Milli Meyvemizin Ana Vatanı ve Efeler Diyarıdır Aydın/ Aydın-Nazilli Belediye Başkanı Sayın Haluk ALICIK ile röportaj

• 24 Kasım 2017 Cuma 18:08:28

Milli Meyvemizin Ana Vatanı ve Efeler Diyarıdır Aydın/ Aydın-Nazilli Belediye Başkanı Sayın Haluk ALICIK ile röportaj
09 Aydın: Antik kentler ile müzeler, Bozdoğan’da çamlar ve dağların arkasındaki karların oluşturduğu manzara ile denizin ortasında yer alan Güvercinada Kalesinin görselliğiyle karşılıyor bizi.
***
Turizmin başladığı ilk illerimizden biri, En popüler tatil bölgeleri olan, ülkemizde ilk demiryolu kurulan, en uzun tünele sahip ve binlerce yıl önce Büyük Menderes Irmağının suladığı bereketli ovalar üzerine kurulan yer.
***
Milli Meyvemizin yurdu Aydın: Tüm ülkelerin ve ulusların varlığını sürdürebilmek ve bireylerin ülkeye olan aidiyetini-bağlılığını kuvvetlendirmek için öncelikli koşulları; milli değerleri ile bütünleşebilmek ve bu değerleri koruyabilmektir. Milletlerin, tarih boyunca geçirdikleri en sarsıntılı anlarında bile kendi canlarının pahasına da olsa ellerinden bırakmadıkları bir takım değerleri vardır. Çünkü devletler, başka devlet ve milletlere olan münasebetlerine ilk milli değerler çerçevesinde değerlendirip yollarını o doğrultuda çizmek durumundadırlar. Diğer bir ifade ile bir devlet dünya ekonomisinin en büyük ülkesi de olsa ilk varlığı milli değerleriyle ölçülür. Örneğin, ülkemizin ekonomisi birkaç ülkeye göre düşük olabilir, ancak bu ülkelerin önüne geçen milli değerlerinin yanı sıra zengin topraklarıyla da dünyanın dikkatini üzerine çekmektedir.

Bugünkü yazımda tüm milli değerlerimizi sayamam belki ama sadece bu değerlerimizden biri ve zengin toprağımızın bir kanıtı olan incir, dünya kuru incir üretimine ilişkin verilere göre; 2016 yılı itibariyle ülkemiz yaklaşık 60.000 ton kuru incir üretimiyle ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Dünya kuru incir üretiminin 105.000 ton civarında olan üretimin yarısına yakın ülkemiz tarafından gerçekleştirilmektedir. İncir kültürü Anadolu’da insanlık tarihi kadar eski dönemlere dayanan kültür meyveleri içinde, en eski gelişme tarihine sahiptir. Ülkemizi daha da güzel kılan değerli özelliklerimizden biri ve milli meyvemiz olan incirin % 80’i Aydın çevresinde Büyük ve Küçük Menderes ovalarında yetişir.

Bu özel meyvemizin üretimi gittikçe azaldığı ve kalitesinde bir düşüş olduğu ile ilgili iddialar, millet olarak hepimizi üzmektedir. İdari makamlar tarafından; incirin rekoltesini yüksek tutmaları, çiftçiye fiyat desteği ile üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması, aynı kalitede gelecek nesillere ulaştırmak için jeotermal enerji santralleri vb. tehlikelerden korumak adına gerekli önlemlerin alınması dileğiyle.
Aynı zamanda zengin topraklarıyla Aydın, ülkemizde incir üretiminde birinci sırada yer alırken pamuk ve zeytin üretiminde de ikincidir.
***
Efeler diyarı Aydın: Adaleti kabul eden, özümseyen ve uygulayan ayrıca bu uğurda toprak ile halkı için kahramanca mücadele veren kimselerin yeri toplumlarda büyüktür. Çünkü adalet ve kahramanlık fikirde kalması değil, fiiliyata taalluk eder ve kendini uygulamada gösterir. Dolayısıyla toplumlarda bilinen kişi veya kişilerin şanı tarihe geçmekle o toplumun milli kültür kavramına dahildirler. Örneğin Aydın ilimizin simgelerinden biri olan Efe; adaletsizliğe karşı çıkan, vatan topraklarını her türlü tehlikelerden koruyan, yiğit, cesur, mert ve sözünün eri olan efelerin namları günümüzde de bu övgülere nail olan kişileri tanımlamak için kullanılmaktadır. Milli Mücadele kahramanlarımızdan; Demirci Mehmet Efe, Mehmet Esat İLERİ, Miralay Şefik AKER, Efe Ayşe, Binbaşı Şükrü AYDINLI, Yörük Ali Efe, Mestan Efe, Danişmentli İsmail Efe kahramanlık ile adaletli unvanlarıyla tarihe geçen Aydın’lı Efelerimizin ruhu şad olsun.
***
9. haftamızda Nazilli Belediye Başkanı Sayın Haluk ALICIK bizlere Aydın ilimiz ile benim de hatıralarımda yer edinen o nadir ilçelerimizden biri Nazilli’yi de anlatacaklar
Öncelikle Aydın bir de Nazilli denince ilk aklımıza ne gelmeli?
- Aydın denilince ilk akla İncir, turizm kenti ve efeler diyarı gelmeli. Dağlarından yağ, ovalarından bal akan uzun ömürlü insanların yaşadığı bir şehir akla gelmelidir. incir, zeytin, zeytin yağı, kestane ve pamuğun başkenti olan tarımsal bir zenginlik şehri olduğu akla gelmelidir.
"Okumak,Yaşamak,Yaşlanmak ve Çalışmak için ideal şehirdir Nazilli." Nazilli denince akla 1937’de bizzat açılışını Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal’in yaptığı SÜMERBANK Basma Fabrikası gelmeli. Tarihi Arpaz Kalesi, ilk bakır paranın basıldığı Mastaura,Kanuni Sultan Süleymanın geçiş güzergahı olan Kestel, Evliya Çelebinin seyahatnamesinde yer alan Allah’ın yeryüzündeki cenneti Nazilli akıllara gelir. Özellikle Efesi,zeybeği, Yörük Ali Efe ile Demirci Mehmet Efesiyle milli mücadele döneminde topyekün mücadele eden cesur yürekli Nazilli halkı hafızalarda ye alır. Aydın’ın nazlı gelini; Nazilli. Dağlarından yağ, ovalarından bal akan ilçemiz. Uzun ömürlü, güler yüzlü insanların memleketi.Muhteşem güzellikteki dağ siluetleri ile Nazilli bir masalın içindeymişsiniz gibi hissettirir sizleri.
Aydın ismi nereden gelme?
-1280 tarihinde önce Menteşe Beyliği sonrasında ise Aydınoğlu Beyliği ele geçirmiştir. Bu tarihten sonra bu bölgeye Aydın Güzelhisar denilmiştir. Sonraki zamanlarda ise Aydın olarak kalmıştır.
Nazilli ismi nereden gelme?
-Nazilli Adının Kaynağı
Birinci Söylence:
Bugünkü Nazilli’nin bulunduğu yere eskiden Pazar köy ismi verilmişti. İşte bu Pazar köy denilen yerde "Nazlı" adında çok güzel bir kız vardır. Güzelliği dillere destan olmuştur. Sancak Beyinin oğlu bu güzel kıza âşık olur. Ancak babası istenmesine rağmen kızı vermez. Bunun üzerine beyin oğlu kızı kaçırır. Bu duruma çok üzülen baba üzüntüsünden ölür. Nazlı, babasının ölüm haberini alır almaz Pazar köy’e gelir. Günlerce, haftalarca üzüntüsünden büyük acılar çeker ve sonunda bu duruma dayanamayarak kendini Menderes Nehri’ne atar ve ölür.
Aydın ilimizin Kültürel faaliyetleri nelerdir?
-İlimizde el sanatları oldukça gelişmiştir. Körüklü çizme üretimin en iyi yapıldığı yerlerden biri olan ilimizde bu konuda yetişmiş çok iyi ustalarımız vardır. Kıl çadır üretiminde yine uluslararası bir üne kavuşan ilimizde Bozdoğan ilçemizin Olukbaşı köyü adeta bir marka haline gelmiştir. Bunların yanında iğne oyası alanında da çok güzel ürünler verildiği görülmektedir.
İlimizde birçok alanda festivaller düzenlenmektedir. Başta deve güreşi festivallerimiz olmak üzere, gelenekselleşmiş olarak boğa güresi, Nevruz, Hıdrellez şenlikleri, Afrodisias Kültür Sanat ve Tanıtım Festivali, Uluslararası Nysa Kültür Sanat Festivali, Erik Festivali, Kiraz Festivali, Domates Festivali, Geleneksel İncir Festivali, Altın İncir Kültür Sanat Festivali, 7 Eylül Kurtuluş Şenlikleri, Karaçakal Yörükleri Şenlikleri Germencik Kültür Sanat ve İncir Festivali, Ramazan Ayı Etkinlikleri gibi bir çok etkinlik ve festival yılın belli dönemlerinde ilimizde yapılmaktadır.
Nazilli’nin Kültürel faaliyetleri nelerdir?
Nazilli medeniyete ev sahipliği yapmış ve yapmakta olan bir şehirdir. Kültür sanat ve edebiyat festivali kapsamında yüzlerce yazar,sanatçı,eğitimci ve bilim insanları halkımız bir araya gelmektedir. Geleneksel deve güreşleri, tanıtım günleri, incir ve kiraz festivali, 5 Eylül kurtuluş şenlikleri,spor müsabakaları, yöresel folklar ve zeybek şenlikleri, etnografya müzesi ve tarihi hangarı ile bir tarih ve kültüre ev sahipliği yapmaktayız. Nazilli belediyesi olarak Özgecan Aslan Kadın dayanışma evimizde keçe kursları ve Osmanlıca ücretsiz kursları ile geçmişten geleceğe tarihi mirasın devamlılığını sağlamaktayız. Nazilli Belediyesi Lütfi Selek kültür merkezinde Tual,Yağlı Boya, Türk Sanat Müziği, Türk Halk Müziği, Kırk yama çalışmaları ve düzenli sergi çalışmaları yapılmaktadır.
Aydın’ın Turistik yerleri?
-Deniz Turizmi açısında ülkemizin en önemli illerinden biridir. 150 km’lik sahil şeridine sahip olan İlimizde Kuşadası ve Didim dünyaca tanınan birer markadır. Turistlerin turizm çekiciliği açısından rağbet ettikleri plajlar şunlardır; Pigale Plajı (Kuşadası), Kadınlar Denizi Plajı (Kuşadası), Güvercinada Plajı (Kuşadası), Yavansu ve Aslanburnu Plajı (Kuşadası), Güzelçamlı Plajı (Kuşadası), Altınkum Plajı (Didim), Tavşanburnu Plajı (Didim), Gevrek ve Akbük (Didim) plajlarıdır.
bilgin ve bilim adamı İlimizde yetişmiş kişilerdir.
Müze: Müze, ören yeri ve tarihi cami ve yapılarıyla oldukça zengin bir kültürü olan Aydın’ın Aydın Müzesi, Afrodisias Müzesi, Milet Müzesi, Karacasu Etnografya Müzesi, Nazilli Etnografya Müzesi, Sultanhisar Yörük Ali Efe Müzesi, Çine Arıcılık Müzesi, Kuşadası Değirmen Zeytincilik Müzesi ve son olarak da yeni açılan Aydın Arkeoloji Müzesi de 2500 m²’lik kapalı alanıyla adeta bir şaheser görünümündedir.
Aydın ve Nazilli’yi diğer illerimizden ayıran tarihi, coğrafi konumunun özelliği veya özellikleri nelerdir?
-Eski bir tarihe sahip olan Aydın ile Türkiye’nin batısında yer alan illerimizden birisidir. Aydın, tarihi boyunca bir çok medeniyetin merkezi konumunda olmuştur. Aydın ile ilgili ilk tarihi kayıtlar Hitit’lere uzanmaktadır. Hitit kaynaklarında Seha ırmağından yani Büyük Menderes nehrinden bahsetmektedir.
Nazilli, Ege Bölgesinin en eski yerleşim merkezlerinden birisidir. Bu bölgede ilk yerleşim merkezi Lidya’lılann kurduğu antik Mas tavra kentidir. O dönemlerde bölgenin batısındaki İyonya kentlerinin ekonomik alanda gelişmesi ve kentin Ege ve Önasya ülkeleri arasındaki ticaret yolu (Hierapolis-Tripo-lis-Mas tavra-Nysa-Tralleis-Magnesia-Efes) üzerinde bulunması Nazilli yöresinin önem kazanmasına ve gelişmesini sağladı.
Akdeniz iklim tipine sahiptir. Sıcak geçen yaz ayları sıcak geçmekte olup, ılık geçen kışları, kışın çoğalan yağışlarıyla Büyük Menderes Ovasının kuzey ucunda yer alır. 79 m’lik denizden yüksekliğiyle İzmir – Aydın – Afyon demiryolu, İzmir – Denizli karayolu üzerinde zengin, verimli bir çevrenin merkezindedir.
Aydın ilimizin Belirli yöresel yemekleri?
-Aydın ve çevresinde yapılan yemeklerde bol malzeme kullanılır. Genellikle zeytin yağlı olurlar.Aydın’da yapılan yemeklerden bazıları; kulak çorbası, patlıcan–biber taratorlu turşu, kuyu tandırı, etli kereviz, etli enginar, pelvize tatlısı, paşa böreği, yuvarlama, ısırganotu böreği, ebegümeci kavurması ve arapsaçıdır.
Nazilli’nin Belirgin yöresel yemekleri?
-Tarha çorbası, ısırgan otundan yapılan dönderme adlı ot yemekleri,halk arasında gözleme olarak tabir edilen sac da ot çöreği, kuyu tandırı,kıymalı pidesi,keşkek en belirgin yöresel yemekleridir. Özellik de yaz aylarında serinlemek için yenilen kar helvası, kurutulmuş patlıcan vadisi adı anılan bölgenin özel ürünü kuru patlıcan ve kuru sebzeler ile incir ve turunç reçeli yöresel yiyeceklerimizdir.

Son çalışmalarınızdan ve Nazilli’mizin geleceği adına mevcut veya yeni düşündüğünüz projeleriniz varsa bizlerle paylaşmak ister misiniz?
-Gelecek ve gelişen Nazilli de plan önceliğimiz de bağımsız Sümer Üniversitesi ile 150 dönümlük bir alanda ODTÜ’den sonra ikinci büyük kampüs ile üniversite şehri Nazilli’yi planlamaktayız, kaliteli yaşam standartları ve modern bir şehir çalışması ile kentsel dönüşüm çalışmalarımız hızla devam etmekte ve bunların yanında da aş ve iş derdini minimize hale getirmek için var gücümüzle çalıştığımız organize sanayinin büyümesidir. Ben ekibim Nazillimiz için çok ciddi çalışmalar yaptık. Öncelik sıramızda her zaman eğitim, kaliteli yaşam ile aş ve iş derdinin sorun olmadığı bir şehir olmaktır. Çünkü biz bu hizmet kervanında yola çıkarken “Biz Nazilli’yi karşılıksız sevdik” sloganı ile yola çıktık. Nazilli’yi bir marka kent haline getireceğiz diyerek yola çıktık. Çünkü ben Nazilli sevdalısı bir insanım. Tabi ki bu ifadelerimiz alalede bir söylem değil bu güne kadar yaptıklarımız, gelecekte nasıl bir Nazilli istediğimizin de kanıtıdır. Çalışmalarımızdan bazılarına değinmek istiyorum. Nazilli Belediyesi olarak imza attığımız projeler, Sanayi, ticaret,eğitim,sağlık,güvenlik,çevre ve şehircilik alanları başta olmak üzere; nice projelerle bambaşka bir Nazilli olma yolunda ilerlemekteyiz. Organize sanayi, Nazkent Toplu Konutları,Üniversite ile okul ve ek binalar,mobese sistemi,Diş Hastanesi,Kentsel dönüşüm projeleri,Huzurevi, yeni yeşil alanlar, spor tesisleri, alt-üst yapı çalışmaları, eğitim ve sosyal odaklı çalışmalarımız bunlardan bazılarıdır. Örneğin Alzheimer Merkezi gündüz bakım ve ailelerine danışmanlık merkezi ile ev kazalarını minimize etmeyi planladığımız Evde Düşme ve kazaları önlemek için tasarlanmış Model Ev ile Türkiye’de bir ilke imza attık. Bu projelerimiz Antalya,İzmir Büyük Şehir Belediyesi,Dinar,Manisa Ve Bursa Büyük Şehir Belediyelerimizce örnek proje olarak değerlendirildi ve uluslar arası tanınmışlık önemine sahip projelerimizdir.
“İnsanı yaşat ki! Devlet Yaşasın” anlayışıyla çıktığımız bu kutlu hizmet yolculuğunda, huzurlu bireyler, mutlu yarınlar görülmeye değer en büyük görseldir ve en büyük dileğimizdir.
Bu duygularla, camileri, türbeleri, konakları, kaleleri, antik kentleri ve geleneksel deve güreşleriyle Nazilli mutlaka görülmesi gereken bir ilçemizdir. Sosyal ve kültürel açıdan oldukça gelişmiştir ki okur yazarlık oranı %99 seviyesindedir. Bakımlı yolları ve temiz sokakları, düzenli kentleşmesi ve huzur veren havasıyla ister görmeye ister yaşamaya gelin Nazilli’ye.
***
Sayın başkanımız Nazilli’ye sadece beni değil değerli okuyucularımız, hepimizi davet etmekteler.
Hem Aydın ilimizi hem de Nazilli’yi tanıtan ve yeni projeleri ile çalışmalarını bizlerle paylaşan Nazilli Belediye Başkanı Sayın Haluk ALICIK’A sonsuz teşekkür ve saygılarımızı sunuyoruz.
***
Aydın

Egenin doğa incisi dediler, o sensin,
Öyle ki, aydınlığınla göz kamaştıransın.
Tabiat güzeli, denizlerin ışıltısı,
Kuşadası’nın sahilleri, turizm kentisin.

Söke’nin pamuğu, her tür bitki kaynağısın,
Atça’nın çileği, incirle zeytin bağısın,
Ülkemi türlü bağ bahçenle aydınlatırsın
ya Aydın’ım, sen gibi aydınlıkla kalasın!

Sen Nazilli’m, ticaret yolunda ilklerdensin,
Dünyanın tarihinde evvelin damgasısın,
Karacasu elması, Efeler diyarısın,
Zeybek halk oyunlarında epey de farklısın.

Şifa veren kaplıcaların Buharkent’isin,
Antik kentlerin, Plajların, sosyal alanların
Şehri, Didim’in kumsallarıyla da ünlüsün
Neticede Sultanların Hisarı- Aydın’sın.
Hande Hamdiye AGIRMAN
Önce Vatan Gazetesi