CUMHURİYETİN İLAN EDELİŞİ.

Cumhuriyetin ilan ediliş tarihi 29 Ekim 1923’tür. 28 Ekim 1923 gecesi ise Atatürk çalışma arkadaşları ile Çankaya’da bir yemiş ve cumhuriyetin ilanını yarın yapacağız diye açıklamıştır.
Cumhuriyet ilan edildikten sonra mecliste yapılan oylama ile ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal seçilmiştir. Atatürk milli mücadele yıllarında milli egemenlik fikrini her fırsatta dile getirirdi. 29 Ekim 1923 tarihinde bu fikir hayata geçmiş, cumhuriyet ile birlikte Türkiye tam bağımsız, modern ve demokratik bir ülke haline gelmiştir.
CUMHURİYET NASIL İLAN EDİLDİ
Atatürk 28 Ekim 1923 gecesi arkadaşlarını Çankaya’da yemeğe davet etti. Onlara burada yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz dedi. 29 Ekim sabahı cumhuriyet yönergesin meclise sunan Mustafa Kemal Paşa, milletvekilleri tarafından kabul edildi. Böylelikle cumhuriyet kabul edildi ve mecliste, halkta coşkuyla yaşasın cumhuriyet alkışlarıyla çığlıklarıyla ülkenin yeni yönetim biçimi oldu. Cumhuriyetin kabul edilmesinin ardından hemen cumhurbaşkanı seçimi yapılmıştır. 158 milletvekilinin tamamı oylarını Mustafa Kemal’e vererek ilk cumhurbaşkanı olarak seçmişlerdir.
CUMHURİYETİN İLAN EDİLİŞ HİKÂYESİ
Cumhuriyetin ilanı, halkın yönetilme şeklinin belirlendiği Atatürk’ün yapmış olduğu siyasi devrimlerdendir. 29 Ekim 1923’te Anayasadaki bazı maddeler değiştirilmiş ve devletin yönetim şekli olarak cumhuriyet benimsenmiştir. 23 Nisan 1920’de TBMM açıldı ve odağı milli egemenlik olan yeni bir devlet kuruldu. Ancak Kurtuluş Savaşı devam ettiği için ülkenin birlik ve beraberliğinin bozulmaması açısından devletin yönetim şekli belirlenmedi. Osmanlı’da, Saltanat kaldırıldıktan sonra ve Lozan Antlaşması imzalandıktan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisinde en çok gün yüzüne çıkan konu, yeni devletin özelliği idi.
27 Ekim 1923’te Ali Fethi Okyar başkanlığında bulunan hükümet istifa etti ve 28 Ekim gecesi Atatürk çalışma arkadaşları ile yemekte buluşarak yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz dedi. 29 Ekim sabahı önergeyi meclise sundur ve önerge mecliste kabul edilerek Cumhuriyet yönetim şekli seçildi. Yapılan oylamalar sonucunda da ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ATATÜRK seçildi.
Bu makale belirtilen kaynakçalara göre yeniden yazılarak, Ahmet Korkmaz tarafından 21 Eylül 2014 Pazar günü yayınlanmıştır, son olarak da 7 Şubat 2018 Çarşamba tarihinde güncellenmiştir.