KÜLTÜR VE KENDİ KÜLTÜRÜMÜZ

• 15 Eylül 2018 Cumartesi 17:04:30

… Kültür; Dilinize Latinceden geçen bir kelimedir. Bir milletin maddi-manevi değerleri…Bir milletin bütün sanat faaliyetlerinin, inançlarının, örf ve adetlerinin, anlayış ve davranışlarının toplamı o milletin kültürüdür. Dolayısıyla her millet kültürünü iyi bilmeli ve ona göre yaşamalıdır. Başkalarının kültürünü benimseyenler kendi kültürünü kaybederler.

… Bu gün sizlere Anadolu’muzun bir kültür elçisinden bahsedeceğim. Belki bu şahsı bir çoğunuz ilk defa duyacak ve tanıyacaktır. Bu şahsın benim hayatındaki değeri rahmetli babamın hatırasından geliyor. Bu şahıs Mezopotamya da ( Doğu ve Güneydoğu’muzda ) iyi tanınan Dengbej Şakıro’dur. Yani Şakir Deniz.
Kürtler arasında Evdalê Zeynikê’den sonra en çok tanınan dengbêj odur.. Güzel sesinden dolayı ‘Kewê Ribat’ (Rabat Kekliği) ve ‘Şahê Dengbêjan’ Ozanların Piri olarak tanınır. Kendisi Erzurum Karayazı’lıdır. Günlerce durmaksızın kılam ( türkü ) söylemesiyle nam salan en büyük Kürt dengbêjlerinden birisidir. Ondaki ‘xulxulandin yani gırtlak yapma çok az dengbêjde görünen özelliklerinden birisidir.. Yüzlerle ifade edilen kılamları ile Sözlü Kürt Edebiyatı’na adını altın harflerle yazdıran Şakiro, Gulê Dêran, Şerê Mala Nasir, Eliyê Pûrto, Nêçîrvano, Geliyê Zîlan, Esmer, Kejê, Wey dıl ve Sebrê gibi onlarca kılam ile yıllarca evlerimizin en ‘kurdewar’ misafiri oldu.. 1996 yılında İzmir’de, aramızdan ayrılan usta dengbêj Şakıro, inançlı ve hoş sohbet birisiydi. Sanatçı (!) Özcan deniz’in öz amcasıdır.
… Şakıro rahmetli babamın asker arkadaşıydı. Rahmetli babam bize Şakıro’yla olan askerlik anılarını anlatıyordu. Bir anısını bizimle şöyle paylaşmıştı rahmetli babam. Bizim bir bölük komutanımız vardı. Kürtçe bilmiyordu. Ama tam bir Şakıro hastasıydı. Kışın en zor günlerinde bile eğitime ara verir oğlum Şakir başla derdi. Ve Şakiro elini kulağına verir dakikalarca Kürtçe türküler söylerdi …Komutanımız adeta mest olurdu. Şakıro türkü söylerken hiçbir asker korkusundan çıtt çıkaramazdı.
… Türklerde aşıklık, ozanlık geleneği ne kadar önemli ise Kürtlerde de dengbejlik o kadar önemlidir. Türk Halk edebiyatında Mevlana, Eşrefoğlu Rumi, Yunus Emre, Pir Sultan, Dadaloğlu, Seyrani, Aşık Sümmani, Aşık Şenlik, Çobanoğlu ve Reyhani ne kadar önemli ise, Kürd Halk Edebiyatında da Meleyê Ceziri, Şex Ahmedê Xani, Feqiye Teyran, Seyyid Eliyê Findıqi, Cigerxwin, Evdalê Zenıke, Reso ve Şakıro o kadar önemlidir.
… Edebiyatımıza yön veren bütün aşık, ozan ve dengbejlerimize Allah tan rahmet diliyorum. Yaptığım tüm araştırmalarda gördüğüm şudur ki : Bütün bu aşık ve dengbejlerimiz islam’ın ilim, irfan ve medeniyetinden beslendikleridir. Her birisinin Din-i Mubin-i İslama hizmetleri olmuştur. Bu mübarek altın neslin devamı olarak bizlerin birlik ve beraberliğimizi devam ettirerek atalarımıza layık evlat olması gerekmektedir… Bu yazının yazılmasına vesile olan rahmetli babamı ve onun değerli arkadaşı Dengbej Şakıro’yu rahmetle anıyorum. Her beji dengê serhadê, her beji Şahê dengbêjan… Seat xwuş.
İlk defa Şakıro’yu dinleyeceklere bir link verelim: www.youtube.com/watch?v=Ern04n9sGvQ