7 HAZİRAN 2015 MİLETVEKİLİ SEÇİMLERİNDEN TESPİTLER GÖZLEMLER ÖNERİLER

• 10 Haziran 2015 Çarşamba 18:22:17

7 HAZİRAN 2015 MİLETVEKİLİ SEÇİMLERİNDEN
TESPİTLER GÖZLEMLER ÖNERİLER

Sandık başında, Oy ve Ötesi Derneği’nin gönüllü Gözetmeni olarak görev yaptım.
Burada kaleme alacağım tespitler, TBMM, YSK, Siyasi parti genel merkezleri
ve oy ve ötesini , seçmenleri, seçilenleri ilgilendirmektedir.
Seçim sürecini , aşama aşama maddeler halinde irdelemeye çalışacağım.

1. Demokratik şeffaf, adil,güvenli bir seçim için, öncelikle güçlü ve özgürlükçü bir anayasa, hukuk düzeni, uygulayıcısı ve anlayışı gerekmektedir.
Ülke artık bu frekansı yakalamalıdır.
2. Siyasi partiler kanunu yenilenmeli ve acilen siyasi ahlak kanunu çıkarılmalıdır. Siyasi ahlak kanunu ve müeyyideleri yok diye, hiçbir kimseye ahlaksızlık kuralsızlık yapma fırsatı verilmemelidir.
3. 298 sayılı Seçim kanunu ve135 sayılı genelge hükümlerinde, gereksiz maddeler olduğu gibi gerekli olup uygulanmayan maddeler de var. Seçim süreci ile ilgili bu 2 yasal dayanak günümüz şartlarına göre güncellenmelidir.
4. SEÇMEN KÜTÜĞÜ VE SEÇMEN BİLGİ KAĞIDI: Seçmen kütüğü, hiçbir vatandaşın endişe duymayacağı şekilde güncellenmeli. Oy kullanması uygun olmayan zihinsel engellilerin listesi sağlık bakanlığından alınarak mahkeme onayı ile listelerden düşülmelidir. Daha sonraki yeni kısıtlı seçmen kayıtları ve düşmelerde bu yöntem izlenmeli, sandık başında şüphe, hile ve kavgaya sebebiyet verilmemelidir.
5. Seçmen bilgi kağıtları, gerekiyorsa barkodlu karekodlu şekilde hazırlanıp dağıtılmalı, geçerli bir kimlik ile ibrazı mecbur tutulmalıdır. Kağıdı eline ulaşmayanlar ysk.gov.tr adresinden kolayca yazıcı çıktısı alabilmelidirler. Ayrıca her oy kullanılan binada da
yazıcı çıktısı alma imkan sağlanmalıdır. ÖSYM nin YGS LYS sınav giriş kartı gibi.
6. Madem ki seçim kanunu oy kullanmayana 158. Maddede 250 tl ceza hükmü içeriyor, vatandaş oy kullandığını seçmen bilgi kağıdı arkasına vurulan mühür ve imza ile
ispatlamalıdır. 135. Sayılı genelge madde :30 “ dd” bendi bunu öngörüyor ama uygulanmıyor.
7. Oy kullanan seçmenin imza attığı liste, akşam 17.00 de oy kullanma işlemi bittiğinde, oy kullanmayanların karşılığı çizilmeli ya da KULLANMADI kaşesi ile iptal edilmelidir.
Sonradan yapılabilecek hilelerin önü kapatılmış olur.
8. Oylar sayıldıktan sonra raporlama ve tutanakları çoğaltma işlemi çok vakit almaktadır.
kullanılan zarf kullanılan pusula ve artan pusula ve zarflar geçersiz oylar,sayılmayan zarflar ın toplamı ve sağlaması, sandık kurulunu çok yormakta ve müşahit, kurul üyelerine tutanak çoğaltma işlemi uzun sürmektedir. Ayrıca tükenmez kalem yazıları bazen okunmamaktadır.
Bu işlemler için her sandık kuruluna, makro formulleriyle düzenlenmiş bir Excel tablosunu çalıştıracak kadar basit internet bağlantısı da olan bir netbook bilgisayar ve küçük bir yazıcı zimmetlenmelidir.3 Sandığa 1 yazıcı da yeterli gelebilir.
hazırlanan tablo kontrol edildikten sonra imzalanmadan önce arşive girsin diye gerekiyorsa YSK’ ya da eposta ile gönderilebilir.
9. Bedensel özürlü ve 65 yaş üzeri seçmenler, seçmen kütüğünde belirlenerek, bir sandıkta toplanmalı binalarda ZEMİN katta oy kullanmaları sağlanmalıdır.
10. Akşam tüm sayım ve raporlama işlemleri bitince, tüm evraklar bez torbaya koyulup, seçim kuruluna teslim için yola çıktığında, mevsim şartları ve yağmur olasılığı da düşünülerek, bez torbanın da muhafaza edileceği su geçirmez büyük naylon torba da verilmelidir.
11. Kanun ve genelge hükümlerinde, görevli değilse polis, zabita asker gibi görevlilerin resmi kiyafetleri ile oy kullanamayacağı, sandık çevresine giremeyeceği yazmaktadır.
fakat oy kullandığı bina olmadığı halde, bir milletvekili 20 tane sandık çevresini, partili arkadaşları ile dolaşıp, seçmenleri ile sandık başında kucaklaşabilmektedir.
ve sürülme ve ikbal korkusu ile de kimse sesini çıkaramamaktadır.
Seçmeni etkileyebilecek baskı altına alan bu siyasi sov amaçlı hareketler de kanunla kısıtlanmalı cezai bir yaptırımı olmalıdır.
12. MÜŞAHİT (GÖZETMENLERİN) DURUMU: Sandık kurulu üyeler, aldıkları kısa eğitimde, sadece yapacakları işlemlere odaklanmışlar ve müşahitler hakkında hiçbir fikirleri yok gibi davranmaktalar. Müşahit; sandık çevresinin en önemli faktörüdür. Bir mahkeme, hakimsiz, savcısız, katipsiz, avukatsız, mübaşirsiz düşünülebilir mi?
13. Seçim kanunu ve genelgede müşahitlerin görevleri daha detaylı yazılmalıdır.
14. Müşahitler de daha önce sertifikalı eğitim almalı, bir parti, dernek aracılığıyla ya da bağımsız olarak ilçe seçim kuruluna başvurarak görev almalıdır.
15. Yetki ve görev kargaşasını önlemek için müşahitlerin de listesi sandık başkanına verilmelidir.
16. Gerekiyorsa, siyasi partilere yapılan yardımdan kesilerek, müşahitlere de sembolik bir ödeme yapılabilir.
17. Müşahitler de, sertifika ile görev aldığında, bağımsızlık görev yeminini sesli okumalı ve imzalamalıdır.
18. Oy pusulasına vurulan yaylı mekanizmalı evet mührü bazen seçmenler tarafından kullanılamamaktadır. Hiç mühür kullanmamış bir kişi yanlışlık yapabilmektedir.
Buna bir formül bulunmalı, gerekiyorsa yaşlılar için stampalı evet mührü alternatif olarak sandıklarda olmalıdır.
19. Sandık kurulu ve bina çevresinde bu süreçte dijitalleşme yüzdesi sıfırdır. Yani her şey her işlem manuel olarak kağıt kalem mühür ip ıslak imza, karbon kağıdı ile süreç yürütülmektedir. Dijital seçime alt yapı oluşturabilmek için aşama aşama mesafe kat edilmelidir.
20. Müşahitlerin sadece parti temsilcisi olması maddesi genişletilerek, eğitim, sertifika alması ve baş vurması şartı ile bağımsız müşahitliğin de yolu açılmalıdır. Bir sandıkta 5 müşahit olacaksa 1 tanesinin bağımsız olmasına özen gösterilmelidir.
21. Oy pusulaları ve zarflar, bandrollu, hologramlı, karekodlu şekilde güvenlikli hazırlanarak, sahteciliğin önüne geçilmelidir. Sabahleyin de tüm zarfları tek tek muhurleme işlemi ortadan kaldırılmalıdır.
22. Oy pusulalarının arkasına güvenlik için il ilçe sandık no kaşesi vurulabilir:
SAMSUN
ATAKUM
1048 gibi. Daha sonra bir hileli durum ortaya çıkınca hangi sandıktan kaçırılmış anlaşılabilir.

23. Seçim sürecinde görev alan sandık başkanı, kurul üyeleri ve gözetmenlerin and içmeleri yetmez, “seçim sürecinde, 135 sayılı genelde ve 298 sayılı seçim kanunu hükümlerine göre
Görev yapacağıma, cezaları okuduğumu tüm kurallara uyacağımı taahhüt ve beyan ederim. İsim imza)
şeklinde yazılı beyanı alınmalıdır.
24.Müşahitlik eğitimi alıp sertifika sahibi olan kişiler, 5 yıl boyunca, eğitimlerini yenileyerek ülke genelinde her sandıkta görev alabilmelidirler.
25. Müşahitlere, kurul üyelerine de sicil no verilerek, performansları arşivlenmelidir.

Yukarıda maddeler halinde sıraladığım tespit ve önerileri, başta yasama organı, kanun yapıcı TBMM başkanlığı, YSK, Siyasi parti genel merkezleri, içişleri bakanlığı, TBB Türkiye Barolar Birliği’nin dikkate alarak, yeni dönemde, yeni düzenlemeler yapmasını talep eder, saygılar sunarım.

Ali Rıza MALKOÇ
Samsun

İletişim :
[email protected]
www.arm.web.tr
/aliriza.malkoc
twitter.com/armbursa