Erişilebilirlik İzleme Ve Denetleme Komisyonu Çalışmaları İle İlgili Tespit Edilen Sorunlar

• 7 Nisan 2016 Perşembe 08:46:33

5378 sayılı Engelliler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun geçici 2 ve 3’üncü maddelerine dayanılarak hazırlanan ve 20 Temmuz 2013 tarih ve 28713 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği” kapsamında 81 ilimizde olduğu gibi Malatya’da da oluşturulan “Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonu”nda Türkiye Sakatlar Konfederasyonu adına temsilci olarak katılmaktayım.
3 Ocak 2014 tarihinde Malatya Valiliği binasında başladığımız ilk denetimden bugüne kadar yaklaşık 170 taneden fazla kamu kurum kuruluş ile özel kuruluşu denetledik.
Denetleme Komisyonunca denetim yaptığımız kamu kurum, kuruluş ve özel kuruluşlarda ve komisyon toplantılarında karşılaştığımız ve yaşadığımız sorunları tespit ederek Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bir rapor halinde yazılı olarak 30 Mart 2015 tarihinde gönderdim.
Bunun dışında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Erişilebilirlik Dairesi Başkanı Yüksek Şehir Plancısı Dr. Deniz Çağlayan Gümüş ile telefonla görüşerek detaylıca da anlattım.
Gerek yazılı ve gerekse de sözlü ilettiğim sorunlar ve tespitleri sizlerle de paylaşmak istiyorum.
Erişilebilirlik İzleme Ve Denetleme Komisyonu Çalışmaları İle İlgili Tespit Edilen Sorunlar Ve Öneriler:
1-Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonu üyelerinden çoğunun kamu personeli olması ve sadece dört kişinin engelliler temsilcisi olması oylamalarda büyük sorun yaşatmaktadır. Komisyon üyelerinin tamamının sivil olmaması ya da çoğunluğun engelliler temsilcisi olmaması halinde alınacak kararlar ve kesilecek cezalarda büyük sorunlar yaşanmaya devam edilecek ve tarafsızlık ilkesi söz konusu olmayacaktır.
Bu nedenler komisyon üyelerinin tamamı sivil olmalı ya da engelli temsilcilerinin çoğunluğu sağlanmalıdır.
2-Denetim yapmaya gittiğimiz başta eğitim kurumları olmak üzere kamu ve özel binaların genelinde de bunların içerisinde 1 ve 2 yıllık binalarda dâhil engellilerle ilgili TSE 9111 Standartlarına hiç uyulmadığı ve düzenlemelerin yapılmadığı ya da eksik yapıldığı görülmektedir.
Bu nedenle kamu ve özel yeni binalarda inşaat ruhsatı ile oturum ruhsatı verilirken Komisyondan görüş sorulması yeni yapılarda eksikliklerin giderilmesi hususunda olumlu sonuçlar verileceği düşünülmektedir.
3-Kamu kurum, kuruluş ve özel kuruluşlarında yapılacak tadilat ve onarımlarda halen engellilerle ilgili TSE 9111 Standartlarına uyulmadığı gözlemlenmiştir. Bunun giderilmesi amacıyla kamu kurum, kuruluş ve özel kuruluşlarında yapılacak tadilat ve onarımlarda Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonuna sorulmasının çalışmaların daha sağlıklı yürümesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
4-Denetimi yapılan kurum, kuruluş ve özel kuruluşlara verilen süre içerisinde gerekli düzenlemeler yapılmadığında yönetmelik uyarınca ceza kesilmesi gerekmektedir. Ceza kesilmesi hakkında ise Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürleri ile yapılan görüşmelerde “Bizler kurum olarak tüm kamu ve özel kuruluşların destekleri ve onların işbirliği ile çalışmalarımızı yürütüyoruz. Örneğin belediyeye, milli eğitime, emniyete, maliyeye nasıl ceza keselim. Ceza kesecek olsak onlarda çalışmalarımızda bizlere sorun çıkarır.” vb gibi sözler söylemekteler. Bu ve buna benzer sözler ve gerekçelerden anlaşıldığı gibi cezaların kesilmesi ve uygulanmasında büyük problemler yaşanacaktır.
Bu nedenle ceza kesilmesi önerilen yapılarla ilgili olarak cezaların illerde kurum amirleri tarafından kesilmesi yerine bakanlık tarafından ya da komisyonunun engelli sivil temsilcilerini tarafından kesilmesinin daha olumlu olacağı düşünülmektedir.
5-Mimarlar, İnşaat ve Makine Mühendisleri ile Yapı Denetim Firma çalışanlarına yönelik 3 veya 4 ayda bir eğitim çalışmalarının yapılmasının yeni yapılacak yapı projelerinin daha sağlıklı ve olumlu olacağı düşünülmektedir.
6-Bazı denetim yapılan kamu kurum ve kuruluşlarına verilen süre dolmasına rağmen herhangi bir düzenleme yapılmadığı ve konu hakkında da komisyona herhangi bir bildirim yapmadıkları görülmektedir. Konu sorulduğunda “Yeni bina projemiz var, ondan bir düzenleme yapmadık, yapacağımız masraflar boşa gitmesin istiyoruz.” vb gibi sözler söylenmektedir. Yeni bina projesinin hangi aşamada olduğu sorulduğunda ise ortada henüz çizilen bir projesinin dahi olmadığı görülmektedir. Bu durumda ise izlenecek yol hakkında detaylı bir bilgi olmaması nedeniyle komisyon toplantılarında engelli temsilcileri ile kamu temsilcileri arasında görüş ayrılığı yaşanmakta ve bu durum yer yer tartışmaya neden olmaktadır. Kısa sürede bu konunun genel bir toplantıda engelli komisyon temsilcilerinin de bulunduğu bir toplantıda değerlendirilerek izlenecek yolun tespit edilmesinin sağlıklı olacağı düşünülmektedir.
-Devam Edecek-

Ali Haydar KOYUN
Engelli Aktivist/Disabled Activists