*Totemi mana ilişkisi, doğuran ve doğuranın; doğurduğu üzerinde bakım, gözetim ilişkisi değildir. Yapının içi doğuranlar ve doğanlardan oluşuyordu. Ama yapı, sürü içindeki ana olucu tutumunu, totem grup üzerine bilinç etti. Totemi süreç bu yalıtma içinde tarih sahnesine çıkmıştı.

Totem grup doğanlara yapılacak; bakım, koruma, gözetme, doğanı yedirip içirme işini kendi üzerine almıştı. Bakıp, gözetme de olan analık işi doğurma dışında tümden gruptaydı. Bakıp, gözeten ana yerine, totem yapı gözetimindeki, totemi grup olan mana; anaydı. Üstelik anaların (doğuranların) kendilerinin bakımı, gözetimi de totem manalı grubun üzerindeydi.

Totem manalı bakımla yapılan; gözetme, koruma, eğitim gibi totemi mana; şimdiki ananın sıfatına denk düşen (karşılık gelen) anlamaydı. Totemi mananın doğana ana olma görevi, ata totem emanetiydi. Totem grubu ana olmaya yönelten ikinci yan da, totemi mana gücünün tüzel olmasındaki, tüzelin yetkilenmeydi. Doğuranların tüzel oluş yetkisi yoktu.

Tüzel yetkili düzen, ilk totem atalarda, ataların deneyim kültürü olmakla; deneyimler inşacı yasa oluşuyla intikal edip, mana bilincini oluşuyordu. Totem mana gruba, emanetin sahipliği içinde bir kutsiyet olmakla grubunu, inşa ettirmişti.

Totem grubun doğan üzerindeki bakımı, koruması, doğanı gözetmesi, doyurup eğitmesi işi, totemi manaca doğuranların değil; grubun sahipliğiydi. Doğuranlar doğanları emzirip gözetse bile, emzirme doğuranlar üzerinde; özel bir mana atfı olmuyor ve özel bir koruma gözetme besleme hakkı vurgusu olmakla, hiç yoktur.

Doğan, denk getirildiği her doğurandan emerdi. Emziren eylem, doğuran üzerinde varsa da, suyun kaldırma kuvvetini bilmez oluşun kaldırma kuvvetini o aşamayla kullanmaz oluşu gibi emzirmede analık olarak kullanılmayan bir değerlendirmeydi. Ana(ların)nın bakımı olan grup içi görev varitti. Ama doğuran bilince analık hakkı gibi bir alan kazanmasının, belirsizlik yapıldığı durumdu. Analığın durumu ancak köleci atıfla; belirgin olacak, doğurana asıl iş ve sorumlu görev oluşuyla, ana denecekti.

Ey insan oğlu
Bir ara etnik
Sen sentez ürünüydün
İstemesen de...

Bir uğraktı
Sürüden bölünen
Totem gruplar yalıtılmışlığı etnikle
Ömrü, ön ittifaklara kadar olan duraktı

İlk birdir
İnşanın başlanışı
Giderek olur yapıya görünle, örgünün taçlanışı

Anan var mıydı ki
Ana dilin olsundu inşada*
Dilsiz sağır kapılarda
Başlanıştaki totemi etnik yapılarda?

Doğuyordun da
Doğuran bile, sade suya tirit
Sadece doğurandı
Anan değildi totemi yoğuranda

Anan da, baban da, atan da, mana da
Totem mesleği ve totem mesleğine sahip emekti dilinde
Totemi anlama içinde, totemi grup sahipliğinizdeydi o mana

Anlamca süreci, sürüden küçültüp
Kendi içinde düzenleyip manayı doluşturuyordunuz…

Böylece totemi anlamalı;
Grup dilini, grup tüzelini oluşturuyordunuz
Bu susamışlık içinde, duyulan
Grup selinin huyunaydı ananınki

Bu durumlu koşul ile
Her bir grup, her bir totem meslekli emeğiyle mana
Geliş ile ittifakın içine, olmuştular totemi yapıya; çokça âmâ

İşler olmuştu tez, totem manalarla yapılan sentez, rahipti yapılarda
Totemi grupla sahipliğin, mal mülk takasını arıyordu; ittifakı kapılarda

İttifakı dili, ananın dili mi?
Köleci dil, ananın dili mi?
Evrensel olanın neresinde ananın dili
Ki orana burana takarsın, söylerken pili?

Sınırı ve sınırlılığıyla
Ananın dili beşiğe uzar bir rahimle
Üreten ilişkili toplumun dilidir
Mana olur milleti İbrahim’le

Ananınkidir,
Ocağı, bucağı, kucağa basan bir sahip oluşla
Ayrılığı seçip; evladı kendinin kılar, manaca
Ananın dili değildir, uluslar; sentezi olur inşaca

Sosyo toplumdan nedenledir
Siyasetin, ekonominin, sanatın, bilimin elinde
Belki başını kaldırıp baktığında gökyüzüne
Var mıydı kuantumu,
Bildiği kuyruklu yıldızla, kara delikti ananınki

İndirdikçe toplumun dilini, ananınkine
Babanın er suyudur ananın dili, biline

Anandan mirasla
Günyüzü görmemiş babanın feodal kelinde
İngilizce, Fransızca lisanını bilip
Öğrenip anlamıyor muydun?
Spartaküs’ün, Cekovera’nın feryadı dilinde?

Ananın dili
Doğanla kredili
Beşikte biter
Eşikte toplumun dili

15.02.2016

* Hikaye kısmında