Gülce: Tokmak;

1-Şairin kendisi veya yakınlarını-dostlarını hicvedeceği bir nazım çeşididir.

2-Hece vezninin çok değişik ölçü-kalıpları bir şiirin bünyesinde toplanmıştır. Batı edebiyatının "sone" si ile bizim Halk edebiyatrımızın "koşma" sının bir araya getirilmesi gibidir.
İstenirse her kuplenin son mısraı tamamen bağımsız olabilir.

3-Hece-ölçü ve kalıpları büyükten küçüğe vaya küçükten büyüğe doğru da dizilebilr ve çok değişik şekillerde TOKMAK türü şiirler yazılabilir.

4-Dörtlüklerdeki kafiye yapısı şairin isteğine bağlıdır.

5-Örnek bir TOKMAK NAZIM TÜRÜ’NÜN ŞEMASI ŞÖYLEDİR.(Şair dilerse bunun tersini, değişik ölçü ve kafiyelerle de yapabilir. Önemli olan, hece-ölçü- kalıplarının artan ve azalan dizilişlerinin, sıralanışının bozulmaması; daha önemlisi, geleneksel şiirimizde tek bir ölçü-kalıpla başlayıp şiir bitimine kadar devam eden sistem, burada, çeşitli ölçü ve kalıplar bir araya getirilerek oluşturulmuş olmasıdır.)

--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----a
--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----b
--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----a
--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----b

--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----b
--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----b
....................................................(4+4+5=13 Hece)-----b

*

---------------------(6+6=12 Hece)-------c
---------------------(6+6=12 Hece)-------d
---------------------(6+6=12 Hece)-------c
---------------------(6+6=12 Hece)-------d

---------------------(6+6=12 Hece)-------e
---------------------(6+6=12 Hece)-------e
................................................(6+6=12 Hece)------e

*

-----------------(6+5=11 Hece)--------f
-----------------(6+5=11 Hece)--------g
-----------------(6+5=11 Hece)--------f
-----------------(6+5=11 hece)--------g

-----------------(6+5=11 Hece)--------h
-----------------(6+5=11 Hece)--------h
............................................(8+5=11 Hece)-----h

*

-------------(5+5=10 Hece)-----ı
-------------(5+5=10 Hece)-----k
-------------(5+5=10 Hece)-----ı
-------------(5+5=10 Hece)-----k

-------------(5+5=10 Hece)-----m
-------------(5+5=10 Hece)-----m
.......................................(5+5=10 Hece).......m

*
---------(4+5=9 Hece)----------n
---------(4+5=9 Hece)----------o
---------(4+5=9 Hece)----------n
---------(4+5=9 Hece)----------o

---------(4+5=9 Hece)----------p
---------(4+5=9 Hece)----------p
...............................(4+5=9 Hece)........p



Saygılarımla.

Mustafa CEYLAN

Son istasyon son yolculuk, kalkıyor tren
Kalksa da ne çare, yine bir başınayım
Arzular mı yoksa sen mi değiştin birden
Bulutların ardındaki yıldızım ayım
.....Gönülde bir olak dedim: ses vermedin ki
.......Düğümleri çözek dedim: pas vermedin ki
.........Bu gidişin yönü duman sis, görmedin ki


Buz gibi yaşarken, baharı özledim
Sensiz gecelerim ayazdı, bilesin
Kardelendim açtım, umuda yaz dedim
Üzgünüm can üzgün, yalanmış hevesin
.....Sitemim var sensiz geçen yaz bahara
.......Razıydım kışlara senle, yokla vara
.........Dinlemedin gülüm, düşürdün hep zora


Çağırsan koşardım mor ötesinden
Kaçma, gel bu aşkın kıbleğahı ol
Son kere içseydim gül nefesinden
Demedim mi nazlım, gönlüm sana yol
.....Hep bana diyerek tut başından sal
.......Ne gönül bırak sen, ne tutacak dal
.........Son vedalar bana, sana hoşça kal

Refika Doğan-Antalya/Aralık 2009