*ESKİŞEHİR*26Tarihi ilk yerleşim Şarhöyük yazar kayıt Harabeler ad koymuş Eskişehir denilmiş. Neolitik çağa kadar uzanır kök geçmişin Hititler döneminde uç nokta yurt edilmiş. Demirci höyük, Küllüoba. Keçiçayırı Kalkanlı höyüğüne kitleler yerleşmişler. Frig, Kimmer, Lidya, Pers, zaman dilimi ayrı İskender’le Helenizm dönemine ermişler. Bir milyon altı yüz, elli bin resmi nüfusun İç Anadolu kuzey batısında kalırsın. Ekonomik açıdan çok gelişmiş ilisin Karasal iklimin, kuşağında yer alırsın. Roma-Bizans elinde yol almış asırlarca Bin yetmiş dört yılında, Alparslan otağ kurdu. Selçuklu, Haçlı harbi sürüp gitti yıllarca Kentte savaş yüzünden imarla, iskân durdu. Selçuklu eşsiz kenti, Osman Gaziye verir Orhan Gazi devrinde Karamanlar hâkimdir. Birinci Murat ile Osmanlı tahtın görür Kütahya Beylerbeyliğiyle devran daimdir. Bin sekiz yüz doksanda, demiryolu bağıyla Kentin çehresi parlar ticaretle canlanır. Kafkas, Kırım Romanya Bulgaristan ağıyla Osmanlı Rus harbinden muhacirler toplanır. Osmanlı ilk dönemde kültür hizmet sunarken Duraklama devrinde şehir ilgi görmemiş. Rus harbi sonrasında muhacirler konarken Ticaretle kalkınıp cehle fırsat vermemiş. Birinci Dünya harbi Mondros’la işgal başlar Beş yüz yirmi İngiliz, Eskişehir garında. Halk tavrını koyarak celallenir bakışlar Mitingler baş gösterir Yurtsever diyarında. Eskişehir aydını, işgali kınıyordu Ali Fuat Paşanın desteğini alarak. Sivas kongresine üç delege sunuyordu Eskişehir inancın arkasında kalarak. Kongrenin kararını bastırma giderine Hüseyin Bey iki yüz, altınını bağışlar. Bu anlamlı duruşu tarih yazar derine Seferberlik bu şartta yokluk içinde başlar. Kuvay-i Milliyenin dik ve cesur duruşu İngiliz yığınakla korku hüsran yaşatır. İsmail Hakkı Bey’le bir müfreze varışı İngiliz ordusuna çekilmeyi başlatır. Çekilmeyle Alayunt köprüsü yıkılarak Birliğin Kütahya’ya gelmesi engellenir. Bir ağustos Sivrihisar, Mihalıççık durak Mangal dağı, Çal dağı Yunan işgalin tanır. Yirmi Temmuz yirmi bir, şehir işgal altında Karargâh oluşturdu sınır hudut çizginde. Büyük Taarruz ile ateş çember hattında İki Eylül sabahı, işgal güçler dizginde. Eskişehir, Kütahya savaşı sonrasında Türk ordusu Sakarya doğusuna çekildi. Yirmi üç Ağustosta saldırı esnasında Taarruzla mevziler tekbirle terk edildi. Kurtuluş sonrasında düşman çıkıp giderken Her yanı tahrip olmuş harap bir kasabaydı. Kahraman Mehmetçiğin cengâver azmi varken Garbın hırçın çocuğu korkulu günler saydı. Kurtuluş savaşında kilit nokta yerdesin Üç meydan muharebe yaşanmış coğrafyanda. İnönü harplerine, şahit olmuş perdesin Bu eşsiz topraklarda, tarih kokar her yanda. Ankara, Afyon, Konya, Kuzeybatıdan Bolu Bilecik ve Kütahya, illeriyle sınırsın. Madencilik yönünden ihracatın sağ kolu Organize Sanayin, gücünle tanınırsın. Odunpazarı, Han, Mahmudiye, Seyitgazi Mihalıççık, Alpu, Tepebaşı, Sancakaya. Beylikova, Çifteler, Günyüzü, Mihalgazi Sivrihisar, İnönü, Merkez’le on beş kaza. Seninle özdeşleşmiş içme Kalabak suyun Manyezit, mermer, krom, bor, işlenir Lületaşı. Otuz iki belediye, üç yüz doksan köyün Hizmetine koşturan bölgenin mihenk taşı. Türkmen baba tepesi, Sündiken, Çal, Kızıldağ Coğrafyanı tamamlar platoyla bağların. Mihalıççık, Sivrihisar, Türkmen, Kırgız, Bozdağ Rengârenk yükselerek kekik kokan dağların. Seydisuyu, Bardakçı, Sarısu, Porsuk çayı Bölgeye hayat veren Sakarya’nın koludur. Kargındere, Ilıca, Keskinsu, Pürtek Çayı İl içinde ayrılır Porsuk çayın koludur. Gökçekaya, Çatören, Kunduzlar, Musaözü Porsuk, Kaymaz barajı, işler akan suları. Yukarı Sakarya, Sarısu, Porsuk can özü Yöreye hayat veren, verimli ovaları. Okuryazar oranı yüzde yüze yakındır Kırk dokuz lise yirmi yedi anaokulu. İki yüz altmış altı, ilköğretim farkındır Yüksek öğrenimde; Osmangazi, Anadolu. Beton direk, kiremit, Basma, Şeker, Çimento Uçak bakım onarım, Buzdolabı, Mobilya. Şekerleme, bisküvi, Un, Sirke, Şarap, Sunta, Lokomotif ve motor, fabrikalar ful dalya. Seccade, kilim, halı, dokunur, çuval, heybe Eldiven, çorap, kese, takke, başlık örgüler. Lüle taştan bilezik, ağızlık, pipo kolye Yörenin el sanatı arastada sergiler. Sarıburma, köbete, sütlü oğmaç çorbası Haşhaşlı Dolama, Bükme, Üyken, Kaşık börek. Kuzu sorpa, Kıygaşa, Cantık, Toyga çorbası Islat tarhana, Harşıl, lezzeti tatmak gerek. “Horozumu satamadım”, “Çeşmeler yaptırdım” “Ay doğar sini sini”, “Aynam düştü yerlere” “Entarisi kırmızı”, “İndim dereye durdum” “Koca öküz”, “Yoğurdum”,yelpaze türküleri İnönü Karşılaması, Atatürk Zeybeği Kralın kız, Küstüm, Kesik çayır, İnce Çayır. Yoğurdum Var, Sultan Seccades, Kırka Zeybeği Halkalı şeker yöre folklorunda oynanır. OZANMERDAN marşınla, tanıdı koca şehir Tarihine el attım, satır dize yetmiyor. Kan gölüne boyandı Sakarya farklı nehir Gezip görmek gerekir, anlatmakla bitmiyor. ALİ BİLECEN/OZANMERDAN |