Mobbing süreci nasıl işler?

• 1 Mart 2014 Cumartesi 01:57:19

Mobbing ilk aşamada "kurbanı tanımlama" ile başlar. Kurban, genelde, işinde iyi, farklı, yaratıcı, enerjisi güçlü, ışığı parlak, sevilen biri olduğu için dikkat çeker. İkinci aşamada "kurban hakkında anlaşmazlık karakterize edilerek" bir senaryo yazılır. Genelde kurumsal apoletlerin sponsorluğunda yapılan bu senaryonun gücü ölçüsünde "kurbana karşı aynı olumsuz duyguyu paylaşanlar, hazırlanan senaryonun etrafında toplanır." Bu aşamalara kadar kurban hiçbirşeyin farkında değildir. Burada sözkonusu olan düello değil, pusu formatıdır. Evet, bunu sakın unutmayın. Mobbing bir pusu formatıdır.

Takım tamamlanınca ekip kurbana karşı "eylem ve psikolojik saldırı" aşamasına geçer. Kurban için son derece sancılı geçecek bu süreç ortalama 15 ay sürer. Kurban önce sistematik olarak kuşatılır. Hedef seçilen bu kişiye sürekli ve çoğunlukla gerçeği yansıtmayan iğnelemelerde ve saldırıda bulunulur, "kibar" tehditler savrulur, kişinin yaptığı önemsiz ya da varolmayan hatalar büyütülür hatta her hareketine hata gözüyle bakılır, başarısı engellenir, yükselme yolları kapatılır, arkasından konuşulur, dışlanır, önemli her bilgi kendisinden saklanır, yanlış giden herşeyin faturası ona çıkartılır. Her hareketi izlenir, adeta mikroskop altında incelenir. Hakkında tamamen gizli ve illegal bir soruşturma yapılır. Amaç aleyhine kullanılabilecek bir açık, bir hata bulmaktır. Ayrıca hakkında sürekli asılsız iddialar çıkartılır. Sürekli suçlanır, her hareketinden olumsuz bir sonuç ya da anlam çıkartılır. Örneğin hedefteki kişi birgün mesai saatinde süt içer; ve bu basit ayrıntı mobbing uygulayan ekibi uzun uzadıya düşündürür. Neden hergün çay ya da kahve içen biri birden bire süt içer ki! Belki sadece canınız süt istemiştir ama bir süre sonra şirkette bir söylenti yayılır. Hamilesinizdir! Bu yüzden kendinize ve beslenmenize dikkat etmeye başlamışsınızdır.
Mobbing sürecinde sürekli asılsız söylenti çıkarmanın amacı algıda hazırlık ve seçicilik yapmaktır. Sürekli olarak bir söylenti yayılırsa sürece taraf olmayan diğer insanlar "acaba gerçek mi?" diye düşünecek ve yayılan söylentiye ait belirtileri arayarak onları ön plana çıkaracaktır.

Mobbing sürecinde kurbana asla açıklama yapma ya da konuşma fırsatı verilmez. "Pers prensi: Zamanın Kumları" filmini izlediyseniz Nizam karakterini hatırlarsınız. Ben o karakterin buna güzel bir örnek olduğunu düşünürüm hep.
Eğer mobbinge uğradığınızı düşünüyorsanız yukarıda saydığım listenin size uygulanış şekline bakabilirsiniz ama dediğim gibi "süreklilik" kriterini unutmamalıyız.

Mobbing kurbanının belki de en temel özelliği hakkında hiçbir zaman somut bir delil olmamasıdır. Sadece söylenti vardır. Söylentiler ve yorumlar aracılığıyla insanların içine şüphe yerleştirilmek istenir. Böylece kurban insanların güvenini kaybedecek ve gittikçe yalnız kalacaktır. Ne kadar yalnız kalırsa o kadar savunmasız ve çaresiz olacaktır. Ayrıca kuşatma altında tutmak da o kadar kolay olacaktır. Bu mobbing sürcinin çok önemli bir parçasıdır ve mobbing uygulayan bir ekip bu uğurda pek çok risk alabilir.

Bir süre sonra tamamen yalnız kalan kurbanın istifa edip gitmesi, kendisine mobbing yapan yöneticinin "adamı" olması ya da kendisinden beklenilen davranışları göstermesi beklenir. Kurbanın bu süreçle ve yöneticiyle başa çıkamayacağını anlamış olması umut edilir.

Bir sonraki yazı: Mobbingin gizli amacı - Pasifize etmek

Yararlanılan kaynaklar:
Gülcan Arpacıoğlu- mobbingyardim.wordpress.com/
İlham Süheyl Aygül - Beyaz Yakalının Seyir Defteri