Öncelikle size tekrar teşekkür etmeliyim. Çünkü her yorumunuz yeni bir kapı aralıyor. Nezaket ve isabetiniz ise etkileyici. Bu övgü gibi oldu ama yazmalıyım. Tembel olduğumdan mıdır, yoksa kısayolcu olduğumdan mı uzun yazıları okumuyorum ama sizin şiirlerinizden bir kaçını inceledim. Kapsam ve zeka gözlemledim. Zaptı zordur aklın! İnanın akıl kuranda da akletmiyor musunuz şeklinde bahsi geçer. Akıl muhteşem. Nakil ise akla kılavuz. Nakli reddetmemekle beraber aklı nakli anlamak için kullananlar başarılı. Bir şey söylemek isterim. Kuranda olsun islamda olsun Allah'ın varlığını şüphe ile irdelemek günah değil. Bediüzzaman Sait Nursi bu konuda tahkiki taklidi iman olarak bahseder ve deliller sunarken şüpheyi de sorar. Hatta makam olarak ayırır.inanana ayrı hitap eder, inanmayana ayrı. Bu da kuranda olan ey inanalar, ey insanlar, veya Habibim şeklinde muhatap ayırmak çok önemli. Sakın şüphe etmeyi zararlı görmeyesiniz. Şüpheler insana yol gösterir aslında. Taklitten kurtarır. Tarihsel süreçte din felsefesi şüpheleri izale için geliştirilmiş. Gelişmiş.diyebiliriz. İnancınızı üstün tutmanız çok önemli ve değerli. Kişi inancını en üstte tutmuyor ise zaten taklitte kalmaya mahkumdur. Kişi inancında ne kadar sağlam olursa bunu bilince çevirirken karşısına çıkan şüpheleri de o kadar kolay aşar. Aslında bizler iman ile imtihan ediliyor gibi bir hal içersinde terakki ediyoruz. Bir sonraki boyuta veri hazırlıyoruz. Hazırladığımız veriler hem kendi hem de evren için değer taşıyor. İnancın geliştirilmesi mümkün. Zaten bu amaçla iki gün aynı olmamalı. Bir üst boyutun techizatını burada imanı inancı bilince çevirerek ediniyoruz. Bediüzzaman şeytanının dahi kendisine hizmetkar olduğunu söyler ki bu çok önemli şeytan olmasa terakki de olmaz. Bu nedenle şeytanların icadı hayırdır der. Bu noktada şüphe ve vesvese vermek şeytanın insana adeta hizmeti oluyor. Vaaz verir gibi oldum ama geldi işte... Şiirde başarılı olduğunuzu da gözlemledim. Öykülerinizi de inşallah okumak nasip olur. daha kapsamlı yani. Beni etkileyen "Küçük Preens/ Antonie Saint De Exupéry" Tavsiye edeceğim ama okumuş bile olsanız tekrar okumanızı isterim. Çünkü hem kısa 45 dakikada okunuyor hem de ben daha önce defalarca okumama rağmen "Filiz" arkadaşımın tavsiyesi ile tekrar okuyunca adeta hayatım değişti. okuduğum kitabı tekrar okumakla bu nasıl olabilir hala hayretteyim. Uzattım yine sözü. Teşekkür ederim , saygınız kat kat size yansısın. Her şey gönlünüze göre açılsın. Dileğimdir.

Ayrıca lutfedip eser/ şiir demişsiniz yazdıklarıma. Benim şiirde hiç ama hiç iddaam yoktur. Öykü yazmayı seviyorum.

Estafurullah asla yönlendirmek ya da siz şu dalda başarıısızsınız demek istemedim. Bu aklımdan bile geçmedi. Demek ki ben şiirlerinizi okumayı daha çok seviyorum. Hem şiirlerinizde felsesi olan şiirler.

Ben inancımı hayatımdaki herşeyin üstünde tutarım. Yaşama sebebim diyebilirim. Ama benim inancım aynı zamanda geniş düşünmeyi emreder. Kuranda pek çok ayette düşünen insan sözü geçer. Çünkü düşünen insan hakikati mutlaka er ya da geç görür. Gerçek tektir çünkü.

Batı felsefesi ilerledi çünkü onların belli sınırları yok. Fakat kabul etmelisiniz bizim dinimiz mutlak teslimiyeti ön görür. Bazı şeyler sorgulanmaz. Bazı şeyleri normal insan algısının kavrayabilmesi mümkün değildir. Bunu söyleyince anında yobaz damgası yiyoruz ama bu bir gerçek. Elbetteki ortalıkta binlerce sahte hadis ve tefsir dolaşırken her okuduğumuza eyvallah demeyeceğiz. Ama İslamın tartışmaya açık olmayan yönlerinin popülist yaklaşımlarla ele alınması beni üzüyor. İnsan hangi düşünce sisteminden besleniyor olursa olsun karşı taraftaki insanların, bir dine, takıma ya da her hangi bir şeye sempati duyan insanların sözleri karşısında incinip incinmeyeceğini hesap etmeli, kendi doğrularını söylerken o şiarla hareket etmeli.

Demem o Doğu felsefesi mecburen din eksenlidir. Ve gelişimi bir noktaya kadardır. Felsefenin dalı olan şüphecilik -herşeye şüpheyle yaklaşma- bizim dinimize aykırı. Dinde kayıtsız şartsız iman esastır. Fakat bu demek değildir ki hayatın başka alanlarında şüpheci olmayacağız.

Koruma işine gelince haklısınız. Zaten dinin korunmaya ihtiyacı yoktur. Allah Kıyamete kadar Kuranı koruyacağını vadetmiştir zaten. Şimdi bu ayetlerle sabit. Biz kalkıp Allahın bu vaadi üzerinde sınırsız bir felsefe yapabilir miyiz? Şüpheci yaklaşabilir miyiz? Ben yapmam şahsen.

Atatürkü koruma kanunu var mesela. Bence bu utanç verici birşey. Niye böyle birşeye ihtiyaç duyulmuş? Onun öğretileri yeterince sağlam ve akılcı değil mi yoksa? Ya da korunmaya ihtiyacı var mı gerçekten? Fikirlerin ve dinin kanunla korunması akıl dışı bir durum.

Anlayışınızdan dolayı tekrar hürmetler. Allah'a emanetsiniz efendim.

Şiiri tavsiyeniz bana bir şair arkadaşımın hanımefendinin şiir değil "Yazı" yazmalısın yazıda daha başarılısın dediğini hatırlattı sanırım bu nazikçe ifade oluyor birinden diğerine sevk şeklinde beğenileni göstererek beğenilmeyeni ifade. Ama sizin için aynını düşünmedim. Burada kısa yaorumlarla çok güzel şeyler kendiliğinden açığa çıktı. Felsefe konusunda önyargı oluşturulmasının nedeni dini açıdan insanları inançlarını korumak maksatlı çünkü Sait Nursi de bu konuda felsefenin kara bir gözlük gibi bakışı kararttığını hatırlatan şeyler yazmış. Ben felsefenin insanın düşüncesini geliştirdiğini söylerim. Sait Nursinin tüm külliyatını okudum. Kendisi aslında Felsefe ile nakli cem etmiş. Muhyiddi Arabi ve Gazali de muhteşem ama güncellik başka. Ben felsefenin her daim değiştiğine adeta şahit oldum. Arabi, Yunus, Mevlana ileri de bakabilmiş. Gazali yaşadığı zamanı aydınlatmış geleceğe çok ağır, zor, müşkil bir öğreti bırakmış. En soft olan Yunus ve Yunus'un her dizesinden bir kitap çıkar. "Çıktım erik dalına anda yedim üzümü."derken bile "An" konusunun geçmiş ve geleceğe hatta mekana hakim olduğunu anlatmış. Son tahlilde; felsefe olmasa fikir gelişmez. Dini öğretiler korunduğu sürece gelişemedi. Nakilleri korumak adına bir çok yanlış da yapıldı. Batı felsefesi ne kadar kötülense de ilerledi, çünkü yanlışı insanlık atabiliyor. Koruma yok. Nerde koruma varsa orada hata da korunuyor. Şiirlerinizi inceledim. Eserden müessire bakınca. Şiirden şarie "İnsan"ı tanımak güzel. Dini korumak veya değiştirmemek konusunda yorumunuzda bahsettiğiğniz hususa tam katılırım elbet dinde asıl değişmeyecek. Yoksa yozlaşma ve sahteleşme olur. Ama anlayış gelişmeli. Bu değişim olarak adlandırılacaksa özdeki asıl kaynağı değil zaman içinde yalan yanlış aktarılan değişmeli. İnsan herhangi bir fikiri savunmayı kendine vazife saymamalı. Sadece kendi inancının bilince dönen kısmını önermeli. Çünkü Ham inanç değildir o önerdiği. Bazı bilmeden yazdığımı söylerler. Oysa ben bilmeden bir çok kaynaktan doğrulamadan asla bir satır bile yazmadım. Özellikle dini konularda çok dikkat ederim. Yazdıklarım devede kulak inandıklarımı yazmıyorum eğer onları yazsam çok farklı olurdu. Ben inandıklarım içinden sadece bildiklerimi bilince çevirdiklerimi yazıyorum. Bu da uzun yorum oldu. Ama içimden geldi. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Selam ile.

Sizin edebi yönü ağır basan tarafınız bence şiir. Bu denemeleriniz felsefeye giriyor. Düşünce insanı olduğunuz inkar edilemez. Fikrinize katılsam da katılmasam da bu çok saygı duyulası bir durum. Elbette bu benim fikrim. Siz şiirlerinizi daha sık yazın bence, kim ne anlıyor diye düşünmeden.

Fikir başka başka olmasaydı, dost olurdu kuzuyla kurt demiş şair. Önemli olan hakeret etmeden, dışlamadan herkesin inancına ve inançsızlığına, fikrine ve fikirsizliğine saygı duymak. Bazen gerilebiliyoruz ama insanız sonuçta.

Herşey hayırlısıyla gönlüzüce olsun sayın şair.

Teşekkür ederim. Toplumdaki en büyük sorumn birbirimize katılıp katılmama konusundaki tavrımız. Yani kimse kimseye katılmak durumunda olmadan paylaşmak en güzeli. Ve izlediğim kadar siz bunu başaran birisiniz. Yani paylaşmak esas. Bunu devam ettirdiğimizde zaten su akıp yolunu bulacak. Şiir konusunda aslında daha çok seviyorum şiiri ama sanki şiirlerim anlaşılmıyor endişesi beni yazı yazmaya itti. Yani şiirden daha çok hoşlanıyorum. Soyut manaları veriyorum ama bu da algılanış bakımından farklılıklar oluşturunca yazıya kaçıyorum. Yazı daha çıplak olduğundan tılsım bozuluyor. Şiire önem vermeliyim belki de. Bu mesajınız bana o fikri verdi. Teşekkür ederim.

Ahmet Bey, bu yazınızdan sonra onu da okudum. Size katılmasam da çalışmalarınızı takip ediyor, kaçırdıklarımı geri dönüp okuyorum. Bu da yazdıklarınızı önemsediğimi gösterir. Katılmamak başka, haberdar olmak başka. Sizin şiirdeki başarınızdan da haberdarım. Edebiyatınıza saygım sonsuz.

Anlayışla karşlıladığınız için çok teşekkürler.

Saygılarımla.

Herkes kendi görüşünü yazar derim ben kendi görüşünü yazmamak dediğim kişisel alanda olan inanç kısmıdır. Bu gün yazdığım "İnanma Bil" yazımı mutlaka okumalısınız. Burada defterde. Orada inanç konusunu daha kapsamlı açtım. Bana katılmak ya da katılmamak konusunda tercih sizin. Ama ben sizin görüşünüzü önemserim. Bir kaç yazınızı okudum. Güzel şeyler yazıyorsunuz. Herkes kabiliyeti kadar yazar. Ben kendi şahsi inancımı yazmam ama inancımın bilince dönüştüğü
şeyleri yazarım ki inanç nilinç farkını da "İnanma bil" yazımda yazdım. Çok teşekkür ederim yorumunuzu da sevdim. Saygı ve selam ile. Ben her hangi bir dine fayda zarar ekseninden asla bakmadım. Dinler umurumda değiller. İzimler de. Hatta tüm inançlar... Bakınız Muhyiddini Arabi nin sözü "Arif için din yoktur" bu konuda Kevser Yeşiltaşın da bir kitabı var. "Arif için din yoktur "kitavın adı. Yazımı da kopyalayıp yoruma ekliyorum umarım okursunuz. Yani uzun zahmet olmasın.

İnanma Bil


İnanç Nedir? Mutlak manada inanç var mıdır?

İnanç:Bir düşünceye gönülden bağlı bulunma.

İnancın tanımında bile bireyselliği görebiliriz! "Her gönülde bir aslan yatar" Yani her gönülde aynı aslan yatmaz! Demek gönülden bağlı olmak bireyseldir. İnsanlık için belki en önemli ve göz ardı edilen sorun burada! İnancın sistematiğinden doğan sıkıntıları aşamıyor insanlar. Gönüllerde yatana müdahale de bu yüzden oluyor. Mutlak manada deliksiz inanç olmaz, bilinç dahi mutlak manada tam olmaz! Bu boyutta algılarımızın göreceliliğiyle inanır ve biliriz. Kabiliyete göreceli. Çoğu zaman "İnanç", "Bilinç" yerine kullanılmış. Hatta bu ayrımı Sait Nursi; tahkiki (hakiki) iman, taklidi iman şeklinde ayırmış. Yunus ise "İlim kendin bilmektir" diyerek, bilmeye işaret etmiş. Yani hem kendini bileceksin, hem de kendin bileceksin; nakil bilgilerle oluşan inancı içselleştirip bilgiye, bilince çevireceksin.


İnanç ile bilinç aynı mıdır?

İnanma, bil!

İnanç ilk adımdır, neyi bileceğimizi bize bildirir. Bilmediğimizi öğrenmek için ilk adım inanmaktır. Define avcısı, toprağın altında hazine olduğuna inandığı için toprağı kazar! Kazıya başlamadanki hali inanç, kazı sonucunda (Bulur ya da bulamaz) bu da bilinçtir. Yani kazıdan sonra hazinenin varlığı yokluğu konusunda bilince ulaşabilir. Öncesindeki inanç durumu kendine özeldir. Sonraki durumu ise topluma aktarabileceği bir bilinç durumudur. Yani insan bilmeden inancını (doğru yanlış) olarak topluma aktarması sadece danışma kapsamında olur. Bildikleri ise tavsiye kapsamında olabilir. Bakın burada önemli olan şu; inanç da bilgi de danışma ve tavsiyenin ötesinde bir dayatma yetkisini vermiyor! Zorlama hakkı hiç yok. Toplumsal adaletin sağlanması için insanların hak ve hukukunu korumak adına zararlı unsurların zor kullanılarak engellenmesi inanç değil "Hukuk" alanına giriyor. Yani şahit "Ben inanıyorum bu kişi suçlu" derse delil olarak değeri yoktur. Şöyle demesi şahitlik açısından geçerli olabilir;"Ben biliyorum, gördüm!" Bu dahi diğer delillerle anlam kazanır. Bilmesi veya görmesi de kendine görecelidir!

İnanç bilince dönünce kalkar mı?

Elinde siyah bir kutu tutan adam, kutuda Dünya'nın en büyük elmasının olduğunu söylese... Kutuda elmas olduğuna inananların tamamı aslında kutuda elmasın olduğuna değil, kutuda elmas olduğunu söyleyene inanır! Çünkü elması görüp incelemediler! Elması önceden bilenler, elması görüp incelediğinde ise artık kutuda elmas olduğuna inanmaz, bilir. İnanç, bilince dönmüştür. Yani söyleyen aracı da inanç da kalkar ve bilinç gelir. Bilinç dahi öncenin öğretilerinin üzerine gelişiyor! Dikkat! İnsan genlerle taşıdığı bilinci kendi yaşadıklarıyla geliştirir. Deneyimleyerek kendi öz algılamasının sonuçlarını bilinç olarak edinir. Öncekilerin ona "İnanç" olarak öğrettiklerini o bilince çevirir. İnanç olarak aktarılan belki öncekilerin bilinciydi ya da sadece inancıydı bu deneyimlenmeden bilinmez. Burada inanç ona kılavuz olur. Çünkü inanmadan tercih yapamaz. İnandığı şeyi deneyimlemek için tercih edebilir. Buraya dikkat biri çıksa ve dese ki; "Bana inanın, kutuda elmas var!" Ama asla kutuyu açmasa; açılmasını isteyenleri de "Hain, inançsız" ilan etse, itiraz edenleri de çarmıha gerseler! Ne olur? Zulüm olur; inanç, bireysellikten çıkmış ve sistematik bir baskı aracı olmuştur... İnancın bilince yol vermeme hali oluşmuştur. Oysa herkesin inandığı şeyi sorgulama ve bilinç edinme hakkı vardır. "Bu Dünya'nın en büyük elması olmayabilir, belki bir yerlerde daha büyüğü vardır." diyen de olacaktır, hatta "Bu elmas değil" diyen bile olacaktır! Bireysel algılar ve inançlar açısından insan özgürce kanaat kullanabilir, tercih yapabilir.


İnancın bilince dönüşmesi esas. Bunun aşamaları elbet var. Örnekteki elmasın kutuda olduğunu söyleyene inanmak ilk aşama . Bu söyleme inanıp kutuyu açmak ikinci aşama, elmasa dokunma, inceleme aşamalarının en son noktası bilmektir. Bilinç halinde inanç kalmaz. İnanç hala varsa bilinç tam oluşmamıştır, şüphe vardır!


Son tahlilde; her konuda bilinç esastır. İnanç tercihe yol gösterir. İnanç da bilinç de kişiye göreceli olduğundan sistematik olarak topluma dayatılması sakınca doğurur. Tavsiye edilebilir, edilmeli. İnancın ve bilincin sadece tavsiye edildiği toplumlarda diğer insanların kendi öz bilincini oluşturması kolaylaşır. Zorlama olursa inanç gelişir ama bilinç asla açığa çıkmaz! Taklidi olan inanç, riya ve "Münafıklığa" zemin hazırlar. İnancı dini alana hapsetmek doğru olmaz. İdeolojik inançlar da dini inançlı veya ateist olmak da kişinin özgür kanaati tercihi olması sebebiyle inanç kapsamındadır. Bilince dönüşmesinin önü açık olursa su akar yolunu bulur. İnsanları standatlaştırmak melekleştirmek gibidir. Literatürde olduğu gibi melekler insana secde ediyor ise insanı meleklerden üstün yapan tercihi ve bilincidir. İnsanı, inanç alanına hapsedip bilince mani olmak; insanı melekleştirmek olur ki dinde aşırılık bu sonucu doğurur. İnanca mani olmak da aynı kapsamdadır. Bazıları da kendi bilinçlerinden o kadar emindir ki başkalarının inancına dahi tahammül edemez... Benzer haller çok yaşandı, yaşanacaktır.

Selametle,

Ahmet Bektaş