanrı).
... güzar et, seni tari/ güzar etsin tari (tanrı).
sözdizimler... modernizmin dekonstrüktiver anlayışıyla büsbütün örtüşüyor.
tüm modern sanatların klasik sanatlardan ayrıldığı noktayı burada gördüğümüzü söyleyebiliriz...
"no look... feel!"
gördüğümüz gibi değil hissettiğimiz gibidir nesneler!
modern şiirin morfolojik rüzğarıyla bir şiir gördüğümü söyleyerek bitiriyorum.

yalçıner yılmaz
31-01-2019
çanakkale