ALEXANDRE DUMAS... ARD. ÖYK.2018-9...

• 1 Eylül 2018 Cumartesi 01:14:12

alexandre dumas...
kafkasya-1858...
27-08- 2018
alexander dumas, kafkasya-1858... kitabın ismi.
dumas kafkasya’ya seyahat etmiş.
o sıra rus ordusunda görev yapan gürcü hanedanlığından yani bagratyun prensi: prens bagrasyon’un himayesinde/ sponsorluğunda gezmiş.
prens bagrasyon tiflis’i iyi bilmediğini dumas’ ya söylemiş.
gant bulvarı neresi’yse onu gezmesini salık vermiş.
derbent’ten bakü’ye lezgileri göreceğini söylemiş.
kuba’nın yahudi şehri olduğunu eklemiş.
şah dağı kuba’nın en büyük dağıymış.
sumgayıt’a ulaşmışlar...
şah abbas’ın kervansarayını görmüşler.(gence)
bombay’da olduğu gibi bakü’de zerdüştleri görmüş yazar: ateşgedeler bombay’a bakü’ye sürüldükleri gibi sürülmüşlermiş. iran şahları zerdüştlüğü tasfiye ettiler.
bakü’de insan morfizmini: yazar asyatik olduğunu üstüne basarak söylüyor. ve birazı persyan olarak.
roustan kimse o insan iskender’e karşı bakü’yü savunmuş...
volga’yı tariflemiş: 3600 km. boyu eni bazen 5 km. yi buluyormuş.
lezgilerin ekseriyatla hrıstiyan olduğunu kaydetmiş.
tuvaletleri: nöbetçi kulübesine benzetmiş kafkasya’da.
nereyse: nuka pazarı ünlüymüş.
şah abbas kervansarayı gence’de diyerek kaydetmiş.
sessizlik kuleleri ölmüşleri kuşlara nasıl servis ettikleri zerdüştlerin, anlatmış.
şumaka dediği yer... şamahı herhalde.
dünya’nın en kötü mutfağı rus mutfağıdır, diyor.
seyahatine moskova’dan başladığından biliyor...
kafkasyalılar çizmeği tay derisinden yaparmışlar.
kızıl ordu 1980’lere değin çizme giyerdi tay derisinden, iyi olduğundan... tercih edilmiştir.
yemekte müziğin eklenmesi bir kalite sorunudur, diyor, dumas.
bayader akşamı: misafirin şerefine verilir yemektir.
rusya ve kafkasya fransızca konuşmağa can atıyormuşlar.
bu modernizmin her iki yerde ne ve nasıl anlaşıldığını bize gösteriyor.
yazar zat-i modernist gözle... afrikay’a baktıkları gibi baktığı ve kullandığı kavramlardan anlamak olasıdır.
transkafkasya kelimesi güney/cenup tarafı işaret ettiği; sıradağların kuzeyi ise grand-kafkasya dediğini yani rusya stepleri...ni söylemiş.
çeçenistan tarafında sanırım... dansçı-dansör-rakkase sona kadını allaya-pullaya anlatmış... ne yazık ki sona kadını lezgiler öldürmüş.
çerkezler kafa kesermiş; lezgiler el.
kandjar diyip duruyor defalarla...
sonra sonra deh düşüyorsunuz ki: HANÇAL demek istiyor.
ruslar ve dumas barbar olarak görüyor: kaflasyalıları.
modernizm kolonyalistlerin mecburi kavramları burada aynen gerçekleşmiş.
gudi... diye not almışım...neyse?
kalankatlı moses’ten bahsediyor... bu tarihçide ben "terekeme başbuğları" tabirine rastlamıştım.
kafkasya’nın 7... yüzyılda ki tarihçisidir ve önemli birisidir. tabi eserinin kayıtları itibariyle.
oudiouk halkı demişim?
tatar tamburi ve gürcü zurnası diye çevirmişler yazarın meramını....
gürcülerde zurna yerine horon onu demek istemişler.
tatar: biz oluyoruz ki: saz, bağlama yani.
prens badridze rusya adına lezgi avlıyor...
gürcü kraliyeti açıkça işbirliği yapmış rus istilacılarla.
nuka’yı ve ipeğini öve öve bitiremiyor....

-birinci kısım-
yalçıner yılmaz
12-10-2018
çanakkale