391- SULİKO- SALİKO /ARDAHAN ÖYKÜLERİ

• 7 Eylül 2014 Pazar 03:51:57

-tahsin balıkçı’ya...

Benim ki arayıştı. Başımı Kafkasya’ya çevirdim mi dalar giderdim. Kafkasya’dan ayrı düştüğümü bilirdim. Bilmez miydim? Cesaret edipte neden uzak kaldığımı soramazdım.
SADA XAR CHEMO SULİKO!
AH NERDESİN SEVGİLİM!
Kafkasya’dan göçmüştük.
Ardahan, Alagöz köyüne hicretmiştik. Hangi sene de geldiğimiz? Kimsenin doğru düzgün söylediğini duymadım. Bilgisizlik bu romantizmi alaşağı ediyordu. Eğitim ve olanak burdaydı.
Bir lokma imdatımıza yetişseydin ne olur özel bir duygu değil midir? HİCRİ! Hicri evvel!..
Mehmet Erensoy bir gün köprüye, Ruslardan kalıt demir köprüye gitmişte. Neler demişti neler?
Çıldır’dan az öteyedir bizim memleket. Gürcistan’dadır şimdi. Aklım yettiğinde, o zaman SSCB derdik, o devletteydi geldiğimiz ata-dede yerimiz.
"Komünizm kötüdür, özgürlük yoktur" derdik. Geldiğimiz ata- dede memleketimizi söylemeğe korkardık. Niye?
"Suliko" şarkıdır... Stalin’in çok sevdiği bir eski Gürcü şarkısıdır.
Korkmadan söyledim... söyleniyormuş demek.
Kafkasya’yı bilmek? Seçtiğin pencereye bağlıdır. Tercihini yapmış mısın?
Pencere zaviyen bir meşakkatdir.
Üstünkör laflarla "Kafkasya" mı, ha o mu canım bilmez miyim?
"Hiç" ve" yok" kavramlar karıştırılır. İdrak ettiğimiz kelimeler yakın manalıysa karıştırıyoruz. Cin- ifrit oluyorum.
İdrak edemediğimiz kelimeye gelmek istiyorum. " hiç" ile "yok" karıştırılıyor.
"Yok" olmayı hiç olma bilen çok insan var tahmin edemezsiniz?
"Hiç olacağım", "Yok olacağım"ı ayırt edemeyen güzel insanlar, buralardan hareket ederek vardığı sonuçla kendini ve insanlık tarihini rezil ederler. Etmezler mi?
Hiç olmak, olmamaktır. Yok olmaksa devam eden bir şekildir. İnsan yok olur. Oğlun da kızın da devam ederek varlanır. Hiç olmak bir daha var olmamak, olmamış olmamaktır: öyle birşeyin varlığından söz açmamaktır.
Bir yaşa, sinne eren kimi insanların, ölecekleri hissiyle konuştuklarını müşahade ettiğimde, yok olmak ve hiç olmağı karıştırdıklarını gördüm. "Ya hu nalları dikip gidecekler", "hiç mi", "yok mu" olacaklarını... bilmiyorlar!
hiç olmayacaksın! Senden sonra oğlunda, kızında devam edeceksin. Yok olacaksın hiç olmayacaksın!
Suliko sadahar?"
Gürcü müziği panduri çalgısı bana birşeyler söylemiştir. Dinlediğim her fırsatta anlamamışsam bile dinlemek üzere anlamamışımdır. Duygusal etki altında kalarak İyi dinleyici olmuşumdur. Gürcü müziği beni etkiler.
Meryem Elişvili, Hamlet Gonaşveli merakla dinleyediğim sanatçılardır.
Gürcüstan çalgıları ve müziği Mısır’a iniyor. Ben müzikolog değilim. Anlayanlar iyi değerlendirecektir.
Panduri bizim bağlama dediğimiz enstrümana benziyor. Çok narin ezgiler çıkarıyor. Kemani ses. Panduri yaylı sazların arketipidir diyecek olmuştum da erbabları LAVTA’dır arketip demişlerdi. Sözümü kesmiş susturmuştu erbablar!
Resim sanatında binlerce şekil görürüz. Bütün kozmik hayatta şekiller vardır birbirlerinden habersiz. Üç şekille sonsuz evrensel şekilleri toplayabilirisiniz. Daire, kare ve üçgen de. Nerde kaldı o trilyonlarla sayılamaz şekiller hani?
Sanırım lisanbilim için böyle bir mutabakat oluşabilir. Dündü galiba İngilizce HEAD kelimesi poşet üzerinde gözüme ilişti. Buna bir Nietzche’nin geneologysi uygalamak istedim. Uzun uzun baktım kelimeye. Bu Arapların HAD kelimesi değil miydi? Hadd-i kenar vs. dediğimiz kelime. Hadd baş olurdu, head de İngilizce baş demekti. Küçük bir sinkretik kayırmayla Arapça bir kelime İngilizce kelimeyle bağdaştırılabiliyordu. Bütün herşey gibi lisanlarda temel epokelerden meydana gelmiş olmasındı?
Evrensellik bu epokeleri bulup göstermek marifetidir büyük ihtimalle.
Çıldırlı aşık Sabri Şimşekoğlu’nun NAZANIM türküsü ile Ermeni aşuği Sayat Nova’nın NAZANİN şarkısı mutabakat şarkılar. Kültürler epoke itibariyle evrenselmiş onu anladım. Sevindim. İnsanoğlu! Birbirini sevmelerine çok sebep varmış.
Adem babadan, Havva anadan gelmek gibi. Mutabık kalacağımız epokeler her şeyde var. Müzikler, lisanlar, matematiğin her yerde değişmez olması misal.
Dünyanın neresine giderseniz 2+2=4 hesabı, değiştiremezsiniz. Bunların hepsi epokelerin varlığını göstermez mi?
Dünya öyle ve ya böyle evrenselliğe işaret ediyor.
Gürcülerin "şeni" si bizim "sen" kelimesi yani....
Husserl’in fenomenolojisi evrenselliği işaret ediyor dersek. İtiraz edenlerin sesleri ta buraya geliyor.
Bu okumayı fenomenolojiye keşif yoluyla pekala yamayabiliriz. Niçin feraget edecekmişiz ki!
Sadahar şemo suliko!