Hakkari Valisi Sayın Cüneyit Orhan TOPRAK ile röportaj yaptık. / “Dünyada Eşi ve Benzerine Az Rastlanan Bir Tabiat Güzelliğidir-Hakkari”

• 6 Eylül 2018 Perşembe 17:40:14

Bu hafta; 30 plaka kodlu, Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan, iki ayrı devletle sınırı olan ve ülke topraklarımızın 1/5’ini bünyesinde barındıran Hakkari ilimizi konu aldık.
*
Tarihin başlangıç noktası olarak nitelendirilen, derin ve uzun Zap Vadisi’nin güney yamacına kurulu ve dört bir yanı dağlarla çevrili Hakkari ilimiz; Anadolu ile Mezopotamya arasında yer alan coğrafi konumuyla birçok topluluğun ilgisini çekmiş ve pek çok millete vatan olmuştur.
*
-Sayın Valim, sizi basından ve yaptığınız güzel projelerinizden tanıyoruz. Rica etsem, bu kez de siz kendinizi tanıtır mısınız?
Aslen Refahiye nüfusuna kayıtlı Erzincanlı ve 1966 yılında Kayseri’de doğdum. 1987 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun oldum.
1988-1991 yılları arasında Kayseri Kaymakam Adayı olarak görev yaptım. 1989-1990 yılları arasında İngiltere’de 1 yıl süreli dil ve meslekî konularda eğitim aldım. Sırasıyla Kozaklı (Nevşehir) Kaymakam Vekilliği, Eskil (Aksaray) Kaymakamlığı, Yenifakılı (Yozgat) Kaymakamlığı, Hamur( Ağrı) Kaymakamlığı, Gülşehir (Nevşehir) Kaymakamlığı, Siverek (Şanlıurfa) Kaymakamlığı, İçişleri Bakanlığı Mülkiye Başmüfettişliği görevlerinde bulundum. 2009-2010 yılları arasında ABD’de 6 ay süreli dil ve meslekî konularda çalışmalar yaptım.
01.06.2016 tarihinde 2016/8864 sayılı Valiler Kararnamesi ile Hakkâri Valiliğine atandım ve 07.06.2016 tarihi itibariyle görevime başladım. Evli ve iki çocuk babasıyım.

-Hakkari’de sizin döneminizde başlayan ve halen devam eden çalışmalarınız nelerdir?
Hakkari Kış Sporları Kapasite Geliştirme Projesi
Sağlıklı Bir Gelecek Sporla Gelecek Projesi
Reng-i Hakkari Sanat Topluluğu Projesi
Bir Raket Bir Umut Projesi
Dağ Kentten Tarihi Kente Kültürel Yolculuk Projesi
-Eğitim, Bilim, sanat, kültür ve spor alanlarında ne gibi çalışmalarınız oldu veya bu alanlar ile ilgili yeni projeleriniz var mı?
Kültür ve Sanat alanlarında gerçekleştirilen faaliyetler şu şekildedir :
Festivaller:Hakkari’de ilk olarak gerçekleştirilen 1. ve 2. Kar Festivali, 1. Ters Lale Festivali, 1. ve 2. Uçkun Festivali düzenlenmiştir. Bu festivaller zincirine son olarak 1. Hakkari Ulusal Film Festivali, Kültür, sanat, spor ve kitap fuarının yer alacağı 2.ters Lale Festivalini ve 1.Tiyatro Festivalini de ekledik. Festivallerin gelenekselleştirilmesi ile İlimizin tanıtımına ve vatandaşlarımız arasında sosyal dayanışma ve kaynaşmanın sağlanmasını hedeflemekteyiz.
Sinema Salonu: Hakkari’yi 2017 yılında sinema salonuna kavuşturduk. Sinema salonunun kurulması ile birlikte tüm Türkiye ve dünya ile beraber Hakkarili vatandaşlarımız da vizyondaki sinema filmlerini izliyorlar. Sinema salonunda film gösterimleri aralıksız olarak devam ediyor. Öğrencilerimiz ve vatandaşlarımıza ücretsiz film gösterimleri de gerçekleştiriyoruz. 2017 yılında 12.000 öğrencimiz sinemadan ücretsiz faydalanmıştır.
Tiyatro: Özellikle gençlerden oluşan amatör tiyatro gruplarına destek sağlamaktayız. Tiyatro gruplarının desteklenmesi ile beraber hem gençlerimizin kültürel ve sanatsal yaşama katılımını sağlıyoruz, hem de vatandaşlarımızı tiyatro sanatı ile buluşturuyoruz. 2018 yılı Kası ayı itibariyle Hakkari’de ilk olarak düzenlenecek olan Tiyatro Festivalinin yapılmasını planlıyoruz.
Resim ve Fotoğraf Sergileri:Hakkari Belediyesi Kültür Merkezi ve Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Gençlik Merkezindeki resim sergilerini ve fotoğraf kurslarını destekliyoruz. Kursların neticesinde gençlerimizin yeteneklerini geliştirmelerine imkân sağlıyoruz.
Sempozyum: Hakkari tarihi ve kültürü ile ilgili Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile beraber akademik çevrelerin dahil edileceği bir sempozyum gerçekleştirmeyi planlıyoruz.
Halk oyunları: HakkariValiliği bünyesindeki gençlerimizin folklor yeteneğinin geliştirilmesine yönelik kurslara destek veriyoruz. Kursla neticesinde Hakkari kültürünün öğelerini taşıyan geleneksel ve modern halk oyunları gösterilerine destek sağlıyoruz.
2019 yılında mevcut kültürel faaliyetlerin kapsamını daha da geliştirilerek Hakkari’nin Kültür ve Sanat hayatının gelişmesi yönünde desteklerimizi devam ettireceğiz. Kültür, Sanat ve Turizm alanında düzenlenen kültür festivallerinin gelenekselleştirilmesi yönündeki adımlarımız devam edecektir.
Spor alanında; 2017 yılında hizmete açtığımız Spor Kompleksimiz içinde Merkez’de bir ve Yüksekova’da bir tenis kortu olmak üzere 2 adet tenis kortu yapıldı.
Mergabüt Kayak Tesislerinde 1170 metre uzunluğunda 1 adet telesiyej tesisinin ihalesi yapılmış olup, iş devam etmektedir. (2018 yılı kış sezonuna yetiştirilmeye çalışılmaktadır.)
İlimiz ve İlçelerinden diğer illere müsabakalara giden sporcu kafilelerine maddi destek sağlanmıştır.
Kış ve Dağcılık sporlarına malzeme desteği sağlanmıştır.
Futbol takımlarına maddi destek sağlanmıştır.
Kasım-2017 Mart 2018 ayları arasında 5 ay boyunca İl ve İlçelerdeki (ilköğretim-ortaokul-Lise) toplam 8500 öğrenciye kayak eğitimi verilmiştir. Öğrencilerin kayak eğitim malzemeleri, ulaşım ve öğle yemekleri Valiliğimizce karşılanmıştır.
-Hakkari’nin kültürel ve doğal varlıklarını koruma veya onarmaya yönelik çalışmalarınız var mı?
Hakkari’nin kültürel varlıklarını korumaya ve onarmaya yönelik; Şemdinli Nehri İnanç Turizmi Koridoru Projesi, Kayme Sarayı Restorasyonu, Nehri Tarihi Mezarlık Çevre Düzenleme Projesi, Zeynel Bey Medresesi “ Şehir Müzesi” Projesi, Meydan Medresesi Çevre Düzenleme Projeleri, Melik Esat Camii Restorasyonu ve Çevre Düzenleme Projesi ile Çukurca Tarihi Taş Evler Restorasyonu ve Çevre Düzenleme Projeleri hayata geçirilmiştir. Bu yapılar arasında bulunan tarihi Kayme Sarayının restorasyonu 2018 Mayıs ayında tamamlanmış, Kayme Sarayının Seyyid Taha-i Hakkari İslam Müzesi yapılması için gerekli girişimlerde bulunulmuştur.
Yukarıda ifade edilen kültür varlıklarımızın yanı sıra Hakkari’nin önemli kültür varlıklarından; Tarihi Kızıl Kümbet Mezarlığı, Şeyh Ali Camii, Emir Şaban Camii, Seyyid Taha-i Sani Camii ve Pir Gevher Camii rölöve, restorasyon, restitüsyon ve çevre düzenleme projelerinin tamamı hazırlanıp Van Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından onaylanarak turizme kazandırılmaya hazır hale getirilmiştir.

-Valilik hizmetleri olarak yardıma muhtaç ve engelliler için neler yaptınız ve yapacaksınız?
ENGELLİLERE YÖNELİK HİZMETLER

Bakanlığımızın sunmuş olduğu hizmet modellerinden olan Evde Bakım Hizmeti kapsamında İl Müdürlüğümüze bağlı Hakkâri Sosyal Hizmet Merkezi, Yüksekova Sosyal Hizmet Merkezi ve Şemdinli Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğünden İl genelinde toplam 2719 engelli vatandaşımız evde bakım hizmetinden faydalanmaktadır. 2018 Eylül ayı itibari ile ailelere ödenen toplam miktar 3.326.296,20 TL’dir. Ocak 2018-Eylül 2018 sekiz ayda toplamda yapılan ödeme miktarı: 28.098.719,68 TL’dir.
2018 yılı itibari ile engelli kimlik kartı için başvuru yapan 336 engelli vatandaşımız engelli kimlik kartı hizmetlerinden yararlandırılmıştır.
22 Nisan 2018 tarihinde saat 10:15 gerçekleştirilen Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavına (EKPSS) başvuru yapan engelli vatandaşlarımızın talepleri doğrultusunda İl Müdürlüğümüzce tahsis edilen araçlarla sınav yerlerine zamanında ulaştırılmaları sağlandı.
İl Müdürlüğümüz ve Otizm Derneği tarafından 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü nedeniyle “Fark Et, Kabul Et, Bizimle Yürü” sloganıyla etkinlik düzenlenmiştir. Yapılan etkinliğe kurum amirleri, öğrenciler, otizmli çocuklar ve ailelerin katılımı sağlanarak farkındalık yaratmak amacıyla yürüyüş gerçekleştirilmiştir.
Tekerlekli sandalye için Müdürlüğümüze başvuran engelli vatandaşlarımızın talepleri doğrultusunda ilgili derneklerle iletişime geçilerek ihtiyaç duyulan tekerlekli sandalyeler temin edilerek engelli ailelerimize dağıtılmıştır.
Engelli Yatılı Kuruluş Hizmetinden faydalanmak isteyen engellilerimizin başvuruları alınarak gerekli işlemler yapıldıktan sonra çeşitli illerde barınmaları sağlanmaktadır. Bu kapsamda İlimizde bu hizmetten faydalanmak isteyen 9 engelli vatandaşımızın farklı illerde engelli yatılı kuruluşlarda barınmaları sağlanmıştır.
Alo 183, BİMER ve CİMER gibi çeşitli iletişim kanallarıyla Müdürlüğümüze iletilen 60 engelli vatandaşımızın başvurularına istinaden müdürlüğümüzde görevli meslek elemanlarınca hanede ziyaret edilerek sorun ve sıkıntıları dinlenerek gerekli rehberlik hizmetlerinden yararlandırılmıştır.
Hakkâri İl ve İlçelerinde engelli vatandaşlarımız hanelerinde İl Müdürümüz, Kuruluş Müdürleri ve ASDEP’li personellerimiz tarafından düzenli olarak ziyaret yapılmaktadır.
Hakkâri İl Merkezinde ikamet etmekte olan engelli çocuklarımızın zihinsel ve fiziksel yönden gelişimlerini sağlamak amacıyla müdürlüğümüz hizmet binasının giriş katında ebru sanatı ve ahşap boyama kursları verilmiştir.

Yardıma İhtiyacı Olan Ailelere Sunulan Hizmetlerin Nelerdir?

İl Müdürlüğümüze bağlı Hakkâri Sosyal Hizmet Merkezi, Yüksekova Sosyal Hizmet Merkezi ve Şemdinli Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüklerimiz tarafından korumaya muhtaç çocuk statüsünde değerlendirilen 910 çocuğumuz adına ailelere toplam 735.561,23 TL ödeme yapılmıştır. Ocak 2018-Eylül 2018 sekiz ayda toplamda yapılan ödeme miktarı: 6.228.105,38 TL’dir.
Yardıma muhtaç ailelerin çocukları ilgili olarak; Okul Destek Projesi kapsamında çocukların okul dışında vakitlerini daha iyi değerlendirmeleri için İl Müdürlüğümüz, Gençlik Spor İl Müdürlüğü ve Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü iş birliğinde çocukların yüzme, kayak, gitar vb. faaliyetlere kayıtları yapılmış ve alanında uzman kişilerin rehberliğinde çocuklarımıza yönelik faaliyetler gerçekleştirilmiştir.
Hakkâri İl ve İlçelerinde Sel, Yangın ve bilinmeyen nedenler ile evi hasar görmüş veya evi yanan ailelerimizin korunmaya muhtaç çocuklarına 2018 yılı ocak ve Eylül ayı içerisinde 99 ailemize tek seferlik ekonomik destek kapsamında 221.845,14 TL ödeme gerçekleştirildi.
-Hayvanların daha iyi koşullarda beslenme ve korunmalarını sağlamakla ilgili çalışmalarınız nelerdir?
Hakkâri İl Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak, ilk olarak çiftçinin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi üzerinde çalışmalarımızı yürütmekteyiz. Bilinçli ve bilgili bir çiftçini saten bir hayvanın bütün bakım ve beslenmelerini yeterince bilmektedir. Hayvan Sağlığı şubesi olarak bilinçli çiftçiye sadece güncel bilgiler verilmektedir.
Bir hayvan sağlıklı olduğu sürece sağlıklı ve dengeli beslenme yapılabilir. İl Müdürlüğümüz, çiftçi dostu olarak hayvanlarının gerekli koruyucu aşılarını gerekli zamanlarda yapmaktadır. Ayrıca İl içerisine giriş ve çıkışlarda hayvanların sağlık kontrolünü Uzman veteriner hekimler aracılığı ile yapılmaktadır.
Bunların dışında ağır ve ağıl bakım ve yenilemelerinde Doğu Anadolu Projesi kapsamında İl Müdürlüğümüzün ortaklaşa yürüttüğü DAP kapsamında gerekli başvuruların yapılması durumunda hibeli destekleler verilerek hayvanların bakım şartlarının geliştirilmesi için ortaklaşa işbirliği ile hayvanların bakım şartlarının yükseltmeye çalışmaktayız.İlimizde Arı, Manda ve Küçükbaş Hayvancılığı Geliştirme kapsamında 175 Mandanın 35 kişiye, 1690 Küçükbaş Hayvanın 65 kişiye, 2017 yılında 1850 Arı Kovanın 185 kişiye, 2018 yılında da 1000 Arı Kovanının 100 kişiye dağıtımı yapılmıştır.
-Bölge halkımızın valiliğe bakışı ve beklentisi nasıl?
İlimiz geçmişinde çok sıkıntılı ve acı günler yaşamış şehirdir. Özellikle halkımız sıkıntılı günlerini geride bırakıp artık refah dolu günlerin özlemini yaşamaktadır. Valiliğimizi Devletimizin Hakkari’deki kolu olarak görüp benimsedikleri için zor zamanlarında geldikleri ilk kapı artık biziz. Bundan da son derece gurur duymaktayız. Bölge halkının Valiliğimizden en önemli beklentisi huzurlu bir ortam ve çocuklarını geleceğe hazırlayacakları güvenli bir ortamdır.
-Valilik çalışmalarınız ile geleceğe yönelik projeleriniz nelerdir?
Sınır kapılarını daha aktif olması yolunda çalışmalarımız sürmektedir. Hayvancılığa yönelik faaliyetlerimiz de açılan meralarla daha da geliştirilecek. Yüksekova İlçemize Organize Sanayi Bölgesi kuracağız. Madencilik sektöründe İzabe Tesisinin faaliyete geçmesiyle büyük atılım sağlanacak olup, bunların yanı sıra öncelikli hedefimiz Hakkari’nin terörle değil spor ve kültürel etkinliklerle anılmasıdır. Şimdiye kadar süregelen terör algısını değiştirerek hem İlimize hem de Bölgemize olan yanlış bakış açısını hafızalardan silmek istiyoruz. Özellikle gençlerimize yönelik spor aktivitelerini ve bu yöndeki projelerimizi ön planda tutarak onlara temiz bir gelecek sunma umudundayız.
-Hakkari denilince akla ilk gelen nedir?

Hakkaridenildiğinde akla ilk gelen dünyada eşi ve benzerine az rastlanır tabiat güzelliğidir. Birbirine omuz veren yüksek dağ silsilesinden dolayı Hakkâri için “ Dağların Başkenti Hakkari” sloganını geliştirdik. Tabiat güzelliği deyince yüksek ve haşmetli dağlara elbette ki kar ve kışı da eklememiz lazım. Altı ay boyunca aldığı kar yağışı ile Hakkâri kış turizminin merkezi olabilecek bir yer. Tabi ki bu tabiat cennetinin diğer unsurları olan ters lale çiçeği, Zap Vadisi, Zap Suyu, Cilo Dağları, Buzullar, Hakkari folkloru, Hakkarimutfağı, Hakkari kilimi, balı ve cevizi eklenebilir. Henüz dokunulmayan bir tabiat güzelliğinin yanında aynı şekilde geçmişten günümüze kadar yozlaşmadan devam eden kültürel zenginliği de unutmamak lazım.

-Hakkari ismi nereden gelme ve isminin anlamı nedir?

Hakkâri ismi geniş bir bölge için, Çölemerik ise bu bölgenin merkezi olan şimdiki Hakkâri kent merkezi için kullanılmıştır. Hakkâri ismi etimolojik olarak “Her” ve “Kari” kelimelerinden meydana gelmiştir. “Her”, hep anlamında; “Kari” ise “ebilmek, gücü yetmek” anlamına gelen “karîn” fiili kökünden olup “edebilenler, güçlü, kuvvetli” manasına gelmektedir. Çolemerik( Culemerg) kelimesi de Cu (su arkı, kanal), le (de, da edatı) ve merg (çayır, mera) kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuş olup; su arklarının dolandığı mera anlamına gelmektedir.
-Hakkari’yi diğer illerimizden farklı kılan özelliği veya özellikleri nelerdir?
Hakkari’yi diğer İllerden farklı kılan en önemli özelliği yüksek rakıma sahip karlı dağları ve zengin folklorik değeri ile geçmişten günümüze kadar aktarılan kültürel zenginliğidir.
-Hakkari’nin kültürel faaliyetleri nelerdir?
Folklordan Hakkari mutfağına, resim sergilerinden fotoğraf sergilerine, tiyatro gösterilerinden sinema film gösterimlerine kadar tüm yıla yayılan kültür faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Özellikle gençlerimizin kültürel yeteneklerinin geliştirilmesi ve topluma aktarılması için çalışıyoruz. Gençlere verdiğimiz desteklerle sadece 2017 yılı boyunca 110 tiyatro gösterimi gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüzün, Hakkari Belediyesinin, Gençlik Merkezimizin ve Üniversitemizin gerçekleştirdiği resim sergileri, fotoğraf sergileri, kişisel gelişim seminerleri, ücretsiz vizyon film gösterimleri gibi bir çok alanda kültürel faaliyetler gerçekleştirdik. Hakkâri’de biraz sonra bahsedeceğim ve ilk olarak gerçekleştirilen kültürel festivaller zincirini oluşturduk. Hakkari son yıllarda kendi kültürel potansiyelini harekete geçirmiş ve adeta kabuğunu kıran bir şehir haline gelmiştir diyebiliriz.
-Hakkari’nin turistik yerlerini tanıtır mısınız?
Yüksek rakımlı dağ silsilesi, uzun kış aylarında yağan kar, derin vadileri, endemik türleri, şelaleleri, gölleri, yaylaları ve tabiatından dolayı İl genelinde taşıdığı mikro-klima iklim özelliği neticesinde İlimizin her yerinde bir turizm cennetine şahit olmak mümkündür. Ancak başlıca turistik değerlerimiz sıralayacak olursa bunlar; 3000 rakımda bulunan ve dört mevsimin bir arada yaşandığı Berçelan Yaylası, Cilo-Sat Dağları ( ki geçtiğimiz Haziran ayında Valiliğimiz destekleri ile bir sivil toplum kuruluşumuz ve dağcılık federasyonunun burada Cilo Dağları ve Sat Gölleri Doğa Festivalini gerçekleştirdi ), Türkiye’nin Ağrı Dağından sonraki en yüksek rakımlı zirvesi Uludoruk(Reşko) Zirvesi, yirmi bin yıllık olduğu tahmin edilen Cilo Buzulları, şu an 15Milyon liralık yatırım ile altyapısını güçlendirdiğimiz ve İlimizin Kış Turizminin gelişmesinde bir mihenk taşı olacak Mergabütan Kayak Merkezi, Hakkari Merkezde bulunan kültür varlıklarımızdan Meydan Medresesi, Zeynel Bey Medresesi, Melik Esat Cami ,Şeyh Ali Cami ve Konak Kilisesi, Çukurca İlçemizde bulunan tarihi Çukurca Taş Evleri ve Emir Şaban Camii, Şemdinli İlçemizde bulunan Bağlar(Nehri) Taş Köprü, Kayme Sarayı ve Nehri Tarihi Mezarlığı gibi İl genelinde bir birinden çeşitli doğal, tarihi ve kültürel turistik yerlerimiz bulunmaktadır.
-Hakkari’nin Yöresel Yemekleri ve Özelikleri Nelerdir?
Hakkâri mutfağı, hemen hemen her yörede yiyecek alışkanlıklarının ve mutfak kültürünün doğal belirleyicisi olan coğrafi yapının ve buna bağlı doğal çevrenin belirgin biçimde baskın olduğu mutfaklardan biridir. Öyle ki, yemek tariflerimizde Hakkâri yemeklerinde kullanılan en temel iki malzeme, coğrafyanın öncelikli olarak hayvancılığa elverişli olmasından dolayı et ve yine dağların ve yüksek yaylaların Hakkâri halkına bir armağanı olan doğal otlardır. Hakkâri, dağlara yaslanmış bir şehirdir ve doğada yetişen her şey, burada yaşayan insanların öncelikli besin kaynağını oluşturur. İklimin uygun olduğu ve yüksek çayırlıklarla yaylaların birbirinden gür ve besleyici otlarla donandığı yıl Hakkârili’nin de bolluk ve bereket yılı olur. O yıl hem hayvanlar semiz olacak hem de mutfaklar çeşit çeşit otlarla donanacaktır. Başlıca yemeklerimiz doğaba, kris, devin, biruş ve Hakkari’ye özgü kahvaltı ürünlerinden oluşan Hakkari Kahvaltısıdır.
Bu bilgileri bizlerle paylaşan Hakkari Valisi Sayın Cüneyit Orhan TOPRAK’A sonsuz teşekkür ediyor ve saygılarımızı sunuyoruz.
*
Evet, Sayın Valimizin de dediği gibi, Hakkâri ilimiz biyolojik çeşitlilik açısından oldukça zengindir. Kaliteli yaşam, temiz su, hijyenik-sağlıklı hava ve kullanışlı mineralleri barındıran Hakkari’nin yüksek dağları; ülkemizdeki bağlantı kuşağı durumundaki Torosların en heybetli bölümünü oluşturmaktalar. Sayısız gölleri ve heybetli dağlarıyla beraber yüksek yaylalarında yetişen doğal çiçekli ve çiçeksiz bitkiler ülkemizle birlikte Hakkari halkımıza da bir armağandır.
Örnek; Anadolu coğrafyasına ait endemik bir bitki türü olan, en eski süs bitkisi, hüznün sembolü olarak bilinen ve Anadolu topraklarının gördüğü büyük acıları efsaneleriyle özetleyen Ters Lale, Hakkari ilimizin en önemli sembollerinden biridir.
Ters Lale vb. Endemik bitkiler, sadece bulunduğu bölgeye ait özel, yerel veya bölgesel türlerdir. Bir bölgenin iklimsel ve fiziksel şartlarıyla bağlantılı olarak yetişirler. Yani, endemik bitkinin yaşam alanı belirli bir bölge ile sınırlıdır. Hakkari ilimizde görülen yağış ve azda olsa sıcaklık değerlerindeki değişiklikler, dağlık alanlarda, platolarda, ovalarda ve kısmen de olsa ormanlık alanlar çok sayıda endemik bitki türlünün ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ancak bu bitkilerden yalnız birkaçı ele alınmış ve işlenmiş olsa da yeterli değildir. Ülkemiz endemik bitkiler açısından dünyanın en önemli ülkelerinden birisiyken, özellikle süs bitkileri dışarıdan alınması, millet olarak bizleri üzmüyor değil elbet. Süs bitkisi olarak ve ilaç sanayisi ile kozmetik alanında ele alınıp işlenmesi durumunda; yurt dışına satabileceğimiz çok sayıda ürünümüzün olmasının ardı sıra memleketimiz açısından da çok önemli bir kazanç sağlanmış olur. Bu bitkileri bilim dünyasına kazandırmamız gerekir. Çünkü endemik vb. bitkilerin çok değişik alanlarda ve sanayi kollarında tüketimine paralel olarak bu bitkilerin dünya pazar hacmi her geçen gün daha da artmaktadır. Ama her şeyden önemlisi, doğa mirasımızı korumak ve sürdürmekle yükümlüyüz.
*
30. Hakkari
Göklerin aynasıyım, ben konuşurum dersin.
Tarihle kazılı kayaların notlarından,
Asurlar, kayıt altı, üç asır savaşlardan,
Ta Neolitik dönemlerden bahsedersin.

Adın Taşköprü, göl, vadilerinle anılsın.
Turizmi canlandıran popüler kültürüsün,
Anlı ak çalışkan insanınla bilinirsin,
Bugün ile yarının coğrafya bilimisin.

Rus’ları kovan yiğitlerin hatırlansın.
Şeyh Şamil, Seyit Taha, Cizre’li İzzetin,
Senden olmayan bu ganiye ulaşmasın,
Mehmetçiğim korur, gözler arkada kalmasın.

Yüksek ovanın istediği bu değil dostlar,
Başına duman saran göz dikenlerdir bunlar,
Vatan birliği için eski değeri arar,
Onu yol gösteren önder yapmış Osmanlı’lar.

Düşmanı tanı diye dili yok ki bağırsın.
Duyun, benden olan beni yıkmaz inşa etsin,
Dıştan cepheler kendini benle tanıtmasın,
Ben dağlarım kadar yüce Hakkari’yim dersin.
*
Röportaj: Hande Hamdiye AGİRMAN
Resimler: Hakkari Üniversitesinin Öğretim Görevlisi Murat ADIYAMAN
Önce Vatan Gazetesi