YUSUF ZİYA ORTAÇ VE MİZAH YAHYA AKSOY
Yusuf Ziya Ortaç 1895’te İstanbul’da doğdu. 11 Mart 1967’de İstanbul’da yaşamını yitirdi. "Hecenin Beş Şairi" grubunun üyesi ve öncülerinden. İstanbul Vefa İdadisi’ni bitirdi. 1915’te Darülfünun-ı Osmani’nin (İstanbul Üniversitesi) açtığı yeterlilik sınavını kazanarak edebiyat öğretmeni oldu. Çeşitli okullarda dersler verdi.
Orhan Seyfi Orhon’la birlikte çıkardığı "Akbaba" mizah dergisini ölümüne değin yayınladı. (7 Aralık 1922-11 Mart 1967). Yusuf Ziya Ortaç’ın ölümünden sonra kısa bir süre oğlu Ergin Ortaç sürdürdü(28 Aralık 1977).
1946-1954 arasında Ordu milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bulundu.
Şiire aruzla başladı. Ziya Gökalp’in etkisiyle hece ölçüsünü benimsedi, bu türün başarılı örneklerini verdi. "Hecenin Beş Şairi"nden biri olarak ünlendi.
Şiirleri Türk Yurdu, Servet-i Fünun ve Büyük Mecmua’da yayınlandı. Akbaba dergisinde akıcı bir dille, rahat okunur bir tarzda yazdığı fıkralarında siyasal mizahın özgün örneklerini verdi.
Şiir ve gülmece yazılarının yanısıra roman, öykü ve oyunlar da yazdı.
Yusuf Ziya Ortaç’ın Eserleri:
ROMAN:Kürkçü Dükkanı (1931),Şeker Osman (1932),Göç (1943),Üç Katlı Ev (1953)
OYUN:Kördüğüm (1920),Latife (1919),Nikahta Keramet (1923).
MİZAH:Şen Kitap (1919),Beşik (1943),Ocak (1943),Sarı Çizmeli Mehmed Ağa (1956)
Gün Doğmadan (1960).
GEZİ-ANI-BİYOGRAFİ:İsmet İnönü (1946),Göz Ucuyla Avrupa (1958),Portreler (1960)
Bizim Yokuş 1966).
ŞİİR:Akından Akına (1916),Aşıklar Yolu (1919),Cen Ufukları (1920),Yanardağ (1928)
Bir Selvi Gölgesi (1938),Kuş Cıvıltıları (çocuk şiirleri, 1938),Bir Rüzgar Esti (1952).
ZEYBEKLER-"Ay doğarken şu tepeden iner zeybekler/Karşı dağın yosmaları dört gözle bekler/Bir tarafta raksa başlar İzmir’in gülü/Sırma saçlar topuklara kadar örgülü/Zil seseleri uzandıkça karşı yakaya /Genç efeler silah çekip başlar şakaya /Kimi oynar elde pala kimi sendeler/Karanlığın sükutunu kurşunlar deler. "
Bulsam:"Bulsam, bir sihirli anahtar bulsam, /Toprak kilidini açsam dünyanın, /Çözsem düğüm düğüm muammasını /Ölüm denen sonsuz, büyük rüyanın!/Gelse bahçe bahçe mevsimler dile, /Ağaçlar, çiçekler konuşsa biraz: /Kimdir şu dallarda kızıl gülleri /Böyle alev alev yakan sihirbaz!/Bulsam, bir sihirli anahtar bulsam, /Ne yıldızlar için, ne güller için! /Alnı eşiğinde bekleyenlere /Açılmak bilmeyen gönüller için!"
Bütün zamanlarda izler bırakan seçkin ve saygın kalemlerden ,çağdaş karikatür sanatı ve mizah yazılarının yer aldığı AKBABA mizah dergisi kurucusu ve yazarı Yusuf Ziya Ortaç’ı, "sonsuz,büyük rüya" olarak ifade ettiği ,51. ölüm yıl dönümünde rahmetle anıyorum.