*GÜMÜŞHANE*29*Tarihi kayıtların Hitit’lere dayanır Azzi ülkesi, Hayaşa bilinir bölge yören. Frig’lerin zulmünden Urartu hükmün tanır Argonot kolonisi, madeni işler çevren. Kısa dönem Med’lerin kuşatması altında Kirosun isyanıyla Pers’ler egemen olur. Makedon’lar pers’leri bırakmazlar tahtında Flikos zamanında gümüşle değer bulur. Dört yüz yıl Romanın kökleşir saltanatı Kavimler göç sonrası kalır Bizans payında. Hazreti Ömer, Emevi, Abbasi biatı Bin on altı yılında Çağrı Bey sancağında. Malazgirt zaferiyle Selçuklu’nun elinde Bir dönem Akkoyun’lu egemenlik sürdürür. Yavuz Sultan Selim’le Osmanlı devletinde Kanuni zamanında, imar ve iskân görür. Bindokuz yüz onaltı kelkiti sarar Ruslar Bolşevik ihtilali çekilmeyi başlatır. Ermeni katliamı bölgede hızla başlar Baş üstünde baş koymaz mezalimler yaşatır. Bin dokuz yüz on sekiz; on dört, on beş Şubatta Torul ve Gümüşhane zafer sancağın çeker. Bağımsızlık coşkusuyla on yedi şubatta Kelkit’te Rus gücünü sınır boyundan söker. Stratejik açıdan tektir konumsal yönün Kıyı şerit uç kesim geçiş tampon bölgesin. Kurtuluş yıllarında şanla doludur dünün Zeki bey delegenle, kayıtlarda belgesin. Erzurum, Trabzon’a yapıldın sancak şehri Bin dokuz yüz yirmi beş kanunla vilayetsin. Yüzde yetmiş toprağın engebe dağlık yeri Kurşun, çinko, bakırla madence fakir ilsin. Doğusunda Bayburt var batısında Giresun Kuzeyinda Trabzon, güneyinde Erzincan. Yemyeşil yamacınla gelin gibi durursun Kekik kokar dağların, sağlıklı yaşar her can. Torul, Merkez’le, Köse, Kelkit, Şiran’la, Kürtün Hudutlar içersinde bağlanmış ilçelerin. Dik vadi platoyla kesilir, doğal örtün Yıldız, Aygır, Karanlık belli başlı göllerin. Soğanlı, Çoruh, Kelkit, Gavur dağı, Zigana Otlukbeli, Kop dağı, Gümüşhane dağları. Kayın, köknar, sarıçam zengin ormandan yana Kelkit, Şiran bölgenin can damar ovaları. Patates, arpa, çavdar, fasulye, pancar, buğday Tarımsal alanlarda yetişen tahıllardır. Halkın dörtte üçlüğü, kırsal yaşama aday Coğrafyası kısıtlı ekenek yeri dardır. Otuz beş kale vardır, yerleşim bölgesinde Tohumoğlu, Kamberli, yontma taşlı köprüsü. Eserler harap olmuş yüzyılın gölgesinde Santa, Sadak yörenin tarihi harabesi. Yağmurdere,Akgedik,Sarıca köyü cami Tekke köyü, Güzeloluk, Hamza Paşa cami Süleymaniye, Sadak, Çambaşı köyü cami Ecdatların mirası tarihi camileri. Tekke köyünde yatar ermiş Çağırgan baba, Mısıroğlu, Pir Ahmet,Firdevs hatun türbesi. Kesme taştan yükselen terkedilmiş harabe Şehrin dört bir yanında onlarca kilisesi. “Matarayı doldurdum”, “Kutuda karabiber” “Su gelir taşa değer”, “Al gelin girmiş bara” “Avluya bir kuş kondu”, “Bahçelerde gül biter” “Ey gül dalı gül dalı”,türküler vermez sıra. Turnalar kasap, tulum, sarıkız, şiro nari Temirağa, delikız, karşılama, kaydırma, Dittara,nerra,dello ,hoşbilezik, hoynari Delipaşa dilvane, halaysız düğün sorma. Fırın erişte, siron, lemis, mantı çorbası Ekşili, yergök, kelem, evelik, lor dolması. Galıya ,muhla,hıngel,yavan,gavut çorbası Lalanga, burma, musta yörenin yemek ası. OZANMERDAN bu yurdun, cennettir her karışı Tarihi dokusuyla, doğasıyla büyüler. Türk Milleti yaşatır huzur, güven, barışı Kültürel mirasını çarşaf gibi sergiler. OZANMERDAN/ALİ BİLECEN/13/08/2011 |