Tırtar / Oyuncak

“-senin bu Dal Memedin tek mukatý bu deði(l) ki
ovaya gederkene aya(ðý) bi daþa dakýlmýþ
iþi ðücü burakývýmýþ
daþý pinçek pinçek edesiye
el ovaya varmýþ”

biðün bu baksayký bunun köpe(ði)ni
bi köpek boðmuþ
boðazýndan dalamýþlar gan-man
evin öðünde de bi köpek izi
hemen seðidiyo delikli demiri gaptýðý ðibi

düþüyo köpeð-izinin peþine
Asarýn altýndan, Eriklerin yannýna
köpeð izi çi(f)tlenir,
aralaþýr, garýþýr birbirine
Tuzladan, Günsüzünaltýna,
Löpeliden, Teðmen deresine

za(hý)r köpek bi davþan, dilki izi file sürdüyse
çalýlarýn içine file uðradýysa
yahut da bi dilki gecede ðündüzde
olur a! her bi yaný dolaþdý
bu “çýýýk! çýk” deye baðýrý
çakar-almazýn tetiðine basarýmýþ
epili bi barýt-gapsin harcamýþ”
..

“-bi de;
kürek çekelek gayýðý gýyýya
yanaþdýrayýn derkene
dalga foþþadak hadee
gayýðýn içini doldurmamýþ mý
seninki küre(ði) alývýrýyo eline
yermin yememin,
bi ðözel döðüyo dalgayý
haddini bildiriyo denizin”












“-len biðün de Gölyerinde
armýdýn kölgesinde
açcýk dinlenivireyin derkene,
kölgenin yeri deðiþiyo,
bu da kayýyo kölge yere,
ýccýk caný geçiviriyo
baksayký alanda gene ..

erinmeyo
gakýyo ordan yolduðu bi desdeyi
armýt aðacýna aðdýrýyo
derkene deli lodos çýkýyo,
aðacýn dalýndaký desdeyi
aldýðý bille savýrýyo

seninki ediyo-edemeyo
çýkýyo aðacýn kölge olcak dalýna,
öteyki dallarý birvirine ipinen gasýyo,
üsdünü desdeynen garaltý ediyo..
sýkýþdýrýyo bi ðözel çonalayo seyrek dallarý da..

tam aþþa enecek
“küt” deye
gerilen dallardan biri gýrýlýyo,
derkene bi de basdýðý dal
gövdesinden çatýradak ayrýlýyo,
olcak ya gari Memed a(ð)a
ayaðýynan yüklene, yekine-yencile
aðacýn baþýný çot ediyo da atývýrýyo
yýðývýrýyo yere”

hinci adam haksýz mý
siz olsanýz neyderdiniz
adýn çýkça(ðý)na canýn çýksýn demiþler
adamýn adý çýkmýþ dokuza
inmez sekize















hoperlör çeliði de olsa ,
hiç oyuncaðým
kirebolum , kýltopum bile olmadý hatta
fýyýðým
ne aðaç tekerlekli arabam
ne de cýrcýr çevirdim

ne Cavite yalakalandým
sýnamak için, çeliði
ne de Cavit iþi düþmedikçe
selam verdi
fýyýk çalmayý bile beceremezdim
ders çalýþmaktan baþka þey bilmedim.

ne fiççem, ne sünger taþým
ne sünger lastiði aldým kepiciden,
ne çalýdan, çatal kestim
ne keklik yumurtasý topladým
ne palaz yakaladým
ne de palazýma çekirge
ne kuþ avladým,
ne de yuvasýný daðýttým..

arpa beklemeye giderken götürdüðüm
koltuk sapanýnýyla da
taþ atmayý beceremezdim
fýrýldak çevirsem, kamýþýndan düþürürdüm
haþhaþ sapýndan yaptýðým kaðnýnýn da
tekerleðini uyduramadýðýmdan,
kýrýk, yamuk, tekkanat sürüyerek götürürdüm

ayný yerden gide gele belirginleþti
cümle kapýmýzýn yanýnda
çelen dibindeki sözde kendi þosemi
kimseye göstermeye cesaret edemezdim ki
sözde grayderim kayrak taþla açtýðým yol da
olmadý gitti..






sadece Cavitin cebinden çýkardý,
toplu iðneyi, demir parayý
çeken mýknatýs –radyo çeliði-
bizimde radyomuz olsa da,
babam kýrsa diye
herkes içgeçirirdi

baþkalarýnýn da cepleri
kabarýk dururdu
çaðla, dað armudu, dað eriði,
kýþ mevsiminde de kavurka olurdu
yazlarý; ipli çaký, koltuk sapaný, süngertaþý
ama bunlar okul zamaný yasaktý

kayýsý çekirdeði,
çakmak taþý,
gazoz kapaðý,
tabanca mermisi kovaný
halý ipi
et top ,

ne et top, ne sünger, ne sapan
öðretmen masasýný doldurdu
bir kiþinin cebinden çýkan
masada öðretmen,
yanýnda Azizin Ramazan
bir sürü çevre, mendil, gýnnep, halý ipi,
(bozuk, kýrýk, renkli) çeþit-çeþit kalem
silgi ve burgu
býçak zinciri, çataliðne , eski enjektör,
birkaç tane eski yýllarýn banka takvimi,
bekçi düdüðü, ayna kýrýðý,
hurma çekirdeði, hacý filmi

bozuk saat parçasý, kuruboyalar
tükenmeye yüztutmuþ tükenmez kalemler
iþe yaramaz kalem, oyuncak parçalarý
cebe koyulduðu unutulmuþ eski oyuncaklar,
ezilmiþ, yýrtýlmýþ kibrit kutularý
sakýzdan çýkan artist fotoðraflarý
güneþe bakýlan siyah camlar
ilaç kutularý, þiþeleri, kapaklar


bankalar; takvim verirdi yýlbaþlarýnda
bankada hesap açtýranlara
bankalada yakýný olanlara
bir de çocuðu olanlara kumbara
atýlan paralara yanardýk

banka takvimlerinde
Türkiye haritasý
birbirlerimize haritadan il sorardýk
hiç görmediðimiz illerin
plaka numaralarýný..
defter artýklarýndan imal cep defterine
ülke, baþþehri, yüzölçümü
geçim kaynaklarýný listelerdik

hiç kullanmayacaðýmýz ölçüleri,
deniz millerinin, inçlerin
birbirleri cinsinden ne
ettiklerini hesaplardýk
hiç görmediðimiz trafik iþaretlerini ezberlerdik

dikkat inek çýkabilir
……………….
azaminin neden -en az- olmadýðýný
anlayamazdýk
bilmeyenlere, býyýk altýndan gülerdik


























ne koltuk sapaným oldu, ne de
sapan daþýynan serçe avladým,
ne keklik yumurtasý topladým
ne palazým oldu, ne de
palazýma çekirge avladým

ütmelik yolmaya gittiðim nohut tarlasýnda
minicik bir göcene rastladým
iþim bitince alýrým diye,
koydum yuvasýna
geri döndüðümde elimle koymuþ gibi
bulacaðýmý sandým
bulamadým

oysa tavþan; yavrusu göcene
"yedi gününü yetirdim
býyýklarýný bitirdim
haydi yavrým sen dereye, ben tepeye" der
göceninden ayrýlýrmýþ
tavþanýn ön ayaklarý kýsa olduðundan
iniþe gidemezmiþ
ama yokuþa giderken tutulmazmýþ
üstelik göcen kaçarken
görülmeyecek kadar süratli gidermiþ
“-davþan yavrýsýna baþýyýn “çarasine bak
anandan bile medet umma” derimiþ.”

“-mahlukatýn en garibeni davþandýr
alýcý ðuþlarda, yýrtýcý hayvanat da
davþan etine bek maraklýdýr
oyusa tavþan bi ot yer
bi ðuþ ganat çýrpsa ürperir
tevlike sezdimiydi de
olduðu yere pusar

yünseklerde dönelek,
olduðu yerde çakýlý galalak
akboba, gartal gibi yýrtýcý kuþlar
tavþanýn olduðu yeri tesbit ettilerse
pike yapalak avýnýn üstüne
çullaný(r)lar
davþanýn þansý zýfýr
eninde-sonunda nasibi;
ya baþka bi gurt-ðuþ
ya da omzutüfekli avcýdýr
gaþsa-gaþsa, nereye ðadar
kim demiþ çýkmadýk canda umut var
















DÝPNOT

pinçek: çok küçük parça
delikli demir: tüfek, silah
çakar-almaz: eski tüfeklerin bir çeþidi
desde / deste : biçilmiþ ya da yolunmuþ ekin-ot demeti, öbek,
kirebolu: bal mumu (prepolis)
kýltopu: kaþaðýda kalan öküz kýllarý elde yuvarlanarak sertleþtirilir
fýyýk: baharda söðüt dalýndan yapýlan düdük, ýslýk gibi ses çýkardýðýndan bu isim verilmiþ olmalý
cýrcýr : çember
sünger taþý: sapan (sünger lastiði iç tekerlek lastiðinden düzenli þekilde kesilerek hazýrlanmýþ lastik)
sapan lastiði / sünger lastiði iç tekerlek lastiðinden düzenli þekilde kesilerek hazýrlanmýþ lastik)
koltuk sapaný / sallansapan : baklava dilimi þeklinde, taþ konulacak yeri olup 50 cm kadar iki tarafýndaki ipiyle (biri parmaða geçirilip diðeri býrakýlabilecek) sallanýlarak taþ fýrlatmaya yarayan düzenek,
sünger/sünger taþý: tekerlek iç lastiði dilinerek hazýrlanan ve bir çatala sabitlenen ve yorak içine konular baþ parmak büyüklüðündeki taþý fýrlatmaya yarayan düzenek, sapan
sapan: (burada sapan ip örületek yorak bibimi verilmiþ uzun iple çok daha uzaða taþ fýrlatýlan düzenek olarak adlandýrýlmaktadýr.)
et top: sýkýþtýrýlmýþ, süngerimsi lastik top
burgu: (o zamanlar – burada) kalemtýraþ
çatal iðne: çengelli iðne, asker iðnesi
yetirmek: yetiþtirmek, tamamlamak, bitirmek, bitirtmek
tevlike / tavlike / taflike : tehlike
pusmak / pýsmak : çekinerek saklanmak, görünmek istememek, sesi çýkmamak, suçlanmak





Resimdeki Bedel’in Memetali
Allaha emanet olsunlar
Sosyal Medyada Paylaşın: