Bir insanın içini görmek keşke mümkün olsaydı. İnsanların duygusal saydamlığı olsa kimsi kimseye yalan söyleyemez, kimse kimseyi kandıramazdı.
Kimsenin kimseye “Seni seviyordum.” demesi de, “Senden nefret ediyorum.” demesi de gerekmezdi. Şahitliklere gerek kalmaz, yemin ettirmek de gerekmezdi.
Kimileri saf, kimileri kurnaz olmaz, bir işi yapmak istemediğimiz zaman mazeret bulmaya çalışmazdık..
Kimse kimseye soru sormaz, cevabını bir bakışta anlayıverirdi.
Peki iyi mi olurdu? Sanmıyorum. Nelerin olup, nelerin olmayacağını uzun bir liste olarak vermek mümkün. Ama beni bu kadarı da sıktı.
İnsanların riyası içinde saklı. Saklı olmalıdır da. Yoksa kimin iyi, kimin kötü olduğunu bilmek mümkün olmaz, herkes kendini iyi olmaya şartlardı. Kimsenin yalan söylememesi güzel olsa da o zaman inanmanın da bir anlamı olmazdı.
Geçen gün yazdığım “Ezana Saygı” yazımı okuyan bir arkadaşım, saygının güzel olduğunu ama riyanın da var olduğunu hatırlattı bana. Doğrudur, riya da var ve o kadar ruhumuza işlemiş ki.benim bahsettiğim o içten ve çok ulvi davranışlardan sonra bir mitingde ezan okunurken susan bir hatip; düğünlerde ezan okunurken susturulan müzik sesi ne kadar içtendir? Genel anlamıyla İslam’a yakınlığı olmayan kişilerin ezanı duyunca göstermelik saygıları ne kadar içimize siniyor.
Kimsenin içini okuyamıyoruz ama görünen köy de kılavuz istemiyor. Tüm söylemleri inancın karşısında olan bir zatın, ezan okunurken susması, tüm yapılanların inanç dışı olduğu bir toplantıda ezan okunurken müzik sesinin kapatılması ne karar samimi, bunu bilmek için müneccim olmak gerekmiyor. Ezan bitince kaldıkları yerden devam eden insanların ezana saygıları riya değil mi sizce? Efendim, en azından bir saygı gösterisi de olsa iyi, diyebilirsiniz. O insanlar bu saygıyı göstermeyebilir. Doğrudur, müzik sesini kapatmayanları da gördük, duymadım gibi sebepler öne sürerek. Bence içinden gelenin yapılması daha doğru. Ama bu sefer de oradaki insanlarla çatışma ihtimali var. Bundan çekiniliyor olsa gerek. Yani bir başka ifade ile şu meşhur, sokak baskısı.(!)
Ben yine de insanımızın ezana olan saygını takdir ile karşılıyorum. Mehmet Akif merhumun iki dizesi ile bağlayayım sözümü: “Bu ezanlar-ki şahadetleri dinin temeli/ Ebedî yurdumun üstünde inlemeli.”