KIRIK DEYİMLER (1)

• 8 Ağustos 2018 Çarşamba 12:54:25

Lisanların kendi içlerinde bir mantığı olduğuna inanırım. Bu mantık Allah vergisi olduğu kadar o milletin karakteri ile yakından ilgilidir. Bir başka ifade ile lisandan yola çıkarak o millet hakkında kanat edinmek mümkündür.
Türkçe’mizde çok sayıda atasözü ve deyim var. Gerçekten zengin bir dilimiz var bu konuda. Her deyim veya atasözünün doğru olması, mantıklı olması da mümkün değil galiba. Bekle de çıkış yeri ve anlamı doğru iken biz onları zaman içinde anlamsızlaştırdık.
Konuşmalarımızda kullandığımız bazı deyimler kafama takıldı. Oturdum bunları çıkardım, sizinle de paylaşayım.

“SİZDEN İYİ OLMASIN.”
Bir sohbet ortamında, orada olmayan bir insandan, onun iyiliklerinden bahsediliyor. Kötülüklerinden bahsetmeye bayılırız da, iyiliğe gelince bir tereddüdümüz vardı. İyilikten bahsetmek sanki muhatabımızı kötülemek anlamına geliyormuş gibi “Sizden iyi olmasın” diyerek başlarız söze.
Olsun efendim. Benden de iyi olsun, sizden de iyi olsun. Tüm dünya iyi olsun, barış olsun, kardeşlik olsun. O adam iyi olunca ben kötü mü olacağım?

“SÖZÜNÜ BALLA KESTİM”
Söz kesmenin kötü bir şey olduğunu biliyorsun değil mi? Balla kesince daha mı hoş oluyor? Belki istem dışı yapsan affedebilirim. Sen bilerek yapıyorsun ve bunu da söylüyorsun.

“ŞEYTAN DİYOR Kİ”
Bak sen de diyorsun, şeytanın dediğini. Şeytan insanı iyiye yöneltmeyeceğine göre… gel sen vaz geç. Şeytan çatlasın.

“ALLAH YAZDIYSA BOZSUN’
Arkadaşım, Allah yap, diye bir şey yazmaz. İrade senin elindedir. Kader elbette vardır ama senin anladığın şekliyle değil. Ayrıca öyle bir tavırdasın ki, sanki Allah’a emir veriyorsun. Bunun yerine “Allah hayırlısını versin.” demek daha güzel değil mi?

“AKIL VERME, PARA VER”
Yani senin aklın sana yetiyor. O kadar akıllıysan, paran da olur neden milletten para istiyorsun ki? Ne yazık ki bu söz de nasihati sevmeyen, kendi bayımıza buyruk bir yapıya sahip olduğumuzu gösteriyor. Bize para verip bir kenara çekilmesini istiyoruz insanların. Sonra da olmadık işlen yapıyor, ardından yine paraya muhtaç kalıyoruz. Burada bir ata sözümüz aklıma geldi: “Akıllı oğlun var neylesin parayı, akılsız oğlun var neylesin parayı.”

“SİZ BENİM KALBİME BAKIN”
Garipliklerimizden biri de bu. Adam Allah’ın yap dediklerini yapmıyor, yapma dediklerini yapıyor, sonra geçiyor karşınıza bu sözü söylüyor. Öyle bir tavır içine de giriyor ki, bu konulara dikkat edenler riyakar, kendisi doğru. Neredeyse adamın cennetlik olduğuna hükmedeceksiniz. Ne sizi kandırabiliyor, ne de Allah’ı, kandırdığı tek kişi kendisi!

“HOCANIN DEDİĞİNİ YAP, YAPTIĞINI YAPMA”
Burada kastedilen cami imamı veya vaiz. Onlar da bir halka dini öğrettikleri için “hoca” adı ile anılıyorlar. Aslında gittikçe yaygınlaşan bu ifade dilimizdeki öğretmeni karşılar. Öyleyse bir takımı çalıştıran teknik adam da hocadır, hastanede hemşirelere hastaya nasıl bakılması gerektiğini anlatan doktur da..